به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان، زنبور عسل در دنیا به عنوان حشرهای شگفت انگیز شناخته میشود که عمده اهمیت آن نیز به دلیل گرده افشانی و به تبع آن افزایش محصولات کشاورزی است. اهمیت گرده افشانی زنبور عسل تا حدی جدی گرفته میشود که در کشورهای پیشرفته باغداران و کشاورزان به زنبورداران هزینهای پرداخت میکنند تا کندوهای خود را در مزارع و باغات مستقر کنند تا به این ترتیب بتوانند از گرده افشانی زنبورها در راستای بالا بردن کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی به ویژه میوهها استفاده کنند.
از سویی دیگر عسل از مهمترین محصولات خوراکی استراتژیک این حشرات پر تلاش است که فرصتهای بیشمار در حوزههای اقتصادی، اشتغال، دارویی و درمانی ایجاد میکند و سبب تولید چند محصول دیگر نظیر گرده گل، بره موم و ژل رویال میشود که به نوعی میتوان گفت که همگی از تولیدات زنبور عسل و صنعت زنبورداری است و استان زنجان نیز جزو پیشگامان تولید آن در کشور محسوب میشود.
به طوری که شهرستان زنجان یکی از بهترین عسلها را در کشور تولید میکند چرا که مناطق کوهستانی و روستایی این منطقه با وجود شرایط مناسب برای پرورش زنبور عسل یکی از مرغوبترین عسلهای کشور را توسط زنبورداران روانه بازار میکند.
اما زنبورداران زنجانی با مشکلات متعددی در این صنعت روبهرو هستند که بخشی از آن به تغییر اقلیم، شرایط آب و هوایی وابسته بوده و بخش دیگر نیز مربوط به بیمهری مسئولان باز میگردد.
با این حال علیرغم اینکه به نقش زنبور عسل در گرده افشانی و تولید محصول با کیفیت آن چنان توجه نمیشود حتی برخی کشاورزان نگاه منفی به حضور زنبور عسل در مزارع و باغات خود نیز دارند و گاهی حتی با بهکارگیری سموم مختلف آفتکش و قارچکش خواسته یا ناخواسته این حشرات ارزشمند را از بین میبرند که نمونه بارز این اتفاق در بخش زنجانرود شهرستان زنجان رخ داد.
کشاورزان منطقه زنجانرود که به شکل عمده سالانه اقدام به کشت محصولات مختلف سیبزمینی، پیاز، گوجه فرنگی و سیفیجات میکنند برای کنترل آفات مزارع در چندین نوبت اقدام به سمپاشی کردند همین امر سبب شد تا حجم عظیمی از کلنیهای زنبور عسل که مستقر در این منطقه بودند دچار تلفات سنگین شوند.
با اینکه زنبورداران باید شرایط را سنجیده و قبل از بهکارگیری سموم توسط کشاورزان، اقدام به انتقال کلنیهای زنبور عسل به کوهستانها و مناطق با پوشش گیاهی مناسب میکردند اما به دلیل عدم بارش، خشکسالی و عدم رشد پوشش گیاهی مناسب در مراتع ترجیح دادند تا کلنیها را در جوار رودخانه آلوده به فاضلاب زنجانرود نگهداری کنند همین اشتباه سبب شد تا با رونق گرفتن کشت و کار زراعت و استفاده از سموم، زنبورهای عسل نیز آلوده و در نهایت تلف شوند.
این امر نه تنها اینکه در سال جاری به زنبورداران از بابت از بین رفتن کلنیها و کاهش حجم میزان عسل تولیدی ضرر اقتصادی وارد کرد بلکه از سویی دیگر با کاهش تعداد کلنیها مانع از ایجاد کلنی جدید نیز شد که همه این امور اثر سو خود را بر تولید عسل مرغوب استان در سال آتی نیز گذاشت.
در این راستا یکی از زنبوردارن زنجانرودی در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: دارای 20 کلنی زنبور عسل هستم و بنا بود که امسال نیز با تغذیه درست کلنیها علاوه بر تولید عسل به میزان بالا و با کیفیت، تعداد آنها را نیز افزایش دهم اما در عرض چند روز بیشتر زنبورهای عسل به یک باره از بین رفتند.
