به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست خبرگزاری تسنیم؛ چندی پیش وبینار تخصصی پیرامون فرصتها و تهدیدهای ماهی غیربومی تیلاپیا توسط انجمن علمی محیط زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و با حضور تعدادی از اساتید، صاحبنظران و پژوهشگران در این حوزه برگزار شد که دکتر اصغر عبدلی عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی در این وبینار، توضیحاتی درباره گونههای مهاجم غیربومی ارائه و اظهار کرد: هر گونهای که خارج از زیستگاه یا پراکنش خودش باشد، به عنوان گونه غیربومی شناخته میشود و گونه مهاجم نیز رشد سریعی داشته و دارای تولیدمثل زودتر و قدرت پراکنش زیادی نیز هست.(اینجا)
حالا سازمان شیلات در پی انتشار این خبر، جوابیهای صادر کرده که متن کامل آن به شرح زیر است:
مسئول محترم خبرگزاری تسنیم
با سلام و احترام؛
بازگشت به مطلب منتشره در در آن خبرگزاری محترم به تاریخ 1400/2/5 با عنوان "وقتی مشت خالی حامیان پرورش ماهی مهاجم "تیلاپیا" برملا شد!/ گونهای از تیلاپیا داعش محیط زیست کشور" پاسخ و توضیح این سازمان به شرح ذیل ارسال میشود. انتظار میرود به منظور تنویر افکار عمومی و مطابق با قانون مطبوعات و رسانهها در صفحه مربوطه درج شود:
کشور عراق به دفعات و در سالهای مختلف برخی از انواع تیلاپیا را در مناطق مختلف این کشور و از جمله رودخانههای دجله و فرات رهاسازی کرده است. اولین گزارش از رهاسازی تیلاپیای نیل در رودخانه دجله (در نزدیکی شهر بغداد) به دهه 70 میلادی بازمیگردد و جالب اینجاست که این ماهی در این رودخانه قادر به استقرار نبوده و به دلیل سرد شدن آب تلف شدهاند. لیکن براساس مطالعات انجام شده توسط مراجع مختلف ایرانی و عراقی، چندین گونه ماهی تیلاپیا نیل، تیلاپیای موزامبیک و زیلی در آبهای مشترک ایران و عراق دیده شدهاند و با گسترش طبیعی آنها هماکنون در منابع آبی مختلف این استان از جمله هورها و خورها و رودخانهها و کانالهای آبیاری و آبرسانی دیده میشوند و به تبع آن بخشی از صید صیادان محلی را تشکیل میدهندو در برخی موارد سبد خالی صید این صیادان پس از سالها با انواعی از این ماهی پر شده است و نام شانک هور را به آن بخشیدهاند. اما حضور ماهی زیلی (Coptodon zillii) که متفاوت از تیلاپیای نیل است، موجب مزاحمت برای پرورشدهندگان ماهیان گرمابی این استان شده است. یادآور میشود جنس ماهی زیلی از نظر علم ردهبندی و براساس صفات خود با تیلاپیای نیل متفاوت است.
همچنین در سال 1398 و 1399 و در پی سیلابهای رودخانه هیرمند، چندین گزارش از حضور موردی این ماهی چاه نیمههای استان سیستان و بلوچستان که از آب این رودخانه تغذیه میشوند، واصل گردید که اخبار آن برای شناسایی گونههای مشاهده شده و بررسی منشأ آن به سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین پژوهشکده تالاب هامون منعکس گردیده است.
لذا طرح موضوع جلوگیری از واردات ماهی تیلاپیا به ایران موضوعی انحرافی است و این ماهیان سالهاست که وارد حوزه جغرافیایی ایران شدهاند و چه بسا از طریق سیلابها و یا عوامل انسانی، ناخواسته به محیطهای مختلف آبی وارد شده باشند.
سازمان شیلات ایران در پی بررسیهای انجام شده توسط مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی و انجام ارزیابی زیستمحیطی اثرات پرورش این ماهی در استانهای مرکزی و اخذ موافقت سازمان حفاظت محیط زیست در سال 1390 و به منظور استفاده از فرصتها برای تولید مواد غذایی و ایجاد اشتغال، پرورش آزمایشی این ماهی را در سال 1391 در استان یزد آغار کرد که خوشبختانه در 10 سال، هیچگونه گزارشی از اثرات منفی یا مثبت این ماهی بر تنوع زیستی این استان اعلام نشده است.
پس از انجام مطالعات ارزیابیهای زیستمحیطی، پرورش در استان قم، خراسان جنوبی و سمنان نیز مورد توجه قرار گرفته و با بررسی این گزارشها و برگزاری جلسه با دو تن از متخصصین بینالمللی خُبره در عرصه محیط زیست و آبزیپروری، با توسعه این فعالیت در استانهای فوق اعلام موافقت شده است و هماکنون تعدادی مزارع به شیوه نیمهبسته و یا پرورش در استخرهای ذخیره آب کشاورزی که به هیچ محیط آبی طبیعی ارتباطی ندارند، به پرورش ماهی تیلاپیای نیل اشتغال دارند.
لازم به ذکر است، شیلات ایران با پرورش این ماهی در دیگر مناطق کشور و بدون انجام مطالعه موافق نبوده و نمیباشد، اما متأسفانه دلواپسی و هجمههای فصلی علیه تیلاپیا باعت بروز وقفه در کار سرمایهگذاران در استانهای مجاز شده و تعدادی از سرمایهگذاران به دلایل مختلف دچار زیان ناشی از توقف کار گردیده است.
از آنجا که بروز اثرات معرفی گونههای غیربومی نسبی و بوده و نوع و شدت این اثرات (مثبت یا منفی) براساس قابلیتهای گونه معرفی شده و شرایط محیطی حادث میشود، انتظار میرود که کارشناسان محترم نظرات خود را مبتنی بر روش و یافتههای علمی ابراز نمایند. استناد به بروز اثرات منفی معرفی ماهی تیلاپیا در برخی کشورها به تنهایی نمیتواند مستمسک کافی برای ممانعت از برنامهریزی برای پرورش آن شود، چرا که در مقابل اثرات منفی، گزارشهایی از اثرات ناچیز و یا حتی مثبت معرفی این ماهی به محیطهای آبی نیز وجود دارد که این دسته از گزارشها میتواند توسط موافقین مورد استناد قرار گیرد.
شیلات ایران همواره سعی بر استفاده از مطالعات و نظرات متقن کارشناسان داشته و دارد و محل طرح نظرات علمی و تخصصی را جمعهای کارشناسی و با حضور متخصصان میداند، جایی که فرصت برابر برای طرح همه یافتههای علمی وجود داشته باشد. متأسفانه جناب آقای دکتر عبدلی در نشستهای علمی که در چند سال اخیر توسط شیلات ایران مستقیما و یا با همکاری مراجع علمی و با حضور کارشناسان داخلی و خارجی موافق و مخالف پرورش تیلاپیا برگزار شده است، شرکت ننمودهاند. به طور قطع شیلات ایران نمیتواند ایشان را مجبور به شرکت در هیچ نشستی نماید، لیکن به نظر میرسد که شنیدن نتایج مطالعات و نظرات موافقان از تریبونهای علمی میتواند به تکمیل و اصلاح دانش و نظرات هر فردی که به دنبال حقیقت باشد، منجر گردد.
انتهای پیام/