هنر فیلمسازی در بند بوروکراتیک‌های ناکارآمد گرفتار شده است
گروه استانها- کارگردان و تهیه‌کننده مستند تلویزیونی، هنرِ دیجیتال را گرفتار بوروکراتیک‌های اداری می‌داند و می‌گوید: موفقیت حوزه هنر و فرهنگ معطوف به حمایت مستمر از هنرمند و فرهنگسازی آن در جامعه است.
به گزارش خبرنگار تسنیم از اردبیل، مهدی طوماری، تهیه‌کننده، کارگردان و نویسنده فیلم مستند در استان اردبیل که چند سالی هست به صورت مجدانه در عرصه مستندسازی و ساخت نماهنگهای مذهبی فعالیت داشته، حالا در گفت‌وگو با تسنیم علاوه بر صحبت از علایق، فعالیت‌ها و چشم‌اندازِ برنامه‌های گروهی، از دغدغه‌هایش در رابطه با مشکلات حوزه فیلمسازی می‌گوید.
این هنرمند که مدتی است به همراه گروه فیلمسازی خود فعالیت‌های کاملا مستقلی در عرصه تولید مستند و نماهنگ داشته است، تولید کارهای فاخر را به سبب تکیه بر توان گروه خود دانسته و نوید ساخت و تهیه آثار ارزشمند در آینده‌ای نزدیک می‌دهد.
کارگردان نماهنگ ملی «یانورام من» در سال 1360 در اردبیل متولد شده و از سال 1392 به صورت رسمی کار خود را به همراه تیم رسانه‌ای «عماد» در حوزه فیلمسازی با تولید نماهنگهای مذهبی و مستندهای اجتماعی و درام آغاز کرده است.
وی حالا آثاری همچون مستند "صیاد"، مستند "هستی مادر"، مستند شهیدان "نیکنام" و "مهرآوران" و چندین نماهنگ مذهبی ملی و فرهنگی را در کارنامه خود دارد.
دست بوروکرات‌ها هر چه کوتاه‌تر، بال هنرمندان فراخ‌تر
طوماری درس بزرگ خود در طول سال‌های فعالیت در عرصه فیلمسازی را رابطه مستقیم کاهش بوروکراسی‌ها و افزایش اقبال هنر ارزشی عنوان و اظهار می‌کند: در عرصه هنر دیجیتال هر چه میزان تشریفات اداری را در خصوص تولید فیلم‌ها با موضوعات ارزشی، انسانی و اخلاقی، کمتر کنیم به همان اندازه هنرمندان فعال این حوزه فراخ بال یافته و در راستای تولید آثار ارزشی و هنری در چارچوب استاندارد اقدام می‌کنند.
وی ادامه داد: متاسفانه در عصر حاضر به دلیل فعالیت برخی بوروکرات‌ها بهای کمتری به فرهنگ و هنر مدرن داده می‌شود که همین موضوع گاه یک هنرمند را به اندازه‌ای در تشریفات اداری مستغرق می‌کند که راهی برای ورود اندیشه و ایده‌های خلاق به مسیر پر چالش هنر مدرن نمی‌ماند.
این کارگردان رشد هنر به ویژه هنر فرهنگی را ملزوم به تعامل درست از سوی نهادهای هنری و فرهنگی با هنرمندان دانست و افزود: نگاه به هنر در رشته‌های مختلف به ویژه در هنر دیجیتال که در برقراری با مخاطب تاثیر بسزایی دارد، باید نگاه عمقی و محتواگرا باشد، اما هم‌اکنون بسیاری از آثار تولیدی ما در این حوزه دچار یک تکرار شده و مشابه هم هستند و همین یک موضوع فرصت بالندگی را از هنر فیلمسازی می‌گیرد.
کیفیت در فیلمسازی حرف اول را می‌زند اگر "رابطه‌ها" بگذارد
تهیه‌کننده مستند روستای اَروانق وجود رانت در همه حوزه‌ها را مسئله‌ای متداول عنوان و اذعان می‌کند: در کار و حرفه ما کیفیت محصول تولید شده که حامل تفکر، سبک کاری و هنری یک هنرمند است، حرف اول را می‌زند و در عین حال که فیلمسازی یک کار هنری زمان‌بر، دشوار و پرهزینه است، معمولا همین یک موضوع سرمایه‌گذاران حقیقی یا حقوقی را به فکر واداشته و از این بابت که سرمایه خود را به چه شکلی و چگونه در ساخت فیلم مدیریت کنند دچار نگرانی می‌کند.
