بانکداری اسلامی و راهکارهای تحقق آن؛ مدل‌سازی اقتصادی شرط لازم برای حذف ربا است
گروه استانها - صاحب‌نظران اقتصادی و حوزوی استان فارس در نشستی به بیان راهکارهای بانکداری اسلامی و بدون ربا پرداختند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، موضوع بانک و سودهای بالای تسهیلات اعطایی به اقشار مختلف مردم و تولیدکنندگان همواره مورد بحث و نظر بوده است. برخی از علما و کارشناسان از بانکداری بدون ربا یا بانکداری اسلامی سخن گفته‌اند و طرح‌هایی نیز ارائه کرده‌اند اما با این وجود هنوز این امر محقق نشده است.
رهبر معظم انقلاب بارها به این مسئله اشاره و آن را لازم و ضروری دانسته‌اند که یک نمونه از این فرمایشات در مهرماه 78 در خطبه‌های نماز جمعه مطرح شده است. ایشان فرمودند: « ما آنچه را که در زمینه‌های اقتصادی عمل کرده‌ایم، متأسفانه یک نسخه مخلوط است. چیزهایی از اسلام در آن هست؛ اما مخلوط دارد. آن بخشِ مخلوط‌شده، برای ما هرگز خیری به‌بار نیاورده است. ما بانک بدون ربای اسلامی را در اواخر حیات مبارک امام راه انداختیم، اما ناقص!».
در ادامه ایشان از دولت وقت می‌خواهد که این امر را کامل کند که متاسفانه نه آن دولت و نه دیگر دولت‌های پس از آن توفیق چندانی در زمینه تحقق بانکداری بدون ربا یا بانکداری اسلامی نداشته‌اند.
حال در این زمینه سلسله نشست‌های گفتمان‌سازی اقتصاد اسلامی و مقابله با ربا در بنیاد علوم انسانی و اسلامی آیت‌الله حائری تشکیل شده و صاحب‌نظران این حوزه به بیان نظرات خود در زمینه تحقق بانکداری اسلامی پرداختند.
محمد جواد سلمان‌پور، استاد فقه و حقوق دانشگاه شیراز در این نشست از ترویج ربای بانکی و تحمیل این امر توسط کشورهای غربی به کشور ما سخن گفت و بر لزوم انجام یک کار عملیاتی جهت حذف ربای بانکی تاکید کرد.
وی که معتقد است همان کسانی که این امر حرام را در جامعه حلال کردند، باید امروز پاسخگوی اعمال خود بوده و با حذف ربا جبران مافات کنند به تدوین طرح اقتصاد اسلامی در کمیسیون اقتصادی مجلس اشاره کرد و آن را گامی مثبت دانست.
جعفر قادری، نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست مدل‌سازی اقتصادی را شرط لازم برای حذف ربا اعلام کرد و اجرای این امر را وظیفه حوزه و دانشگاه و کارشناسان تخصصی دانست.
وی معتقد است که مدل‌سازی کار نمایندگان مجلس نیست بلکه این مدل‌ها باید در نشست‌های تخصصی تهیه شود و به مجلس بیاید تا به تصویب قانونی برسد. قادری دلیل عقب‌ماندگی اقتصادی کشور را عدم مدل‌سازی ذکر و بر تعریف مدل‌های اقتصادی تاکید کرد.
«تورم و تاثیراتی که بر کل فرایندهای اقتصادی دارد به گونه‌ای اداره دولت با نرخ تورم انجام می‌شود» بخشی از مخاطراتی است که این استاد اقتصاد به عنوان مخاطرات بانکداری ربوی ذکر می‌کند و می‌گوید: امروز غربی‌ها در بحث بانک، قواعد اسلامی را در حذف ربا کاملا اجرا می‌کنند و نرخ بهره در آنجا صفر است.
