وقتی فرهنگ‌سازی جای خود را به نگرانی می‌دهد؛ منشا رفتارهای هنجار شکنانه نوجوانان در چیست؟
گروه استانها- چند وقتی است که کلیپی با موضوع هنجارشکنی دختران نوجوان و قمه‌کشی از سوی یکی از آنها در فضای مجازی دست به دست می‌شود و واکنش‌های مختلفی به دنبال داشته و هرکس با ظن خود دستگاه یا نهادی را مقصر این رفتارها می‌داند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، چندی پیش شاهد انتشار فیلمی از خشونت نوجوانان در فضای مجازی بودیم که با قمه‌کشی از طرف یکی از آنها همراه بود، هلیا نامی که این روزها بر سر زبان‌ها می‌چرخد. داستان هلیا روایتی کوتاه و تلخ از حال فرهنگی نوجوانان در این روزهاست. اما آیا دستگیری و پیگرد قانونی یک نوجوان با روحیات متغیر پایان ماجراست؟
آنچه بیش از هر چیز درباره رفتار هلیا که بعضی آن را نشان‌گر نوظهور و البته متفاوت از خشونت در زیرپوست این نسل می‌دانند باید مد نظر قرار گیرد پرهیز از برچسب‌زنی وی و همسالانش است. فرهنگ‌سازی درمانی است که گاهی فراموش شده و نگرانی فقط صورت مسئله است. حالا هلیا تکرار ناهنجاری‌های فضای مجازی در دنیای حقیقی است.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی اصفهان در خصوص دسترسی فضای مجازی به همگان اظهار داشت: امروز فضای مجازی در اختیار عموم است و از آن استفاده می‌کنند. کلیپ‌های مختلفی در حال انتشار است که بعضی از آنها افکار عمومی به خود مشغول می‌کند و واکنش‌های مختلفی به دنبال دارد این کلیپ نیز جزو همان کلیپ‌هایی بود که واکنش‌های مختلفی را به دنبال داشت.
سرهنگ جهانگیر کریمی با بیان اینکه یکی از اولین واکنش‌ها از سوی مردم و نیروی انتظامی و دستگاه قضایی بود، افزود: چیزی که از ما به عنوان نیروی انتظامی انتظار می‌رفت این بود که موضوع بررسی شود، ما در اولین فرصت این افراد را احضار کردیم و همکاری خوبی از سوی خانواده‌های آنها صورت گرفت، این نوجوانان به همراه خانواده خود در نیروی انتظامی حضور یافتند و از این طریق به دستگاه قضایی دلالت داده شدند.
وی بیان کرد: در حال پیگیری موضوع در حوزه‌های مختلف هستیم. حوزه‌های مختلفی از جمله رسانه، دانشگاه و حوزه‌های اجتماعی به مسئله ورود پیدا کرده تا در آینده واکاوی گسترده‌ای از این موضوع داشته باشیم تا در آینده شاهد چنین رفتارهایی در جامعه نباشیم.
سرهنگ کریمی با اشاره به اینکه پدیده بزهکاری اطفال و نوجوانان موضوع تازه‌ای نیست و مربوط به کشور و یا شهر خاص هم نیست، تصریح کرد: این مسئله موضوعی جهانی است که در کل دنیا وجود دارد و در همه زمان‌ها بوده است. اما عواملی در جامعه وجود دارد که در شدت و ضعف این پدیده می‌تواند تاثیرگذار باشد.
وی با اشاره به عوامل موثر در شدت هنجارشکنی و بزهکاری ادامه داد: پدیده مهاجرت در کلانشهرها، پدیده حاشیه‌نشینی و آسیب‌های اجتماعی همانند اعتیاد از عوامل موثر در بزهکاری است.
معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی اصفهان با تاکید بر اهمیت برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت نوجوانان و جوانان گفت: اکنون که در فصل تابستان به سر می‌بریم به دلیل شرایط کرونایی محدودیت‌هایی وجود دارد. ورزشگاه‌ها، استخرها و سایر مراکزی که می‌توان برای اوقات فراغت از آن استفاده کرد، تعطیل بوده بنابراین مدیریت اوقات فراغت می‌تواند یک مولفه مهمی باشد.
