به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «طاهرهسادات طباطبائی امین»، استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم دانشکده علوم قرآنی تهران، در یادداشتی اختصاصی برای تسنیم نوشت:
چرا میگوییم: لعنت به دنیا؟1 چرا میگوییم: دنیای سیاه من...؟ مگر دنیا آفریدهی خدا نیست؟2 مگر نه اینکه خدا خیر مطلق است و از خیر جز خیر صادر نمیشود؟ راه علاج این تضادها چیست؟ دانشمندان برای این تناقضنماییها راه حلهایی دادهاند.3 برای شرح بیشتر، در پاسخ این سؤالها باید گفت:
ما دو تا دنیا داریم؛ یکی دنیایی که خدا آفریده و سراسر خیر و خوشی است. این دنیا شامل همهی لذتها و زیباییهای مادی و معنوی؛ جسمی و روحی، تفریحی و رفاهی است.
دیگری دنیای درون ما است که خود میآفرینیم. ما گاهی با حسادت، زیادهخواهی، نفرت، و نظیر آن، برای خود دنیای سیاهی میسازیم که دائم رنجمان میدهد. برای همین است که میگوییم: لعنت به دنیا؛ یعنی لعنت به سیاهیهای خودم، اُف بر منفیبافی و تاریکیهای ذهنم که ساخته و پرداختهی خودم است. تاریکی را خدا نیافریده. خدا نور را آفریده، اما من نور را نگرفتهام و وجودم از نور عقب مانده است. نبودِ نور هم چیزی نیست جز تاریکی. خدا عدم نیافریده. این من هستم که با پرهیز از نور! خودم را و دنیایم را تاریک کردهام. پس لعنت بر این دنیای ظلمانی. انرژی منفی که میگویند همین است. وقتی انرژی مثبت به خودم و اطرافیانم نمیدهم، تبدیل میشوم به عدم انرژی. موجود عدمی اصلاً وجود ندارد. خدا عدم را نیافریده. من با نومیدی و بدخواهی و بداندیشی باعث فقدان انرژی میشوم. این است دنیای سیاه من، یا تو، یا او.
اما جای امید هست، که با خویشتنداری و مراقبه میتوان دنیای درون را تغییر داد.
اگر مثبتاندیش باشیم و عبارت: "ما رَأیتُ الا جمیلاً" تکیهکلام دلمان باشد؛ سیاهی درونمان سفید میشود. میدرخشیم. به حدّی که شبیه بهشت میشویم. در بهشت همهچیز زیبا و با شکوه است: "وَإِذا رَأَیتَ ثَمَّ رَأَیتَ نَعِیماً وَ مُلْکاً کبِیراً"4
اگر اسب چموش خود برتربینی را به افسار بکشیم؛ اگر برای خود و دیگران خیر بخواهیم، دنیای ما زیبا و روشن است. این خیرخواهی شعاعی است که از روح خداییِ ما میتابد. خدایی که خیر مطلق است و جز خیر از او صادر نمیشود.
هرچه به خدا نزدیکتر (یعنی شبیهتر) شویم؛ از دنیای پرخیری که خدا آفریده بیشتر لذت میبریم؛ قربةً الی الله تفریح میکنیم؛ همسو با دستور او طالب لذت خویش و رفاه دیگرانیم.
اگر چیزی یا شخصی مانع خواستههای ما است، در پی آنیم که مانع را از سر راه برداریم؛ بدون اینکه کسی را تخریب کنیم، یا او را از چشم دیگران بیندازیم.
بله میتوانیم بالا برویم و حتی پلههای ترقی دنیوی را بپیماییم اما کسی را سر راهمان خُرد نکنیم و دلی را نشکنیم و به حریم دیگران چنگ نزنیم.
این تلاش، دنیای ما را با آن دنیای زیبایی که خداوند آفریده همرنگ و همسو میکند؛ همگام میشویم با خدا. آنگاه میتوانیم بگوییم: دنیای قشنگ من. در این صورت همه کارهایمان خدایی است.
مثلا وقتی افرادی حق ما را رعایت نکردند، سکوت نمیکنیم، حرف میزنیم، اما به گونهای که خدا بپسندد. حرف ما آن قدر رنگ خدا خواهد داشت که خیلیها به خودشان میآیند. با اندیشهی درست سخن میگوییم و اطرافیان پی میبرند که ما در عین اینکه ستم را نمیپذیریم، زیرابِ کسی را هم نمیزنیم.
