به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، در دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان از خداوند متعال درخواست داریم ما را به سوی اعمال صالح هدایت کند و حوائح و اعمال ما را مورد پذیرش قرار دهد. «اللَّهُمَّ اهْدِنِی فِیهِ لِصَالِحِ الْأَعْمَالِ؛ خدایا مرا در این ماه به سوی کارهای صالح هدایت فرما» «وَاقْضِ لِی فِیهِ الْحَوَائِجَ وَ الْآمَالَ؛ و حاجتها و آرزوهایم را برآور». یَا مَنْ لا یَحْتَاجُ إِلَى التَّفْسِیرِ وَ السُّؤَالِ، یَا عَالِماً بِمَا فِی صُدُورِ الْعَالَمِینَ، صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ. ای آن که نیاز به روشنگری و پرسش ندارد، ای آگاه به آنچه در سینه جهانیان است، بر محمّد و خاندان پاکش درود فرست.
در فراز اول این دعا از خداوند درخواست هدایت برای انجام اعمال صالح داریم. دربارۀ عملکرد اعمال در قرآن حداقل سه درجه وجود دارد:
اول، اعمالی که بد یا سوء هستند، مثل «وَ مَنْ یَعْمَلْ سُوءاً أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ یَسْتَغْفِرِ اللَّهَ یَجِدِ اللَّهَ غَفُوراً رَحیما؛ و هرکه عمل بدی انجام دهد یا ظلمی بر خود کند، سپس از خداوند طلب استغفار کند، خداوند را غفور و رحیم مییابد.» (نساء110)
دوم، اعمالی که خیر هستند: «وَ جَعَلْناهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنا وَ أَوْحَیْنا إِلَیْهِمْ فِعْلَ الْخَیْراتِ وَ إِقامَ الصَّلاةِ وَ إیتاءَ الزَّکاةِ وَ کانُوا لَنا عابِدین؛ و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به فرمان ما هدایت میکردند، و به ایشان انجام دادن کارهای نیک و برپاداشتن نماز و دادن زکات را وحی کردیم و آنان پرستنده ما بودند.» (انبیاء73)
سوم، اعمالی که صالح هستند، مثل «مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَیْها وَ ما رَبُّکَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبید» (فصلت 46) عمدۀ آیاتی که درباره اعمال صالح وجود دارد با تعبیر «إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» است که با این تعبیر به 50 مورد میرسد.
مجموع این دست آیاتی که اختصاص به عمل صالح دارند حداقل دارای دو پیام است:
اول اینکه بهترین درجه عملی که به دنبال ایمان صحیح صورت میگیرد، اعمال صالح است؛ مضاف بر اینکه باید طبق سیاق این 50 آیه دید کدام درجه از ایمان در آن آیات مدنظر است؛ چه اینکه گاهی خداوند از ایمان به آیات سخن میگوید و یا گاهی دربارۀ ایمان به انبیاء و کتب و ملائکه و ...
دوم اینکه خداوند در قبال ایمان صحیح، به سرعت عمل صالح میخواهد؛ یعنی ایمان باید همراه با عمل صالح باشد و صرفاً با باور قلبی داشتن نیست.
سوم اینکه عمل صالح درجهای بالاتر از عمل خیر یا حسنه است؛ همچنان که به هر کار عمل یا رفتار نیک، عمل خیر اختصاص میگیرد، اما عملی که پشتوانۀ آن ایمان صحیح باشد، عمل صالح است.
انتهایپیام/