گروه تاریخ خبرگزاری تسنیم ـ دونالد رامفسلد سیاستمدار کهنهکار آمریکایی و معروف به "جنگطلبِ جمهوریخواه" یا "معمار جنگ علیه عراق و افغانستان" روز پنجشنبه اول جولای و در سن 88سالگی درگذشت. او در دوران نیکسون، فورد و بوش سمتهای گوناگونی در دولت آمریکا داشت و در پیدایش و تداوم چند جنگ در منطقه غرب آسیا ردپای او دیده میشود. او در حمله آمریکا به عراق و افغانستان در ابتدای قرن بیستم وزیر دفاع آمریکا بود. در جریان جنگ ایران و عراق که بین سالهای 1980 تا 1988 به وقوع پیوست نیز فرستاده ویژه رئیسجمهور آمریکا به خاورمیانه بود.
رونالد ریگان رئیسجمهور وقت آمریکا در نوامبر 1983 و چند ماه پس از اجرای سیاست تنبیه متجاوز توسط ایران، رویکرد سیاسی جدیدی در خصوص جنگ ایران و عراق اتخاذ کرد و دستور داد اقداماتی برای گسترش توان نظامی آمریکا در خلیج فارس انجام شود.
پس از این دستور دونالد رامسفلد بهعنوان فرستاده ویژه رئیسجمهور راهی خاورمیانه شد. او در این سفر با صدام حسین بهمدت 90 دقیقه دیدار کرد. آن دیدار بهعنوان نخستین تماس مستقیم میان ریگان و صدام تلقی میشود؛ دیداری که بهگواه اسناد آمریکایی، با درخواست جدی از سوی آمریکا صورت گرفت. عراقیها نیز علیرغم مشکلات ناشی از جنگ و خسارات و شکستهایشان در جبهه مریوان برای آمریکاییها سنگ تمام گذاشتند؛ چرا که به کمکهای آمریکاییها دل بسته بودند.
صدام و طارق عزیز وزیر خارجه عراق امید بسیاری به کمکهای آمریکا در جنگ با ایران داشتند
رامفسلد در آن سفر با طارق عزیز وزیر کشور عراق نیز دیدار کرد و گفت: "دولت آمریکا خواستار آن است که در زمینه جنگ ایران و عراق فعالتر باشد."، طارق عزیز هم گفت: "رهبری عراق بینهایت از این دیدار خرسنداند."
رامسفلد در این دیدارها عنوان کرد که "دولت آمریکا وضعیت نامناسب عراق را در جنگ فرسایشی از هنگامی که ایران به خلیج دسترسی دارد در حالی که عراق ندارد درک میکند. آمریکا هرگونه بداقبالی عراق را در جنگ بهعنوان شکست استراتژیک برای غرب تلقی میکند."، این گفته به این معنی است که عراق در جنگ فرسایشی شکست خورده است و باید به ایران فشار نظامی و اقتصادی وارد کرد.
بنابراین یکی از نتایج سفر رامسفلد آغاز تحریم تسلیحاتی همهجانبه ایران بود و چند ماه پس از آن دیدار عملیات سیاسی موسوم به عملیات ثابتقدم (استانچ) توسط آمریکا کلید خورد. وزارت خارجه آمریکا پس از آغاز آن عملیات، حدود 400 تلگراف به دوایر سیاسی خود فرستاد تا جلوی فروش سلاح به ایران را بگیرند. فیربانکز همراه رامفسلد در سفر به عراق هم بعدها گفت که "ما توان کمی داشتیم تا ایران را در نبرد زمینی محدود کنیم، اما ایران را از دریافت هرگونه قطعات یدکی جتهای جنگندهاش محروم کردیم."
دونالد رامسفلد فرستاده ویژه ریگان به صدام اطمینان خاطر داد که آمریکا پشتیبان آنان در جنگ خواهد بود
رامسفلد یک سال بعد و پس از آغاز اولین حملات شیمیایی عراق علیه ایران، مجدداً راهی بغداد شد. او در آن سفر در خصوص تحریم تسلیحاتی ایران خبر خوشی به عراقیها داد مبنی بر اینکه تلاشهای فراوانی برای توقف صادرات سلاح به ایران انجام گرفته است. او همچنین حامل پیشنهاد اسرائیل برای کمک به عراق بود که رد شد.
گفتگوی رامسفلد با طارق عزیز را باید اتاق جنگ و هماهنگی جنگی تلقی کرد. جزئیات جنگ و نحوه عملیات ایران در این گفتگو مورد اشاره قرار گرفته است که برای اطلاع بیشتر از جزئیات این دیدارها میتوان به کتاب "اتحاد شوم؛ اسناد همکاری وزارت خارجه آمریکا با رژیم صدام در جنگ تحمیلی در سالهای 1980 تا 1984" منتشرشده توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس رجوع کرد.
در کتاب اتحاد شوم که بهتازگی توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منتشر شده است براساس اسناد آمریکاییها به همکاریهای وزارت خارجه آمریکا با رژیم بعث عراق پرداخته شده است
بههرحال پس از این سفر عراق بهصورتی گستردهتر از سلاح شیمیایی استفاده کرد. دونالد رامسفلد در کتاب خاطرات خود با عنوان "دانستهها و نادانستهها" به بخشی از خاطرات خود و مذاکراتش با صدام در این دیدارها اشاره کرده است که او در این خاطرات چند بار تأیید میکند که میدانسته صدام در جنگ از سلاح شیمیایی استفاده میکرد.
کتاب خاطرات دونالد رامسفلد که بخشهایی از آن به فارسی ترجمه و در سایتها منتشر شده است
جنگ ایران و عراق سال 1988 و بدون اینکه عراق به اهداف خود دست پیدا کند به پایان رسید. 15 سال پس از پایان جنگ، پای رامسفلد دوباره به منطقه باز شد و او 20 سال پس از آن دیدار با صدام و زمانی که دیگر وزیر دفاع دولت جورج بوش بود، گفت: "جهان بدون صدام امنتر است."
خبرنگار الجزیره از او پرسید: "شما در دهه هشتاد به بغداد رفتید و با کسی که وی را امروز شیطان مینامید، دیدار کردید، دست دادید و در جنگ با ایران حمایتش کردید." او در پاسخ گفت: "در آن زمان وزیر خارجه و رئیسجمهور از من خواستند تا با صدام دیدار و از اهداف وی اطلاع پیدا کنم. او مرد درستکاری نبود، ولی ما با ایران رابطه بسیار بدی داشتیم و این بهخاطر اسارت کارکنان سفارتمان بود و من بشخصه هیچ علاقهای به دادن سلاح به عراق نداشتم."
گفتگوی شبکه تلویزیونی الجزیره با دونالد رامسفلد در خصوص جنگ ایران و عراق و استفاده صدام از سلاحهای شیمیایی
انتهای پیام/+