طوماری نگرانی مسئولان دولتی برای سفارش کار به کارگردانان جوان را قابل درک دانست و افزود: دغدغه‌های مسئولین دولتی برای سفارش کار به یک کارگردان و تهیه کننده حرفه‌ای یا جوان به لحاظ ضرر مالی و کیفی کاملا قابل درک است، اما در این میان یک موضوع باید به خوبی در جامعه هنری ما جا بیافتد که گروه‌های جوان باید در عرصه هنر سینما و تلویزیون از سوی سرمایه‌گذار و نهادهای دولتی به صحنه آورده شوند، که گاه همین طرد از عرصه آسیب‌های جدی را به همراه دارد.
وی ادامه داد: از طرفی هم پیشنهاد کار به کارگردانان باتجربه که برای ساخت فیلم یا مستند هزینه‌های بسیاری را صرف خواهند کرد، طبیعتا نیاز به سرمایه بیشتری دارد که همین مهم نیز برای عده‌ای از مسئولان یا نهادهای مشتری قابل پرداخت نیست و قطعا این موضوع نیاز به فرهنگسازی عمیق دارد.
به گفته تهیه کننده مستند هستی مادر، حمایت از جوانان و میدان دادن به آنان حمایتی مقدس است که در عین نگاه روزآمد، عادلانه و آینده‌نگرِ مسئولان به حرفه فیلمسازی، باید این استعدادها نیز در کنار پرورش و رشد، مدنظر سرمایه‌گذاران باشد.
این کارگردان فیلم مستند برخورد رابطه‌محور سرمایه‌گذاران و مسئولان با فیلمسازان را نکوهیده عنوان و تصریح کرد: باید با تمامی فیلم سازان و تهیه کنندگان به یک اندازه و صرفا بر اساس استعداد و توانایی آنها رفتار شود و نبایستی تقسیم بندی آنان بر اساس ثروت، رابطه و قدرت باشد، اما این موضوع با نهایت تاسف امروز به وفور در عرصه فیلمسازی کشور به چشم می‌خورد.
طوماری با اشاره به اینکه نگاه انحصاری به هنر یک خطر جدی برای آیندگان این مسیر است، افزود: باید اعتماد به جوانانی که سواد و توانایی کافی برای بهبود اوضاع فرهنگ و هنر دارند سرلوحه برخی نهادها قرار گیرد که در غیر این صورت زوال فرهنگ، هنر و سینما را در جامعه شاهد خواهیم بود.
تعهد به هنر خوب است، اما این تعهد باید دو جانبه باشد
تهیه‌کننده و نویسنده مستند صیاد، به جمله‌ای از شهید آوینی در رابطه با تعهد در هنر اشاره و اظهار کرد: بنابر سخن شهید مرتضی آوینی "وجود انسان عین تعهد است و هنر نیز مشابه جلوه انسان نمی‌تواند از تعهد خالی باشد". اما کاربرد این جمله وزین در جامعه امروز ما با توجه به مدرن‌گرایی هنر، باید یک تعهد دو طرفه فی مابین هنرمند و دستگاه‌های حامی و متولی باشد، که در غیر این صورت نتیجه ایده‌آل حاصل نخواهد شد.
طوماری ادامه داد: من نمی‌گویم که تعهد صرفا از سوی هنرمند راه به جایی نمی‌برد که اتفاقا در صورت پایبندی به هنر، هنرمند می‌تواند به درجه کمال و اوج برسد، اما هنگامی که تعهد به هنر دو جانبه باشد بی‌شک چالش‌های مسیر رشد و تعالی هنر به حداقل رسیده و دست‌یابی به آرمانی‌ترین شکل آن دور از انتظار نخواهد بود.
وی شهید آوینی را الگوی هنری خود دانسته و می‌افزاید: ادعای ما در عرصه هنر فیلمسازی باید این باشد که بتوانیم ادامه دهنده راه شهدایی همچون مرتضی آوینی باشیم؛ چرا که این شخصیت به خوبی هنر را توصیف کرده و هنرمند را مقید به هنر دانسته، به طوری که در آثار مکتوب خود مدام به این مسئله اشاره کرده است که هنرمند با انتخاب هنر خود در واقع تعهد خود را انتخاب می‌کند و تاکید دارد که اگر هنر حامل عشق به خدا باشد، آنگاه هنری آزاد است و این به عقیده من می‌تواند بهترین الگو برای همه هنرمندان سرزمینم باشد.