وی تصریح کرد: حوزه مهارت‌آموزی و برنامه‌های آموزشی که در سال‌های قبل برای دانش‌آموزان مهیا بود، وجود ندارد. در مجموع اهمیت قائل شدن خانواده‌ها و همچنین مجموعه‌ها و دستگاه‌های مختلف از جمله آموزش و پرورش برای اوقات فراغت دانش‌آموزان ضروری است. اگر برنامه‌های مفید برای نوجوانان فراهم باشد موضوع بزهکاری کنترل می‌شود.
سرهنگ کریمی با بیان اینکه اقدام بدون تحقیق جامع بی‌فایده است، اظهار داشت: ما در نیروی انتظامی نه تنها این مسئله بلکه برای تمامی مسائلی که افکار عمومی را درگیر می‌کند سیر مطالعاتی تعریف می‌کنیم، نخستین کاری که در حوزه اجتماعی نیروی انتظامی در دست داریم این است که گزارش اجتماعی از این موضوع تهیه می‌کنیم سپس این گزارش و توصیف توسط متخصصان جامعه‌شناسی و روانشناسی تحلیل و بررسی می‌شود.
وی در خصوص روند گزارش موضوعات اجتماعی ادامه داد: سپس طرح سوال می‌شود و اهالی فن به این سوالات به طور جامع پاسخ می‌دهند و با نشست و هم‌اندیشی با متخصصان این موضوع را به گفت‌و‌گو و تحلیل می‌گذارند و خروجی آن به نهادهای مرتبط داده می‌شود، اگر بتوانیم در موضوعات اجتماعی به این برسیم که مسائل یک ماه و حتی یک سال آینده را پیش‌بینی کنیم می‌توانیم برنامه پیش‌گیرانه را انجام دهیم.
نهادهای فرهنگی و آموزش و پرورش باید پاسخگو باشند
حجت‌الاسلام و المسلمین احمد عبداللهی در مورد نتایج نظرسنجی صورت گرفته که در بحث هنجارشکنی نوجوانان چه نهادی مقصر است، اظهار داشت: نتیجه این بود که 39 درصد خانواده‌ها، 51 درصد نهادهای فرهنگی و آموزش و پرورش، 4 درصد نهادهای امنیتی و نظارتی و 6 درصد نهادهای قضایی و انتظامی را مقصر این نوع رفتارها و هنجارشکنی‌ها دانسته‌اند.در این موضوع نهادهای فرهنگی و آموزش و پرورش و در نهاد خانواده معاونت امور زنان و خانواده استانداری باید پاسخگو باشند.
وی افزود:ما در ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر از 2 سال پیش که موضوع موسوم به هیپ‌هاپ در روزهای چهارشنبه در چهارباغ اتفاق افتاد، مطالعات خود را در خصوص چرایی و چیستی موضوع شروع کردیم بر خلاف تصور بعضی که می‌گویند در طول تاریخ دامن‌گیر ما بوده، اینگونه نیست.
دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر استان اصفهان بیان کرد: مسئله هیپ‌هاپ بخشی توسط این گروه اتفاق افتاد و منتشر شد. هیپ‌هاپ گروه‌هایی هستند که از 2 سال پیش با اهداف خاصی ایجاد شدند و مسئله ناشناخته شده نیست. این موضوع حتی در کشورهای دیگر نیز اتفاق افتاده و منشا تشکیل و راهکارهای مقابله با آن نیز مشخص است.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبداللهی تصریح کرد: ما به عنوان ستاد احیای امر به معروف بعد از مطالعات، تمامی دستگاه‌های اجتماعی را دعوت کردیم و مسئله هیپ‌هاپ را تشریح کردیم و آینده آنها را نیز پیش‌بینی کردیم، اکنون مشخص شده که پیش‌بینی‌ها انجام شده متاسفانه درست است و در همان جلسه مسئولی داشتیم که مسئولیت اجتماعی در استان به عهده دارد و با تشریح مسئله گروه‌های هیپ‌هاپ متوجه شد فرزند خودش نیز درگیر شده است.
