آفت دلالی بلای جان معیشت گوجه‌فرنگی‌کاران زنجانی شده است
گروه استانها- استان زنجان یکی از عمده‌ترین تولیدکنندگان گوجه‌فرنگی محسوب می‌شود که قسمت عمده محصول توسط دلالان خرید و برای فرآوری روانه استان‌های دیگر می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زنجان ، وجود دلال‌ها و واسطهگران در جامعه کشاورزی حقیقت تلخی است که همواره باعث دردسر کشاورزان شده است. وقتی دیگر عرصه‌‌های جامعه هم جولانگاه دلالان می‌شود، آنگاه عمق فاجعه در عرصه کشاورزی با قشر ضعیف و آسیب پذیر و با کمترین میزان پیوند صنفی و همبستگی به خوبی نمایان است.
پیامد‌های نا‌مطلوب دلالی و واسطه‌گری، امروزه به بیماری فاجعه‌باری تبدیل شده که بیش از هر زمانی، امر تولید را مختل و کمر تولید کننده، به‌ویژه بخش کشاورزی را در هم شکسته است.
خشکسالی از یک سو، شرایط بحرانی سفره‌های آب زیرزمینی از سویی دیگر کشاورزی را با ریسکی بسیار بالا مواجه کرده و گاهاً حجم تولید را به پایین‌تر سطح رسانده که نمونه بارز آن امسال در تولید گندم نمود یافت و محصول تولیدی به کمترین میزان در طول چند سال اخیر رسید که البته این امر در مورد تولید سایر محصولات کشاورزی نیز صادق بود.
علاوه بر این افزایش قیمت تمام نهاده‌ها نیز داغ دیگری بر دل تولیدکنندگان قرار داده بنابراین تولید‌کنند‌ه‌ها نه تنها سودی از تولید محصولات نمی‌برند بلکه حتی محصول خود را زیر قیمت تمام شده نیز می‌فروشند؛ البته این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که مصرف کنندگان از قیمت بالای محصولات گله‌مند هستند و این دوگانگی موضوعی است که نشان می‌دهد در فاصله بین تولید محصولات تا زمانی که به دست مصرف کننده می‌رسد اتفاقاتی رخ می‌دهد که مسلماً برای هیچ کدام از دو طرف این معادله نفعی در برندارد.
عمده محصولی که در مزارع به دست می‌آید تنها یک مسیر را سپری می‌کند و از مزرعه توسط دلالان به سمت میادین میوه و تره بار و کارخانجات فرآوری حرکت می‌کند. به دلیل این مسئله و نیز عدم درجه‌بندی محصول در مزرعه، کارخانجات صنایع غذایی نیز ناچارند که بیشتر مواد اولیه خود را از واسطه‌ها با چندین برابر قیمت تمام شده تهیه کنند.
با تمام این‌ها گوجه فرنگی از سطح 5 هزار هکتار از اراضی استان زنجان در حال برداشت است اما این محصول در این روز‌ها بیشتر از کشاورزان کام دلالان را شیرین کرده چرا که دلالان پای ثابت خرید این محصول هستند که عواقب بعدی آن کاملا مشخص است.
اما آنچه که آزار دهنده است این است که شهرستان زنجان با اینکه دارای کارخانجات فرآوری گوجه فرنگی است اما این واحد‌ها با قیمت نامناسب و زمان پرداختی مدت‌دار که به این محصول تعیین می‌کنند کشاورزان را ترغیب می‌کنند تا به جای فروش محصول تولیدی خود به این کارخانه‌ها که در نهایت برای استان ارز‌آوری خواهد داشت تولیدات خود را به دلالان که اتفاقا دست به نقد نیز هستند بفروشند.
اما در ادامه این مسیر پر تلاطم واسطهگران گوجه تولیدی را از استان خارج کرده و به شهرهای دیگر همچون ارومیه، کرج و اردبیل که فرآوری گوجه انجام می‌دهند ارسال می‌کنند و علاوه بر کسب عایده‌ای بالا نسبت به خود کشاورز؛ ارز‌آوری در استان‌های دیگر را رونق می‌بخشند که این مورد نیز ضربه دیگری بر تولید در استان است.