یا مثلاً وقتی خدا و پیغمبر میفرمایند: غیبت، مردار متعفّنی است که حتی شنیدنش هم ممنوع است5؛ ما به هر آدمی که پشت سر دیگران حرفی بزند، علامت "ایست" میدهیم و میگوییم: "این لاشهی غیبت را به من نشان نده، که خوردنش تو را مسموم میکند و بوی تعفنش مرا رنجور..."
دیگر نگران نیستیم که مبادا این آدم را از دست بدهیم؛ چرا که به سخن خدا ایمان داریم. بسا همین آدم از فردا بیشتر به ما اعتماد میکند. او مطمئن است که ما پشت سر او نیز بدگویی نخواهیم کرد. آنگاه میتوان گفت: ما مؤمنیم. مؤمن یعنی ایمنی دهنده، یعنی همه از دست و زبانش در امانند. دوست و دشمن در کنارش امنیت را لمس میکنند. مؤمن از صفات خداست. خدای ایمنی دهنده. چقدر میتوانیم شبیه خدا شویم؟
بعضیها آنقدر با خدای سراسر خیر، نزدیک و همسو شدهاند که دنیایشان روشن، روشنی بخش، ایمن، و ایمنیبخش است. دل میربایند. وقتی به سمتشان میروی احساس میکنی چیزی از بهشت کم ندارند.
شاید میخواهند بگویند: ما بهشت شدیم شما هم اگر دنبال ما بیایید بهشت میشوید. حیف است که فقط بهشتی شدن را آرزو کنید؛ دنیای درونتان را رَوح و ریحان کنید.
روز قیامت دیر است؛ همین جا طعم بهشت را بچشید.
3. انسان دو دنیا دارد: یکی ممدوح و یکی مذموم. آنچه ممدوح است حصول در این نشئه که دارالتربیة و دارالتحصیل و محل تجارت مقامات و اکتساب کمالات و تهیه زندگانی سعادتمند ابدی است که بدون ورود در اینجا امکانپذیر نیست پس، عالم مُلک، که مظهر جمال و جلال است و محضرِ شهادتِ مطلقه است، به یک معنی مذمتی ندارد و آنچه مذموم است دنیای خود انسان است، به معنی وجه قلب به طبیعت و دلبستگی و محبت آن است که آن منشأ تمام مفاسد و خطاهای قلبی و قالبی است. (مجلسی، مرآة العقول، ج8، ص263)
4. سوره انسان، آیه 20، ترجمه: (و چون آن جایگاه نیکو را مشاهده کنی عالی، پرنعمت، و کشوری بینهایت بزرگ خواهی دید)
5. خداوند فرموده است: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضًا ۚ أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِیمٌ. سوره حجرات، آیه11،
ترجمه: اى کسانى که ایمان آوردهاید، از بسیاری از گمانهاى بد درباره دیگران بپرهیزید و به آنها ترتیب اثر ندهید، چرا که پارهاى از گمانها گناه است و درصدد کشف عیوب مردم برنیایید، و یکدیگر را غیبت نکنید که غیبت کردن، درست مانند این است که کسى گوشت مرده برادر خود را بخورد؛ آیا شما دوست دارید گوشت برادر خود را که مرده است بخورید؟ قطعاً این کار برای شما ناخوشایند است؛ پس بدگویی پشت سرِ دیگران را نیز ناخوشایند بدانید و از خدا بترسید و به درگاه او از این گناهان توبه کنید که خداوند بسیار توبهپذیر و مهربان است.
همچنین امام حسین(ع) به شخصی که پشت سرِ دیگری حرف میزد، فرمود: خود را از غیبت بازدار، چون غیبت، لقمه سگهای آتش جهنم است: یاهذا کفّ عن الغیبة فإنّها إِدامُ کِلابِ النّارِ. (تحف العقول، ص177)
10. عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زَیْدٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ «فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِیمٍ قَالَ: هَذَا فِی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَالْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ. (تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، ص629.) ترجمه: امام باقر علیهالسلام فرمودند: این آیه دربارهی امیرالمؤمنین علی (علیهالسلام) و امامانی است که پس از او میآیند.
11. عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ فِی قَوْلِهِ تَعَالَى فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ: نَزَلَتْ فِی عَلِیٍّ ع وَ أَصْحَابِهِ. (ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب علیهمالسلام، ج3، ص231) ترجمه: از ابن عباس روایت شده است که این آیه دربارهی حضرت علی علیهالسلام و یارانش نازل شده است.
انتهای پیام/؛