وی در خصوص پرونده شخصی که عضو یکی از این گروه‌ها بود، گفت: در یک پرونده‌ای که به اینجانب محول شد، پسری بود که در زلزله بم خانواده خود را از دست داده بود، پدر و مادری اصفهانی که صاحب فرزند نمی‌شدند او را به فرزندی قبول کردند. اکنون پدر و مادر اختلاف پیدا کردند و از هم جدا شدند و این بچه را رها کردند. متاسفانه این نوجوان 13 یا 14 ساله به این گروه‌ها جذب شده بود، همچنین فرزندان خانواده‌هایی که پدر و مادر هر 2 کارمند و بیشتر تک فرزند یا 2 فرزند هستند نیز جذب این گروه‌ها و هم سن و سال‌های خود می‌شوند.
دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر استان اصفهان شرایط کرونایی و استفاده کودکان از گوشی همراه برای تحصیل را از دیگر عوامل آشنایی با این گروه‌ها دانست و افزود: طی سال تحصیلی دانش‌آموزان مجبور به استفاده از تلفن همراه بودند و در کنار درس به فضای مجازی می‌پرداختند، از طرفی اکنون مدرسه‌ها نیز تعطیل شده و این فرزند با یک گوشی و دنیای مجازی تنها می‌ماند، چرا که برنامه‌ای برای اوقات فراغت ندارند.
حجت الاسلام عبداللهی با بیان اینکه ورود دادستان در موضوع نوجوانان ایجابی بوده است، خاطرنشان کرد: نهادهای فرهنگی باید پای کار باشند که از 2 سال پیش ما هشدار چنین رفتارهایی را به نهادهای فرهنگی دادیم.
مسائل پیچیده فرهنگی عوامل پیچیده و راه حل‌های پیچیده دارد
امیرحسین بانکی با اشاره به علت رفتار پسرانه در دختران و ناهنجاری‌های این شکل اظهار داشت: مسائل پیچیده فرهنگی عوامل پیچیده و راه حل‌های پیچیده دارد و نباید با تحلیل‌های ساده از آن عبور کنیم. هر از چندگاهی مجموعه‌ای از عوامل به صورت جلوه‌ای نازیبا خود را نشان می‌دهد که فریاد همگان را به دنبال دارد و تازه نگران جوانان و نوجوانان می‌شوند که رفتار آنان برایمان قابل تصور نیست.
وی افزود: این رفتارها بستگی به مجموعه عوامل مختلفی از جمله عوامل فردی دارد. همچنین ممکن است به اختلالات روانشناسی نیز مربوط باشد که در این مورد نوجوان خاص با بررسی‌ها این مورد مشخص شد.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به دیگر دلایل بروز رفتارهای هنجارشکن نوجوانان بیان کرد: یکی دیگر از دلایل بروز این رفتارها عوامل فرهنگی است و به دلیل نوع نگاه بدی است که در جامعه به دختران دارند، از طرفی افکار فمینیستی و رونق آن در جامعه است. ما در جامعه و در فرهنگ بومی دختر را با لطافت و متانت، حیا و مهربانی می‌شناسیم که بعضا با نگاه منفی به این عناوین برخورد می‌کنند. نتیجه این می‌شود که دختر جامعه ما از فطرت خود فاصله می‌گیرد و خود را به صورت جلوه‌های منفی مردانه نشان می‌دهد تا شاید دیده شود و مورد توجه قرار گیرد. ما باید در این زمینه به ریشه‌های فرهنگی و به مسائل آموزش و پرورش، تبلیغات شهری و الگوسازی‌ها توجه داشته باشیم.
وی تصریح کرد: وقتی این موضوعات مورد غفلت قرار می‌گیرد، حاصل آن هم چنین حوادثی است که کام همگان را تلخ می‌کند، آن هم برای شهر اصفهان که جلوه‌های فرهنگی در سطح ملی و بین‌المللی به جای می‌گذارد.
بانکی‌پور ادامه داد: ما در کمیسیون فرهنگی بنا را براین گذاشتیم که با مسائل فرهنگی به صورت روزمره برخورد کنیم و یک طبقه‌بندی و اولویت‌بندی داشته باشیم. 2 اولویت بحث فضای مجازی و جمعیت خانواده را در اولویت امسال قرار دادیم که در حال طی کردن مراحل نهایی است سایر مسائل بر اساس اولویت در سال‌های دیگر مطرح می‌شود.