وی معتقد است هنرمند باید همواره از قید و بندها آزاد بوده و به دور از غرض اندیشی تعهد اجتماعی خودش را حفظ کند، چرا که هنر واقعی نمی‌تواند خالی از تعهد باشد.
فرهنگ حمایت از هنرمند در جامعه جا نیفتاده است
کارگردان نماهنگ یانورام من در بخش دیگری از سخنان خود حمایت از هنرمند را حمایت از هنر و فرهنگ عامه عنوان و اظهار کرد: فرهنگ حمایت از هنر و هنرمند در بهبود اوضاع هنری جامعه به ویژه در استان اردبیل که هنر آن با چالش‌های متعددی روبه‌روست، اولویت دارد، اما متاسفانه این فرهنگ آنطور که باید در جامعه ما جا نیفتاده و لازمه تحقق آن به عقیده من ارتباط گیری مسئولان با عرصه هنر و فرهنگ است، چرا که در صورت لمس و درک مشکلات و آسیب‌های مسیر هنر و فرهنگ به خوبی می‌توان با رهروان آن همراه شد و آنان را حمایت کرد.
طوماری به غرور کاذب از سوی برخی هنرمندان نیز اشاره و اذعان کرد: در این بین هنرمندانی هم هستند که چون در رویدادها یا فستیوال‌های خارجی و داخلی حائز رتبه بوده‌اند، دیگر مراجع فرهنگی و هنری استان را لایق حضور نمی‌دانند که این مورد نیز باید از سوی هنرمندان که به نظر من غرور کاذب هست کنار گذاشته شود، چون در این صورت می‌توان در کنار پیشرفت هنر شاهد پیشرفت اخلاق انسانی نیز بود.
این هنرمند اعتقاد دارد، وقتی کاری هنری صرفا برای رضایت الهی باشد قطعا باید چشم‌داشت تقدیر از سوی خدا داشت و تقدیر از سوی یک نهاد یا یک شخص چندان اهمیتی درمنظر هنرمند نمی‌یابد.
طوماری در این باره می‌گوید: خدا هرگز زیر دین کسی نمی‌ماند و کسی که به خاطر رضای الهی قدم بردارد قطعا برکت خدا شامل حال او خواهد شد، که من بارها این مسئله را به شکلی ملموس شاهد بوده‌ام، اما این موضوع به این معنی هم نیست که به کار هنرمندان بها و ارزش کافی داده نشود.
وی یادآور می‌شود: دلواپسان حوزه هنر و فرهنگ جمعی می‌توانند برای بهبود اوضاع هنر به ویژه در استان برنامه‌ای برای حمایت از هنرمندان داشته باشند و به حمایت از هنرمند، خرید آثار هنرمندان توجه کافی و وافی داشته و این مهم را به شکلی گسترده فرهنگ سازی کنند.
غنای هنر فیلمسازی با آموزش و تجربه
این نویسنده مستند اظهار داشت: دو بال آموزش و تجربه بهترین ابزار برای غنای فردیِ هنرمند و هنر فیلمسازی است که ما در تمام این سال‌ها به این دو اصل پایبند بوده و در پی اجرای آن در بطن تمام کارهای هنری خود بودیم و حقیقتا که یک هنرمند برای درخشش بیشتر و رسیدن به نقطه کمال هرگز نباید دست از یادگیری بردارد.
طوماری ادامه داد: زمانی که محتوای یک فیلم یا یک مستند تلویزیونی در خدمت انسانیت و اخلاق انسانی و حرفه‌ای باشد، بی‌شک ثمره کار چیزی جز موفقیت هنرمند و غنای بیش از پیش حرفه فیلمسازی نخواهد بود که البته این مهم محبوبیت و مقبولیت هنرمند در جامعه و در بین آحاد مردم در پی دارد.