به گفته این نماینده مجلس این رویکرد سبب می‌شود که پروژه‌های اقتصادی نیز به صورت برد برد با بخش خصوصی تعریف شود با این حال اگر مدل‌سازی را تعریف نکنیم، حتی اگر نرخ بهره صفر شود، مردم پول‌هایشان را به سمت خرید خانه، سکه و ... می‌برند اما با مدل سازی اقتصادی سرمایه‌ها به سمت پروژه‌های عام‌المنفعه سوق پیدا می‌کند.
قادری معتقد است که حوزه‌های اقتصادی با یکدیگر مرتبط است و نمی‌توان جزیزه‌ای در مورد آن تصمیم گرفت، بنابراین برای حذف ربا از بانک باید اقتصاد کشور را کامل دید تا به یک تصمیم کارشناسی رسید.
محمدهاشم پوریزدانپرست، استاد اقتصاد دانشگاه شیراز نیز در این نشست به این مسئله پرداخت که در امر مقابله با ربا تنها قانون کافی نیست بلکه باید اخلاق را نیز درنظر گرفت. وی معتقد است بانکداری اسلامی بدون رعایت اخلاق شکست می‌خورد ولی آنچه سبب می‌شود که مردم ربا را از جامعه حذف کنند اخلاق است.
به گفته این استاد اقتصاد دانشگاه شیراز در گذشته که بانک‌های کشور اسیر ربا نشده بودند، اقتصاد بازار تعاریف خاص خود را داشت و همه باید از قوانین آن اطاعت می‌کردند یک پیوستگی خاصی بین بازار، مدرسه و مسجد وجود داشت به طوری که همین امروز در بافت قدیم کاملا این پیوستگی دیده می شود.
پوریزدانپرست در ادامه به پرداخت که این پیوستگی نشان از این داشت که ما بازار را با اخلاق و مسائل شرعی اداره می‌کردیم و بازاریان هرگز اهل ربا در معاملات نبودند چراکه مطیع دستورات شرع مقدس بودند بنابراین باید ابتدا قانون مقابله با ربا را در جامعه اجرا کنیم اما بدانیم که بدون رعایت اخلاق این قانون ابتر خواهد ماند.
انوری‌نژاد، از فعالان اقتصادی استان فارس نیز در این نشست ربا را امری غیرقابل پذیرفتنی از نظر عقل، شرع و عرف دانست و گفت: امروز ربا از طریق وام‌های بانکی به تمام خانه‌ها راه یافته است و از عواقب آن باید ترسید چراکه بهره و ربای بانکی در هر جامعه‌ای باشد، آن جامعه محکوم به سقوط است.
به گفته وی تولید با پول ربا غیرممکن است چراکه کشوری که می‌خواهد با پول ربا وارد عرصه رقابت شود هنوز وارد نشده، به کشورهای دیگر که بهره بانکی آنها صفر درصد است، باخته است.
حجت‌الاسلام چوگانی، استاد حوزه علمیه نیز از دیگر افراد حاضر در این نشست بود که از تاثیر لقمه حرام و ربا در زندگی سخن گفت. به گفته وی ربا از اساس اخلاق و دین و باورها را نابود می‌کند. وی با این بیان که ربای بانکی امروز در بیشتر خانه‌ها نفوذ کرده است، افزود: علت اینکه برخی به اخلاق اهمیت نمی‌دهند، ریشه در همین ربا و پول حرام دارد.
به گفته این استاد حوزه مراجع بارها بر حرام بودن ربا تاکید کرده‌اند اما اقدام عملی در جامعه توسط مسئولان در این زمینه مشاهده نمی‌شود و لازم است که از 2 راه روشنگری و نمایندگان مجلس این موضوع دنبال شود تا ممنوعیت و حرام بودن ربا تبدیل به قانون شود.
به اعتقاد چوگانی ائمه جمعه نیز می‌توانند در تریبون‌های هفتگی بر حرام بودن ربا تاکید کنند تا یک جریان رسانه‌ای در این باره شکل گیرد ضمن اینکه از فضای مجازی نیز نباید غافل شد تا با ارائه محتواهای مناسب مردم نسبت به این پدیده شوم آگاه شوند.
انتهای پیام/424 / ع
