به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اگر نگاهی به صفحات وایرالشده گافها، شوخیها و اشتباهات فضای مجازی بیندازیم، برنامههای تلویزیون سهم بیشتری را به خودش اختصاص میدهد. سرمنشأ همه این حاشیهها و اتفاقات به فقدان نظارت و عدم توجه به محتوای برنامهسازی برمیگردد.
وقتی مرورِ کوتاهی بر برنامههای روی آنتن، میهمانان و کارشناسانشان داشته باشیم درمییابیم که بیشتر از محتوا و اتاق فکر، زرق و برقِ دکور، تهیهکنندگان را درگیرِ خودش میکند.
در صورتی که برای هر برنامهسازی باید محتوا در اولویت اول باشد اما در آنتنِ شبکههای تلویزیون شاهد اشتباهاتِ مکرر مجریان، انتخاب نادرستِ میهمان و تحلیلها و حرفهای خارج از چارچوب و عرفِ کارشناسانیم.
چند نکته دستگیرمان میشود:
اول: پرورش مجریان را فراموش کردیم به بیرونیها وابستهتر شدیم و برنامهای برای نظارت و ارزیابی مجریان جوان بااستعداد نداریم.
دوم: حضور تهیهکنندگانی که به برنامهسازی درست و اصولی اشراف ندارند و سردبیر محتوایی و اتاق فکر در رده آخر چشماندازهایشان قرار دارد و بیشتر دغدغه کپیبرداری از فلان برنامه و مسابقه خارجی دارند، بر این باورند به این واسطه "وایرال" میشوند.
سوم: مدیران از برنامهسازان انتظار محتوا ندارند و بارها گفتهاند دیده شدن برایشان از هرچیزی مهمتر است حالا با حرفهای خارج از عرف، مجری بازیگر چندمیلیونی و یا دکورِ لاکچری.
اتفاقاتی که همیشه نامتعارف است
در سالِ گذشته، بارها شاهدِ گافهایی بودیم که به واسطه میهمان یا کارشناسی روی آنتن اتفاق میافتد که یا دچار ناسنجیدهگویی میشد و یا انگار با چارچوب رسانه ملّی آشنا نیست که هر سخنی را نباید در آنتن زنده بازگو کند. مصداق بارز آن اتفاقی که در چند روز گذشته توسط کارشناس برنامه طبیب افتاد و از واژهای استفاده کرد که نه تنها در تلویزیون بلکه میانِ خانوادههای ایرانی هم متعارف نیست!
برای دعوت از میهمان و کارشناس، آن دقتنظرهایی که باید صورت میگرفت، خیلی به ندرت دیده شد. مدیران و دستاندرکاران امر غافل از آناند که امروز حضور فضایمجازی مثلِ ذرهبینی میماند و جلوی حرفهای بیاعتبار میایستد. برخی اوقات تا مرزِ زیر سؤال بردن برنامه تلویزیونی و حتی اعتبار رسانه ملّی پیش میرود.
مروری بر چند مصداق
اگر بخواهیم مروری روی اشتباهات سریالی دعوت از میهمان و کارشناس تلویزیونی داشته باشیم توجه به مصادیقی همچون موضوع شیرهای آلوده و خیلی از اتفاقات دیگر قابل تأمل است و نشان از فقدان اتاق فکر دارد؛ زمانی موضوع شیرهای آلوده، ادعاهای علمی و تاریخی نامربوط، معرفی داروهای مختلف برای جلوگیری از کرونا پای نیشِ زنبور عسل و ظرف مسی معروف به تلویزیون باز شد؛ رفته رفته پایِ دعوای قومیتی به جراید کشیده شد و در نهایت هم کارشناس دعوتکننده به رقص و خانم کارشناسی که مردم را نسخه عجیبِ میوه نخوردن و برنج خالی خوردن تجویز کرد!
و کماکان مجریان دست و پا بسته و البته بیتقصیرند؛ چون اتاق فکری وجود ندارد به آنها بگوید چه کار کنند و چه کار نکنند؟ و تهیهکنندهای که نمیداند این کارشناس را بیاورد و یا نیاورد!
چه کسی یا کسانی روی دعوت از مهمانان، کارشناسان و مواضع و مطالبشان نظارت دارند؟ وقتی درباره موضوعِ بهداشتی، درمانی و حتی پزشکی بحث میشود و بعدها این ادعاها از سوی وزارت بهداشت و مراجع دیگر رد میشود به نوعی اعتماد مخاطب را نسبت به موضوعات مطرح شده در تلویزیون کم میکند. یا تجویزهای گمراهکننده و ناراحتکنندهای که توسط برخی از کارشناسان در تلویزیون داده میشود و واکنش بسیاری از اهالی رسانه، فرهنگ و هنر و حتی بعضاً در کوچه و خیابان، مردم دارند.
صداوسیما میگوید هیچ مسئولیتی ندارند
بارها مسئولین صداوسیما این موضوع را مطرح کردهاند که هیچ مسئولیتی در قبال میهمانها و مواضعشان در برنامه ندارند. نه تنها این مسئله غلطی است بلکه نشان میدهد برنامهسازان و حتی مدیران مربوطه در گروههای مختلف شبکههای تلویزیونی بدون بررسی و صرفاً برای دیدهشدن مهمانهایی را دعوت میکنند. مجریان هم بعضاً نسبت به مسائل مطرح شده ناآگاهاند که بتوانند جلویِ مواضع غلط و نکات غیرکارشناسی را بگیرند.
