گروه اندیشه سیاسی خبرگزاری تسنیم- محمدرضا تاجیک، دانشآموخته دانشگاه «اسکس» انگلستان در رشته «تحلیل گفتمان» و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی است.
او در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، مشاور رئیس جمهور و رئیس «مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری» بود و در جریان انتخابات سال 1388 بهعنوان مشاور ارشد موسوی فعالیت میکرد.
تاجیک که یکی از تئوریسینهای جریان اصلاحات محسوب میشود در آخرین کتاب خود با عنوان «جریانی در راه است»، تاملاتش پیرامون نواصلاحطلبی را به رشته تحریر درآورده است.
درگفتوگوی تفصیلی با محمدرضا تاجیک درباره این کتاب، اصلاح اصلاحات و وضعیت گفتمانهای سیاسی در آستانه انتخابات پیش رو به بحث نشستهایم که میتوانید در ادامه فیلم مهمترین بخشهای این گفتگو را ببینید:
* بسیاری از جریان اصلاحطلبی به مثابه یک برج بابل استفاده کردند که از آن بالا بروند و به کاخ قدرت برسند
محمدرضا تاجیک معتقد است بسیاری از جریان اصلاحات به مثابه یک آپاراتوس و یک برج بابل که از آن بالا بروند و به کاخ قدرت برسند استفاده کردند. بنابراین خلاصه و کاریکاتوریزهاش کردند و به ساحت قدرت تقلیش دادند. بنابراین اصلاحات دیگر در گستره اندیشگی ، گفتمانی و اجتماع حرف جدی برای گفتن نداشت.
* ترکیبات گفتمانی سوسیالیستی، نئولیبرالی یا ایرانشهری کولاژمونتاژ بدترکیبی است
تئوریسین اصلاحطلب میگوید با هر نوع ترکیب یا بهره گرفتن از اندیشهها و گفتمانهای دیگر مخالف نیستم اما این ترکیبی که دارد ایجاد میشود، ترکیب بدترکیبی است. یعنی یک نوع گفتمان کاریکاتوریزه شده دارد شکل میگیرد. آموزههایی که از دنیاهای گفتمانی متفاوت، از زیستجهانها و تجربههای زیسته متفاوت، اخذ و کنار هم چیده شده است، یک گفتمان کاریکاتوریزه ایجاد کرده است.
* نمیتوانیم با گسست رادیکال از سنتمان امر جدید را تجربه کنیم
محمدرضا تاجیک معتقد است نمیتوانیم با گسست رادیکال از سنتمان امر جدید را تجربه کنیم. او میگوید به این باور ندارد که سنت ما مومیایی شده است و به درد موزهها میخورد. بلکه میتوان آن را با خوانش دیگری متحول کرد و به آن بازگشت و به شکل دیگری سنت را به صدا دربیاورد تا برای نسل و عصر امروز من سخن بگوید.
* فصل گفتمانهای زیبا به سر آمده است
محمدرضا تاجیک میگوید فصل گفتمانهای زیبا به سر آمده است. فصل اینکه کسی بیاید و بر اساس یک ضرباهنگ، یک نوع شعار سه کلمهای که با هم یک هارمونی موسیقایی متوازن داشته باشند، انتخاب کند یا شعارهای بسیار زیبا بدهد تمام شده است. باید به دنبال گفتمانهای جدید "چند اوربیتالی" رفت که عدالت در معنای موسع آن میتواند دال مرکزی این گفتمان باشد.
* باید به سراغ چهرههای جدید برویم، چهرههای شناختهشده کار بسیار سختی دارند
تئوریسین اصلاحطلب معتقد است که در انتخابات پیش رو چهرههای شناختهشده کار بسیار سختی دارند. حتی اگر تیم پشت سر آنها بتوانند برایشان یک گفتمان جدید ارائه کنند، چون [این گفتمان نو] از زبان آنها دارد بیان میشود، خیلی سخت است. مگر اینکه چهره دیگری از آن افراد ساخته شود و نشان داده شود که اینها متحول شدهاند و شخصیت دیگری هستند و به آنچه میگویند واقعا معتقد هستند؛ که البته خیلی سخت است.
متن گفتگو با محمدرضا تاجیک را از اینجا بخوانید.
انتهای پیام/