وی با بیان اینکه در ابتدا بر این باور بودم که کلنی به بیماری خاصی مبتلا شده است گفت: اما با بررسی که توسط کارشناسان رشته زنبورداری از کلنیها انجام گرفت به این نتیجه رسیدیم که مشکل مربوط به بیماری نبوده است.
این زنبوردار با اشاره به اینکه سموم به کار رفته شده در مزارع محصولات مختلف کشاورزی سبب مسمومیت و از بین رفتن زنبورها شد عنوان کرد: انتظاری که از مسئولان میرفت این بود که سمومی که تاثیر سوء بالایی بر محیط اطراف، حشرات و حتی انسان دارند از ورود به استان و توزیع در فروشگاههای توزیع سم ممانعت میشد چرا که به نظر میرسد هیچ گونه نظارتی بر این امر انجام نمیگیرد و کشاورزان نیز در حین استفاده از سموم از اثرات سو بعدی آن بیاطلاع هستند.
وی تصریح کرد: از بین رفتن تعدادی از کلنیهای زنبور عسل در سال جاری علاوه بر اینکه حجم تولید محصول را کاهش داد بلکه برنامهریزی برای تولید کلنیهای جدید و استفاده از آنها برای تولید عسل بیشتر در سال بعدی را نیز منحل کرد.
از سویی دیگر حسامالدین امیرمقدمی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زنجان نیز در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: در منطقه زنجانرود 11 هزار و 632 کلنی زنبور عسل توسط 154 زنبوردار پرورش داده میشوند که سالانه بالغ بر 65 تن عسل در این زنبورستانها تولید میشود.
وی افزود: با توجه به خشکسالی سال جاری و متعاقبا ضعیف بودن مراتع و خشک شدن اغلب چشمهها در ییلاقات منطقه، تعداد اندک از زنبورداران منطقه زنجانرود نسبت به انتقال کلنیهای زنبور عسل در فصل تابستان به ییلاقات اقدام نکردند و در حاشیه زنجانرود استقرار یافتند.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زنجان با اشاره به اینکه، کشت محصولات مختلف بهاره در حاشیه رودخانه زنجانرود انجام میشود، گفت: استفاده از سموم حشرهکش و قارچکش مختلف در طول دوره رشد این محصولات در این منطقه همواره انجام میشود بنابراین عدم انتقال کلنیهای زنبورعسل برخی از زنبورستانها به ییلاقها، تعدادی از کلنیها آلوده شده و با تلفات روبهرو شدند.
وی با بیان اینکه این تلفات در اثر تغذیه زنبورهای عسل از مزارع در حال سمپاشی یا مزارعی که اخیرا سمپاشی شدهاند ایجاد شده بود، عنوان کرد: میزان تلفات به فاصله زنبورستان از مزارع سمپاشی شده بستگی دارد و میتواند 20 الی 80 درصد تلفات در هر کلنی را سبب شود با این حال میزان خسارت به این کلنیها بسیار متفاوت بود و بهطور متوسط 50 درصد برآورد شد.
امیرمقدمی گفت: بر اساس گزارشات موجود 900 کلنی زنبور عسل مستقر در حاشیه زنجانرود که بالغ بر 7 درصد کلنیهای منطقه را شامل میشوند در طول تابستان امسال در اثر سمپاشی مزارع همجوار دچار خسارت شدهاند.
به گفته وی این خسارت سبب کاهش 5 تن از محصول عسل این کلنیها به ارزش تقریبی 4 میلیارد ریال در سال جاری و تضعیف 25 درصدی کلنیها در سال آینده شده است.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زنجان تاکید کرد: به زنبورداران توصیه میشود با توجه به تعداد زیاد باغات، مزارع حاشیه زنجانرود و سمپاشیهای مختلف این مزارع در فصل تابستان، نسبت به انتقال کلنیهای زنبور عسل خود همچون سالهای گذشته اقدام کنند تا همچون سال جاری دچار خسارت نشوند.
انتهای پیام/ح