این هنرمند با اشاره به اینکه در طول تمام این سال‌ها در کنار شکست و موفقیت‌ها، مشکلاتی هم گریبانگیر او و گروهش بوده، اظهار کرد: شرایط سخت و مشکلی که مدتی واقعا از آن رنج بردیم نبود دفترکار مناسب برای تولید فیلم و محتوا بود که همین مشکل اجازه متمرکز شدن بر روی پروژه‌ها را نمی‌داد و به نظر من هم‌اکنون شاید این مسئله در کنار هزینه بالای تجهیزات مشکل بسیاری از گروه‌های فیلمسازی در استان باشد که نیازمند حمایت جدی است.
"هنر انقلاب" گنجینه‌ای پنهان از نظرها
این کارگردان مستند با اشاره به اینکه متاسفانه در ساختار سینما و مستندهای روز جای خالی هنر انقلابی به خوبی ملموس است، گفت: رویدادها و اتفاقات بی‌شماری در طول انقلاب و دفاع مقدس به وقوع پیوسته است که هر کدام از این موضوعات گنجینه‌ای برای انتقال مفاهیم فرهنگی، هنری و اجتماعی در کالبد آرمان‌های انقلاب بوده و همین موضوع از منظر بسیاری از فیلمسازان معاصر پنهان مانده است.
طوماری روحیه جهادی را از سوی کارگردانان فیلم و مستند در حوزه فیلمسازی از ضروریات خلق آثاری ماندگار دانست و افزود: داشتن نگاه انقلابی در عین تخصص گرایی، بهترین شکل یک اثر ویدئویی را برای همیشه در دفتر فرهنگ و هنر یک شهر حتی در یک کشور ماندگار می‌کند، و در این رابطه قلم نویسنده اثر خلق شده نمی‌تواند بی‌تاثیر و خالی از لطف باشد.
وی الگودهی به جامعه بر اساس تولیدات سینما و تلویزیون و تاثیر آن در رفتار جوانان کشور را یادآور شد و گفت: هم‌اکنون به تعداد محدودی در ژانر انقلاب و دفاع مقدس آثار فاخر و در خور شان ملی داریم که بی‌شک در صورت تخصص‌گرایی و پرهیز از نگاه تک بعدی به تلویزیون و سینما می‌توان آثار مشابه بی‌شماری را با موضوعات مختلف ارزشی و انقلابی تهیه و تولید کرد.
تولید 3000 دقیقه فیلم و مستند در طول 6 سال
به گفته طوماری، این کارگردان که حالا 6 سال است فعالیت خود را در استان اردبیل و در حوزه هنر و فیلمسازی آغاز کرده به همت اعضای تیم فیلمسازی خود تولید 3 هزار دقیقه فیلم، نماهنگ و مستند را در کارنامه دارد.
کارگردان مستندهای کوتاه تلویزیونی در تشریح عملکرد گروه عماد تصریح کرد: باتوجه به اینکه تخصص تیم گروه رسانه‌ای عماد فیلمسازی است، ما تا به اکنون در چند مرحله اصلی کارها و پروژه‌های خود را پیش برده‌ایم که این مراحل شامل پیش از تولید، تولید و پس از تولید می‌شود.
طوماری نقش مشورت و ایده‌یابی از گروه‌های باتجربه فیلمسازی در اردبیل را در تهیه و تولید کار با ارزش، حائز اهمیت دانست و افزود: گروه ما در طول این سال‌های فعالیت، همواره در وهله اول سعی بر این داشته تا با تکیه بر تجربه و دانش خود در مسیر فیلمسازی قدم برداشته و به سمت جلو حرکت کند، اما گاهی به دلیل پیشنهاد ایده‌های خوب از جانب دوستان و افراد پیشکسوت این حوزه ما از نظرات آنان نیز با کمال تواضع استقبال کرده‌ایم که هدف و نیت اصلی در این حوزه صرفا تحویل کار خوب به مخاطب بوده است، هر چند در این مسیر شاید متحمل سختی‌هایی باشیم که سبب رنجش اعضای گروه شود، اما الحق و انصاف تا به امروز تمامی دوستان همراه و هم‌پای عماد با عشق در کنار ما بوده‌اند.
وی به جلب نظر کارشناسان و متخصصان حوزه فیلمسازی توسط گروه خود اشاره و بیان کرد: گروه فیلمسازی عماد با توجه به تازه کار بودن همواره در حال آموزش، کسب مهارت و تجدد یادگیری است که در عین حال در خیلی از بخش‌ها مفتخر هستیم که توانسته‌ایم نظر کارشناسان متخصص عرصه فیلمسازی را جلب کنیم.
