به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، دریاچه ارومیه و خشک شدن آن یکی از مهمترین چالش های شمالغرب کشور بود که با خشکیدن آن و بلند شدن ریزگردهای نمکی دریاچه، زندگی بیش از 15 میلیون نفر از جمعیت استانهای شمالغرب کشور تا نزدیکی تهران را تحت تاثیر قرار میداد.
این نگرانی و دغدغه جدی مردم باعث شد تا دولت یازدهم و دوازدهم با شعار احیای دریاچه ارومیه رای این مناطق را جلب کند و در نخستین جلسه دولت یازدهم دستور تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه صادر شد تا به یک ستاد هماهنگی میان دستگاهی با نظارت مستقیم رئیس جمهور تبدیل شود.
اکنون ستاد مرکزی احیای دریاچه ارومیه به نوعی نیمه تعطیل شده و در ذیل عیسی کلانتری در سازمان محیط زیست فعالیت دارد که دفاتر استانی هم با حداقل ترین نفرات که کمتر از انگشتان یک دست است، به فعالیت خود ادامه میدهند.
در آذربایجان شرقی هم پس از چندین دوره تغییر، در حال حاضر منصور صفرزاده مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی است که به یک جایگاه نمادین و تشریفاتی تبدیل شده است و حتی جلساتی که قبلا تشکیل میشد، اکنون به صورت تشریفاتی هم شاهد تشکیل آن نیستیم.
دلایل خشکیدن و راههای احیای دریاچه ارومیه
صفرزاده در این گفتوگو با اشاره به اینکه بحران آبی دریاچه ارومیه باعث شد سطح آب دریاچه 4 متر افت کرد، افزود: 1274 تراز اکولوژیک تداوم حیات دریاچه بود که تا 1270 افت کرد.
وی با بیان اینکه یکی از وعده های دولت احیای دریاچه بود و ستاد احیای دریاچه راه افتاد، ابراز داشت: این ستاد با استناد به اصل 127 قانون اساسی شکل گرفت که بر طبق آن یک دغدغه کلان کشور با پیگیری مستقیم رئیس جمهور جایگاه قانونی مییابد.
رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی خاطر نشان کرد: علاوه بر پتانسیل موجود دستگاهها، با این ستاد برای یک موضوع در نجات دریاچه ارومیه متمرکز شدند.
وی در مورد دلایل خشک شدن و بحرانی شدن شرایط دریاچه ارومیه، گفت: مشکل دریاچه ارومیه چند وجهی است، تغییرات آب و هوایی، عوامل سخت افزاری و نرم افزاری، بحثهای فرهنگی، ترویجی و مطالعاتی که در قالب برنامههای 27 گانه تعریف شد.
صفرزاده با اشاره به اینکه بخشی از این اقدامات نتایج خود را در سال 96 نشان داد، افزود: بر اساس این برنامه ها ابتدا تلاش شد تا سطح آب دریاچه ارومیه تثبیت شود و سپس برای ارتقای تراز آن اقدام شد.
وی از توقف کامل سدسازیها برای تثبیت دریاچه ارومیه خبر داد و گفت: 12 سد در دست احداث بود که تا 60 درصد پیشرفت داشت، متوقف شدند. در 12 سد بزرگ هم مصارف کنترل شد حق آبه دریاچه سرازیر شد.
رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی، تصریح کرد: این اقدامات باعث شد که روند نزولی متوقف شد و تراز دریاچه در سال گذشته با افزایش نزولات جوی و اقدامات ستاد 1.5 متر افزایش یافت.
وی در پاسخ به این سوال که چرا اصلا دریاچه به سمت خشک شدن رفت؟ گفت: بحران زیست محیطی دلایل و آثار کوتاه مدت ندارد لذا احیا هم کوتاه مدت نخواهد بود. خشکی دریاچه که در 15 سال خود را نشان داد، نجات هم اینگونه است.
صفرزاده با اشاره به اینکه افزایش سطح زیر کشت نامناسب و چندین برابر ظرفیت آبی استانهای حوضه دریاچه ارومیه از مهمترین دلایل بود، افزود: به جای زراعت به سمت باغبانی رفتیم و الگوی کشت و آبیاری ما در حال حاضر سنتی است.
وی ادامه داد: کشت چغندر قند به حدی زیاد بود که به بسیاری از کارخانجات استانهای دیگر صادر میشد ولی با ممنوعیت خروج از استانها، کشت آن متوقف شد.
رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی، خاطر نشان کرد: برای استفاده از ظرفیتهای آبیاری مدرن تا 80 درصد هزینه را دولت میداد ولی تغییر الگوی آبیاری بسیار کند بود. نزدیک 120 هزار هکتار در سال 95 سطح زیر کشت افزایش یافت که اینها به تشدید خشک شدن دریاچه کمک کردند.
عقب نشینی 1.5 کیلومتری آب از بندرشرفخانه
خبرنگار تسنیم در شبستر با حضور در بندرشرفخانه از مردم هم جویای وضعیت دریاچه شد. در این گفتوگوی مردمی، اهالی بندرشرفخانه با ابراز نگرانی از وضعیت موجود دریاچه، گفتند: قبلا آب دریاچه تا اسکله بندر آمده بود ولی اکنون 1.5 کیلومتر پس روی کرده است.
اهالی بندر، با بیان اینکه آب باشد، گردشگر داریم، اشتغال داریم و کشاورزی هم تداوم می یابد، ادامه دادند: پسروی آب شدید بوده و همه بندر خشک شده و فاصله زیادی تا آب هست.
تونل انتقال آب ناجی دریاچه ارومیه میشود؟
هم اکنون در مردادماه و در اواخر سال آبی هستیم که از مهر تا مهر است، اکنون در ایام اتمام بارش، بالاترین دما و بیشترین تبخیر هستیم که کمترین تراز سال را در این ایام شاهدیم و باید این کاهش تراز جبران شود.
با وجود اینکه پروژه های ستاد احیا بعد از دوران تثبیت و برای احیا زودبازده نیست و گام به گام آثار خود را نشان می دهد، کاهش شدید نزولات جوی هم در کاهش شدید تراز دریاچه موثر بوده است.
از سوی دیگر، خلف وعده ستاد احیا و سازمان برنامه و بودجه در اتمام تونل انتقال آب از کانی سیب به دریاچه هم در شرایط فعلی دریاچه موثر بوده، بطوری که قرار بود نهایتا تا دی ماه سال گذشته این تونل به بهره برداری برسد و ناجی دریاچه شود.
این تونل میتواند سالانه نزدیک به 800 میلیون متر مکعب آب به دریاچه سرازیر کرده و بخشی از کمبودها را جبران کند.
افتتاح این تونل باید هرچه زودتر عملیاتی شود تا بیش از این شاهد پسرفت آب در این دریاچه نباشیم.
انتهای پیام /111/ ت