به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم در ادامه مباحث سینمای آخرالزمانی دکتر مجید شاهحسینی مدرس تاریخ تحلیلی سینما به تبیین مختصر معنا و جایگاه آسمان در تفکر یونانی و ارجاعات سینمایی آن پرداخت.
شاهحسینی در بخشی از قسمت دیگر برنامه «راز آسمان» با طرح بحث نسبت انسان با آسمان در تاریخ اندیشه بیان کرد: نسبت انسان با آسمان و اینکه فرجام و تقدیر ما در آسمانها رقم خورده است، از باورهای قدیم بشر است که میتوان از دوران یونان باستان تا امروز دنباله آن را گرفت.
یونانیها به این باور داشتند که الهگان کوه المپ مقدر امورند و تقدیر انسان توسط او رقم میخورد. در نگاه المپی، انسان مهره شطرنج خدایان و اسباب تفریح آنان است. در این میان یک تیتان المپی بهنام «پرومتئوس» وجود دارد که دلش برای انسان میسوزد. او گل خلقت انسان را سرشته و او را خلق کرده است تا مهره شطرنج خدایان باشد اما با فرجامی که برای مخلوق او رقم خورده است موافق نیست.
نمایی از پرومتئوس
وی ادامه داد: نطفه انسان توسط او منعقد شده است اما میبیند که مخلوق او یعنی انسان بازیچه خدایان المپ شده است. در این بین جنگهای بزرگی در میگیرد و انسان قربانی میشود و حالا پرومتئوس باید خود را قربانی انسان کند. او برای این مقصود آتشی از کوه المپ میدزدد و به انسان زمینی میدهد تا قدرت و دانایی را توأمان به انسان اهدا کند.
او بابت این هدیهای که به انسان میدهد فرجام تلخی پیدا میکند و بهشدت توسط زئوس و سایر الهگان المپ عقوبت میشود. پس ما زئوس، هرکول و پرومتئوس را بار دیگر بر پرده سینما میبینیم. چرا جهان با روایت یونانی قرائت میشود؟ چرا انسانهای زمینی را میبینیم که در داستان حمله تایتانها یکباره میفهمند که از نسل خدایان هستند؟
در فیلم «پرسی جکسون» کاراکتر فیلم میفهمد که پسر یکی از الهگان المپ است و باید بهسمتش مهاجرت کند، انسانهایی که نیمهجاودان و نیمهمیرا هستند و باید به آن ریشه جاودانگیشان بازگردند. اما ریشه جاودانگی کجا است؟ در آسمان؛ آسمانی که آنها از آن تلقی المپ داشتند، پس باید مسافرت و مهاجرت کنیم و به ریشه پرومتئوسی و آسمانی خود بازگردیم، باید از زمین فاصله بگیریم چون زمین میرا است و از بین میرود. شرایط جاودانگی ما در آن سوی ابرها و آسمانها رقم خورده است پس باید به پدران جاودان خود بازگردیم.
نمایی از پرسی جکسون
در فیلمهای «پرومتئوس» و «کلش آف تایتانز» و در مجموعه «پرسی جکسون» و «جاودانان» و دیگر فیلمهایی که از سال 2000 به بعد تولید شدند، مخاطب بهوضوح شاهد این پیام است که در زمین خبری نیست و باید ریشه جاودانگی خود را در آسمان جستوجو کرد، البته باید گفت جاودانگی با تعریف یونانی تعریف غلطی است.
ایکاش واقعاً یونانیان جاودانگی را در آسمان و در عرش جستوجو میکردند و نه بر قله المپ. خدایگان کوه المپ نزد اقوام جنپرست یونان باستان در واقع توتمهایی هستند که مشرکانه پرستیده میشوند و بعضاً در یک تئاتر زمینی برای خود چنین قوایی را قائل بودند.
شاهحسینی در پایان بیان کرد: درباره رجوع انسان در قرن بیستویکم به خرافات مدرن و صحبت از سفر و مهاجرت از زمین به آن موجودات، باید گفت که آن موجودات هرجا باشند آسمان نیستند، اما بهصورت مجازی آسمان را جایگاه آنان معرفی میکنند چون صور فلکی و کرات آسمانی به نام آنها است. ما اساطیر المپ را در منظومه شمسی با همین نامها میبینیم که بر کرات نهاده شدهاند و همینطور حتی از منظومه شمسی که فراتر برویم باز هم تمام صور فلکی را نامهایی از آن دست دادهاند، گویی جایگاه آنان آسمان است که ادعایی گزاف است که هرگز بدین صورت نبوده است.
انتهای پیام/+