تا نقطه‌ای که هنر در خدمت انسانیت و بندگی باشد موفق هستیم
تهیه کننده مستند اروانق در رابطه با تجربه شیرین ساخت فیلم کوتاه می‌گوید: یکی از جذاب‌ترین و دست‌یافتنی‌ترین برنامه‌هایی که در ترسیم چشم‌انداز سال پیش رو برای عماد داریم ورود به عرصه ساخت فیلم‌های کوتاه با ژانرهای مختلف است که در این راستا از مهارت و نیروی کافی نیز برخورداریم.
به گفته طوماری ورود به عرصه ساخت و تولید انیمیشن، دوبله، کمدی و بسیاری از کارهای دیگر در کنار تجربه ساخت فیلم کوتاه علاوه بر اینکه می‌تواند به اهداف جوانان با فکر حوزه فیلمسازی جامه عمل بپوشاند به تقویت حوزه فیلمسازی استان نیز کمک شایانی می‌کند.
وی بزرگترین نقطه ضعف گروه فیلمسازی خود را برخی روزمرگی‌‌های بی‌مورد و بزرگترین نقطه قوت آن را سخت‌کوشی به وقت نیاز و تداوم آموزش‌های تخصصی دانست.
نویسنده مستند تلویزیونی بار دیگر به بحث مشکل تامین بودجه ساخت فیلم در استان اشاره کرد و گفت: با اقرار به اینکه یکی از اصلی‌ترین بحث‌های فیلم سازی تامین بودجه بوده، گاه گروه ما در عین داشتن شرایط کافی و مهارت بالا برای تولید یک اثر یا پی‌جویی یک سوژه خاص، با مشکل نبود بودجه مواجه می‌شود و همین یک موضوع دست و بال ما را برای تولید آثار بیشتر که بی‌شک نیاز حوزه فرهنگ ماست، محدود می‌سازد.
طوماری در توصیه به تمام کسانی که قصد ورود به عرصه فیلمسازی را دارند، می‌افزاید: علاقه‌مندان به هنر سینما و مستند قبل از شروع تولید آثار، قطعا آموزش‌های لازم را پشت سر بگذارند و از اساتید استانی حتی ملی مدد بگیرند و تخصص لازم را در این زمینه کسب کنند و پس از کسب مهارت، دانش و تخصص، دانش این حرفه را در اختیار انسانها و دین و اهل بیت (ع) قرار داده و از همه مهم‌تر آن را برای اعتلای دین بکار بگیرند.
وی اظهار می‌کند: در سال‌هایی که فعالیت خود را به صورت جدی پی گرفتیم، سعی داشتیم بیشتر طرح و برنامه محور پیش برویم و در کنار تولید فیلم و مستند و کسب درآمد به بحث آموزش هم توجه ویژه‌ای داشته باشیم.
این کارگردان بازار کار گروه عماد را خوب عنوان و تصریح کرد: علی‌رغم کمبود حمایت‌ها، نبود سرمایه کافی و تعامل و هم‌افزایی برخی نهادها تا به امروز نه تنها سرپا ماندیم بلکه توانستیم با پشتکار و اراده تیمی قد بکشیم و حرفی برای گفتن در عرصه فیلمسازی نه در سطح استان بلکه در سطح ملی داشته باشیم، که در این بین در کنار تلاش‌های وافر خود و گروه رسانه عماد نهایت تقدیر و تشکر خود را از بسیاری از مدیران و مسئولان وظیفه‌شناس در حوزه هنری استان و صدا و سیمای مرکز اردبیل اعلام می‌کنم.
وی در پاسخ به سوال تسنیم که آیا پس از گذشت این سال‌ها عماد را موفق می‌دانید، اظهار کرد: عماد را تا زمانی که بتواند تخصص خودش را در اختیار دین و انسانیت بگذارد موفق می‌دانم و رمز و اوج موفقیت را هم در این می‌بینم که خدا از محصول نهایی ما و تولیداتی که صرفا به دلیل بهبود درد ملموس جامعه بوده است، رضایت داشته باشد.
انتهای پیام/133/ ت