برداشت 290 هزار تن محصول برآورد شده است
با این حال جواد تاراسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفتوگو با تسنیم، اظهار داشت: برنامه ابلاغی کشت گوجه در سال جاری در سطح استان زنجان 5 هزار هکتار است که برداشت محصول از بخشی از مزارع همچون طارم به اتمام رسیده و در نقاطی دیگر مانند شهرستان زنجان در حال انجام است.
وی افزود: میزان تولید محصول از سطح مذکور حدود 290 هزار تن است که 2 هزار هکتار با تولید 115 هزار تن مربوط به شهرستان طارم است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان گفت: 3 هزار هکتار از سطح تولید گوجه فرنگی با تولید 175 هزار تن مربوط به سایر نقاط استان می‌باشد.
از سویی دیگر بهاره دادلویی، مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: سازمان جهاد کشاورزی استان در راستای فرآوری محصول گوجه‌فرنگی تولیدی به هفت واحد با ظرفیت حدود 50 هزار تن و جذب ماده خام 250 هزار تن جواز تاسیس داده است.
وی افزود: هم‌اکنون دو واحد فرآوری گوجه فرنگی که از سازمان جهاد کشاورزی استان پروانه بهره‌برداری دریافت کرده بودند با دارا بودن ظرفیت حدود 3 هزار تن و جذب مواد خام 13 هزار تن به علت کمبود نقدینگی و فرسودگی ماشین آلات غیر فعال هستند.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان گفت: کارخانه رب پایا که دارنده مجوز از سازمان صمت است با ظرفیت اسمی بالایی در حال فعالیت بوده و طبق گزارشات آماری هم‌اکنون نیز در حال فعالیت است.
وی با بیان اینکه حجم بالایی از محصول گوجه‌فرنگی تولیدی استان تازه خوری می‌شود، عنوان کرد: علاوه بر فرآوری گوجه به شکل رب گوجه فرنگی حجمی از محصول به صورت شور، ترشی، آب میوه، پودر و گوجه فرنگی خشک نیز فرآوری می‌شود.
همینطور طاهریان، کارشناس صنایع بهداشتی، غذایی و دارویی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان نیز در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: در سطح استان دو کارخانه فرآوری گوجه فرنگی در سطح استان از سازمان صمت پروانه بهره‌برداری دریافت کرده‌اند.
وی گفت: شرکت پایا کنسرو دارای ظرفیت اسمی 8 هزار و 500 تن به صورت سالانه است و شرکت سردزا نیز دارای ظرفیت اسمی یک هزارو 750 تن را دارد.
با این وجود در این روز‌ها گوجه فرنگی از سطح یک هزار و 600 هکتار از اراضی شهرستان زنجان در حال برداشت است و اگر سری به جاده ترانزیت زنجان به میانه زده شود کاملا مشخص می‌گردد که حجم عظیمی از گوجه تولیدی استان توسط دلالان مستقر در این منطقه، خرید و از استان خارج می‌شود.
در این راستا حسام امیر مقدمی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زنجان نیز در گفتوگو با تسنیم، بیان کرد: سطح کشت گوجه فرنگی در سال جاری در شهرستان یک هزارو 600 هکتار و متناسب با برنامه ابلاغی است که انتظار می‌رود 112 هزار تن محصول از این سطح روانه بازار شود.
وی گفت: کشاورزان بعد از برداشت چین اول با کندی رشد و باردهی مواجه بودند به علت افت دما و بیشتر به علت اختلاف دمای شبانه روز مزارع با کمی کمون مواجه شده شدند. حصول نتیجه نهایی تا انتهای فصل برداشت زمان نیاز دارد و امیدواریم محصول با کاهش چندانی مواجه نباشد.
با تمام این‌ها، دلالان و واسطه‌ها نقش اساسی در افزایش چند برابری قیمت محصولات کشاورزی از مزرعه تا بازار مصرف را دارند و سبب خروج دسترنج کشاورزان می‌شوند که البته کمبود صنایع تبدیلی و عدم همراهی و همکاری مناسب کشاورزان نیز دلیل دیگری می‌شود تا محصولات به جای رسیدن با قیمت مناسب به دست واحد‌های فرآوری استان توسط دلالان خرید و از استان خارج شود.
انتهای پیام/ی
