حجتالاسلام محمدجواد مروّجی طبسی استاد برجسته حوزه علمیه قم در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم دربارۀ ادب و آداب برخورد با دیگران گفت: انسان باید در تعامل با دیگران طوری رفتار کند که هیچگاه خودش را بالاتر از آنها نداند. منظور از «دیگران» شامل خانواده هم میشود. فردی که چنین تفکری دارد، در نهان و آشکار دیگران را آزار میدهد.
وی افزود: بهترین نوع تعامل با انسانها که سبب تأدیب نفس هم میشود، آن است که انسان به گونهای با افراد جامعه رفتار کند که انتظار دارد دیگران در قبال او همین رفتار را داشته باشند. بدترین حالت تعامل انسان در برابر دیگران آن است که برعکس این موضوع عمل کند؛ یعنی به دیگران بیحرمتی کند، اما توقع حرمت را داشته باشد. یا برای خود آرامش را بخواهد، اما مدام دیگران را با رفتارهایش در اضطراب و تشویش قرار دهد. بهترین حالت این است که انسان آنچه برای خود میپسندد، برای دیگران هم بپسندد و از آنچه برای دیگران ناپسند میشمارد، خودش از آن دوری کند. امیرالمؤمنین (ع) در روایتی فرمود «کَفَاکَ أَدَباً لِنَفْسِکَ، اجْتِنَابُ مَا تَکْرَهُهُ مِنْ غَیْرِکَ» یعنی در تربیت خویش تو را همین که از آنچه بر دیگران نمىپسندى دورى کنى. این نوع روش اخلاقی، سیرۀ انبیای الهی بود.
مروجی طبسی در این باره توضیح داد: اگر بخواهیم جامعهای سالم داشته باشیم که همگی بر اساس تفکری صحیح در کنار هم زیست مؤمنانه داشته باشند و یکدیگر را تکریم کنند و نسبت به هم احترام متقابل داشته باشند، این توصیۀ امیرالمؤمنین (ع) بسیار کارآمد است. فردی که یک خصلت را در برادر مؤمن خود نمیپسندد، وقتی به خود رجوع کند، میبیند همان چیز با کم و زیادش در وجودش است و بنا را بر اصلاح خویش میگذارد. تکبر و نخوت سبب میشود چشم انسان بر اشکالاتش بسته شود.
این استاد حوزۀ علمیه تقوا را معیاری اساسی در تمایز بین افراد جامعه معرفی کرد و گفت: بسیاری از مردم بر اساس تفاخری که در جامعه دارند، از جمله پول و ثروت و اولاد و ... تصور دارند از دیگران یک سر و گردن بالاترند و دچار کبر میشوند. در ذهن خود میپرورانند که مشکل از دیگران است نه از خود آنها. بلکه باید اینطور نتیجه گرفت که تمام مردم در خلقت با هم یکسانند و ملاک اصلی، تقواست «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ»؛ تقوا به انسان امتیاز و شخصیت میدهد نه اموال و اولاد و ثروت. ممکن است کسی از متاع دنیا کمترین بهره را داشته باشد، اما از جهت تقوا و قرب به خدا برتر باشد.
انتهایپیام/