وی گفت: بحث‌های مربوط به امر به معروف و مسائل حجاب را در سال سوم در اولویت قرار دادیم، البته این به معنای کنار گذاشتن دیگر مسائل مهم فرهنگی نیست از آنجایی که مجلس نگاه قانون‌گذاری به موضوعات دارد، هر موضوعی نیاز به بررسی تحلیل و تعمق همه جانبه برای قانون‌گذاری دارد، چرا که مسائل ابعاد گوناگونی دارد.
آیا تمام تقصیر معطوف به متهم است؟ آیا جامعه و متولیان فرهنگی و مسئولان جامعه کوتاهی کرده‌اند؟
دادستان عمومی اصفهان در مصاحبه‌ای با بیان اینکه یکی از وظایف قوه قضائیه و مابقی دستگاه‌ها پیشگیری از وقوع جرم است، اظهار داشت: وقتی مرکز فرهنگی یا تفریحی برای آسایش و آرامش مردم تهیه می‌کنیم، باید پیوست‌های فرهنگی و اجتماعی آن را نیز در نظر در بگیریم. اگر فقط این مکان را تهیه کنیم و پیوست‌های فرهنگی و اجتماعی آن را نبینیم مشکلاتی از این قبیل پیش می‌آید.
علی اصفهانی افزود: اگر در جایی حقوق عامه مردم به خطر بیفتد دادستانی ورود پیدا می‌کند.در بحث پیشگیری از وقوع جرم نیز اگر چه از وظایف اصلی قوه قضائیه است، اما انجام وظیفه قوه قضاییه به تنهایی کافی نیست و باید بقیه دستگاه‌ها همکاری داشته باشند تا از وقوع جرم پیشگیری شود و اگر جرمی اتفاق افتاد بتوان با آن به صورت جامع و موثر برخورد کرد.
وی درخصوص فیلم منتشر شده از نوجوانان هنجارشکن بیان کرد: درموضوع هلیا باید ماجرا را ریشه‌یابی کنیم. من در این مورد دستور تشکیل پرونده شخصیت دادم، پرونده شخصیت پرونده‌ای است که مجزا از پرونده مجرمانه تشکیل می‌شود و واحد مددکاری اجتماعی موظف است شرح حال کلی از وضعیت مادی، خانوادگی و اجتماعی متهم و همچنین گزارشی پزشکی و روانپزشکی از وضعیت متهم ارائه کند، به این دلیل که قاضی در موقع تصمیم‌گیری در مورد متهم تصمیم‌گیری درست و جامعی داشته باشد.
دادستان عمومی اصفهان ادامه داد: آیا تمام تقصیر معطوف به متهم است؟ آیا جامعه و متولیان فرهنگی و مسئولان جامعه کوتاهی کرده‌اند؟ قطعاً به این صورت است و باید این موارد دیده شود.
وی با اشاره به تصمیم‌گیری در مورد این نوجوانان توسط دادستانی تصریح کرد: تصمیمی که ما در مورد هلیا و هم‌گروهیان گرفته‌ایم این است که اداره فرهنگ و ارشاد استان و ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر را موظف کردیم که کلاس‌های تربیتی و مشاوره به صورت مجزا برای دختران و پسران و همچنین والدین آنها به مدت 2 ماه برگزار و بعد از آن نتیجه را به ما اعلام کنند تا تصمیم‌گیری درستی از لحاظ تربیتی و فرهنگی برای جوانان و نوجوانانی که از این قبیل هنجارشکنی‌ها داشته‌اند صورت دهیم.
اصفهانی گفت: البته بحث اراذل و اوباش و کسانی که امنیت جامعه را به هم می‌ریزند با نوجوانان و جوانان هنجارشکن متفاوت است و بدون شک با آن اراذل و اوباش برخورد قانونی می‌شود و به آنها اجازه به هم ریختن امنیت مردم داده نمی‌شود.
وی خاطر نشان کرد: بحث هلیا و نوجوانان و جوانان این چنینی که تحت تاثیر هجمه‌های فرهنگی قرار گرفته‌اند و به این دلیل است که ما نتوانستیم به خوبی آنها را تغذیه فرهنگی کنیم متفاوت است و باید برخورد تربیتی و فرهنگی و نه مقابله‌ای با آنها داشته باشیم.
انتهای پیام/163/ ت
