به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ محمدمهدی گویا، در نشست خبری که در استودیو سلامت وزارت بهداشت و به مناسبت فرا رسیدن روز ملی مبارزه با سل برگزار شد، با بیان اینکه سل، یکی از معضلات بهداشتی جهان امروز است، عنوان کرد: در یک فاصله 10 ساله تا 2019، دنیا شاهد کاهش چشمگیر موارد ابتلا به بیماری سل و همچنین، مرگ ناشی از آن بود، این موضوع دستاورد بزرگی بود و بهویژه کشورهایی که با این بیماری مشکلات جدی داشتند توانسته بودند از پس مشکلات برآیند.
وی افزود: شاهد بودیم که در آن برهه در زمینه بیماریابی سل و همچنین تشخیص و درمان آن، موفقیتهایی داشتیم و برخی صاحبنظران دنیا بارقههای امیدی در مورد حذف بیماری سل تا سال 2050 داشتند. اینها نشاندهنده آن بود که سل تا چه اندازه مورد توجه قرار گرفته و تا چه اندازه توفیق کنترل آن در دنیا، وجود داشته است؛ اما بعد از سال 2019 یعنی در سال 2020، اندکی ورق برگشت و شاهد افزایش ابتلا به سل و در کنار آن، شاهد کاهش تشخیص بیماری سل هستیم و از طرفی مرگ و میر ناشی از سل هم افزایش یافته که نگرانی جدی ایجاد کرده است. دانشمندان معتقدند که دلیل اصلی و عمده این رکود و کاهش تشخیص و افزایش مرگ ناشی از سل، به دلیل پاندمی کووید19 است.
وی با بیان اینکه کرونا از نظر علائم بالینی تشابهات قابل توجهی با سل دارد، عنوان کرد: در حال حاضر، توجه همه دنیا و پزشکان به کرونا معطوف شده است و هر کسی با علائم تنفسی بهویژه علائم تنفسی حاد مراجعه کند، اولین تشخیص، کووید 19 است، مگر آنکه خلاف آن ثابت شود. این امر سبب شده که توجهها نسبت به بیماری سل کاهش یابد.
شیوع کووید 19 و کاهش تشخیص بیماری سل
گویا اضافه کرد: از طرف دیگر مردم هم کمتر به مراکز درمانی مراجعه میکنند، زیرا توصیه میشود کمتر از خانه خارج شوند و این امر سبب میشود کمتر و دیرتر بیماریهایشان تشخیص داده شود؛ بررسیهای ما به طور مشخص نشان میدهد که موارد دیرهنگام تشخیص سل در همه جای دنیا و همچنین کشور ما، افزایش یافته است، تشخیص دیرتر به معنای این است که یک فرد آلوده در حال انتقال بیماری به سایرین بوده و خود از این موضوع آگاهی ندارد.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت ادامه داد: البته این موضوع محدود به بیماری سل نیست، سایر بیماریهای مزمن هم که می توانستند به موقع تشخیص داده و درمان شوند، تحت تاثیر کووید19 قرار گرفتند و همین وضعیت برای عفونت HIV هم وجود دارد و اگر به صورت جدی با این موضوع برخورد نشود، ممکن است در آینده شاهد افزایش موارد ابتلا و مرگ ناشی از این گونه بیماریها باشیم.
وی با تاکید بر لزوم سرمایهگذاری جدی بر این موضوع و بیماریابی فعال، خاطرنشان کرد: سرمایهگذاری، فقط به معنای سرمایهگذاری نیست و شاید یکی از اهداف ما به سرمایهگذاری مالی مربوط باشد، اما از طرفی سرمایهگذاری در تامین نیروی انسانی برای کنترل این بیماری به خصوص در سیستم بهداشتی که بار اصلی موارد تشخیص سرپایی بیماری را به عهده دارد و سرمایهگذاری در روشهای تشخیصی جدید و درمان جدید بسیار اهمیت دارد. همه موارد سبب میشود به نتیجه برسیم که در برنامه کنترل سل کشور تجدیدنظر کرده و راه هایی بیابیم که آسیبی که از کووید19 به سل وارد آمده است، تخفیف پیدا کرده و در شرایطی قرار بگیریم که این آسیب به حداقل ممکن برسد.