اما مخاطب صداوسیما را میشناسد...
مخاطب صداوسیما را میشناسد و هر مطلب و گفتهای و تصویری و اتفاقی که از طریق شبکههای تلویزیونی در معرضِ چشم و گوشِ مخاطب قرار میگیرد، هزاران هزینه برای تلویزیون دارد و مخاطب به اعتبار این رسانه، مواضعِ کارشناس و گفتههای مهمانان برنامههای تلویزیونی را باور میکند.
کارشناسانی که فقط اصطلاح "کارشناس" را به یدک میکشند؛ وقتی پای صحبتهای این دست کارشناسان مینشینیم تحلیلهای درستی نمیکنند و حتی باعث تشویش در جامعه میشوند. اطلاعات غلطی میدهند حتی در موضوع پزشکی و کرونا که بارها شاهدش بودیم. اظهارات شخصی خودشان را به رسانه ملی بسط میدهند و باعثِ زیر سؤال بردن این رسانه طراز و شاخص در جمهوری اسلامی شدهاند.
گفتوگو با محمد صوفی و ورود شورای نظارت
برای واکاوی بیشتر به سراغ محمد صوفی دبیر شورای نظارت بر صداوسیما رفتم و او توضیحاتی در این باره داد که نسبت به این مشکل و معضلات واکنشهای همراه با تذکر داشتهاند؛ مشروح این گپ و گفت را در ادامه بخوانید:
صوفی درباره ورود شورای نظارت و توجه به مشکل و معضل میهمانان و کارشناسان تلویزیونی، تصریح کرد: واقعاً یکی از مطالبات و دغدغهها و تذکر جدّی رئیس سازمان صداوسیما است که ساماندهی اتفاق بیفتد؛ بخشی که به تعبیری در استخدام رسانه ملّی نیستند، کارشناس یا میهمان و یا حتی کارشناس مجریاند. حتماً اینها باید در ضوابط مشخص، معین و دقیقی مثل همه رسانههای دنیا وجود داشته باشند که چگونه ما انتخاب کنیم.
این سانسور نیست، این ضابطه است
وی افزود: ضوابط و مقررات را بداند، بعد وقتی در برنامه شرکت میکند حتماً متناسب با سیاستهای حاکم بر آن رسانه عمل کند. این هم به هیچوجه سانسور و این حرفها نیست. در همه سازمانهای رسانهای این ضوابط شفاف است؛ از این رو هرچه خلاف اخلاق و هنجار یا دین و اعتقادات ما باشد، قابل پخش نیست. با صدای بلند میگوییم این سانسور نیست، این ضابطه است. در هیچ نقطه دنیا در شبکههای رسمی و حاکمیتیشان ولنگاری وجود ندارد. ممکن است در فلان کشور فلان بیاخلاقی دیده شود که به شبکههای خصوصی برمیگردد.
دبیر شورای نظارت بر صداوسیما خاطرنشان کرد: در شبکههای حاکمیتی، ضابطه، اخلاق و حیا و عفت عمومی حاکم است. غیر از اینها جایش در رسانه ملّی نیست. مطالبه جدّی مردم و مطالبه شورای نظارت بر صداوسیما است و حتماً باید صداوسیما این را تبیین و اصلاح کند و با متخلفان و مقصران برخورد جدّی شود.
اینجا مقصر آن میهمان است!
او درباره ورود شورای نظارت به این مقولهها و اشتباهات و اینکه مقصر این اتفاقات سریالی چه کسی یا کسانی است، گفت: بابتِ این اتفاق اخیر، جلسهای نداشتیم اما در این موضوعات ورود کردهایم و ورود میکنیم. واقعاً نمیتوانیم مقصرِ این اتفاقات را مدیر قلمداد کنیم. این میهمان یا کارشناسی که آمده واقعاً آن مدیر مقصر نیست که به یک باره او گافی میدهد و یا ناسنجیدهگویی روی آنتن رخ میدهد. اینجا مقصر آن میهمان است!
با ضابطه شدنی است
صوفی افزود: در طول شبانهروز شبکههای ملی روزی بیش از 300 ساعت برنامه پخش میکنند، بالأخره اتفاقی هم میافتد یا گافی هم داده میشود مقصر مدیران نیستند. حتماً باید نظامی را طراحی کنیم که این گافها و اشتباهات به صفر نزدیک شود. این اتفاق با ضابطه شدنی است.
به صداوسیما تذکر میدهیم
وی در پاسخ به این سؤال که چقدرِ این اتفاقات شامل کارتهای اخطار از سمت شورای نظارت بر صداوسیما شده است، گفت: وظیفه ما این است که بر همه برنامههای صداوسیما نظارت داشته باشیم و با ضوابط و مقرراتی که مجمع تشخیص مصلحت نظام برای ما تنظیم کرده با آن مطابقت میدهیم تا خدایی ناکرده خلاف آن اتفاق نیفتد؛ به صداوسیما تذکر میدهیم و توصیه و رهنمود داده میشود و برای این نوع اشتباهات هم حتماً تذکر جدّی میدهیم.
انتهای پیام/