وی در پاسخ به سوالی درخصوص علائم مختص به سل و وجه تمایز آنها با علائم بیماری کرونا اظهار کرد: با افزایش برنامه بیماریابی فعال، موارد شناسایی شده بیماری سل تا سال 2019 افزایش و به همان نسبت موفقیت در درمان این بیماری نیز افزایش پیدا کرد، اما از سال 2019، موارد شناسایی بیمار در کشور ما نیز کاهش یافت و حدود 20 درصد کمتر از سال 2019، بیماریابی کردیم. در سال 1399، تعداد 5666 مورد مبتلا به سل در کشور تشخیص دادیم که 18 درصد آنها جمعیت غیر ایرانی بودند و ما به آنها نیز خدمت ارائه دادیم. کماکان استانهای سیستان و بلوچستان به خصوص شهرستان زابل و استان گلستان رکورددار ابتلا به سل هستند.
وی افزود: با تمهیدات اندیشیده شده در برنامه کنترل سل کشور و بهویژه رایگان بودن تشخیص و درمان سل، توفیقات خوبی در کنترل بیماری داشتیم. موارد تشخیص داده شده سل در سال 2019 در دنیا 7.1 میلیون نفر بودند و در سال 2020 این آمار یک میلیون و 300 هزار نفر کاهش یافت، این موضوع دلیل بر آن نیست که تصور کنیم موارد ابتلا کم شده است، بلکه بیماریابی دستخوش آسیب شده و لازم است برای آن برنامهریزی شود، چراکه بسیاری از بیماران مبتلا، بدون تشخیص ماندند.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درخصوص وضعیت سل گاوی در کشور، تصریح کرد: آماری در این زمینه نداریم اما میدانیم که این بیماری در بین دامهای کشور ما وجود دارد، ما ارتباط نسبتا خوبی با سازمان دامپزشکی داریم، یکی از اقدامات خوب این سازمان انجام اقدامات کنترلی برای پیشگیری از سل گاوی در بین دام های اهلی است. ما اگر اطلاعاتی درباره بیمار خاصی داشته باشیم که مبتلا به این بیماری است، بلافاصله به سازمان دامپزشکی اعلام میکنیم که این سازمان بلافاصله دام های آن منطقه را بررسی میکند.
گویا همچنین درخصوص انجام واکسیناسیون عمومی علیه سل، یادآور شد: واکسنی که ما در کشور استفاده میکنیم، فقط برای کودکان است و برای کودکانی که تازه متولد میشوند، به صورت روتین در همان روزهای اول تولد این واکسن تزریق می شود. واکسن سل برای بزرگسالان نیست و لزومی هم ندارد که افراد بزرگسال علیه سل واکسینه شوند. واکسن سل تولید داخلی انستیتو پاستور بوده و یکی از بهترین واکسنهای دنیا محسوب می شود. برای این واکسن درخواست شده تا بتواند مجوز سازمان جهانی بهداشت را هم برای صادرات دریافت کند.
گویا درخصوص سل نهفته، اظهار کرد: در مورد سل نهفته باید بگویم که چنانچه همه ما را بررسی کنند، ممکن است "مایکوباکتریوم" سل وارد بدن ما شده باشد، اما وارد شدن مایکوباکتریوم به بدن ما دلیل بر آن نیست که ما مبتلا به بیماری سل هستیم، بلکه مبتلا به عفونت سل هستیم، حال گروهی از انسانها هستند که وقتی باکتری سل وارد بدنشان شده، احتمال اینکه مبتلا به سل فعال شوند، زیاد است بنابراین، تلاش میشود که موارد سل را که فرد عفونت دارد، اما مبتلا به بیماری نیست و این عفونت منجر به ابتلای دیگران نمیشود، سریع تشخیص داده و درمان کنیم تا به بیماری فعال سل مبتلا نشوند.
اهمیت تشخیص به موقع سل نهفته
وی همچنین گفت: درمان سل نهفته یکی از مهمترین برنامه هایی است که در سطح کشور و دنیا مورد توجه بوده و دنبال میشود. افرادی که مبتلا به سل نهفته هستند، پنج تا 10 درصدشان ممکن است ظرف 10 تا 15 سال آینده دچار سل فعال شوند و از این جهت اهمیت دارد. بنابراین، آنها را کنترل میکنند و به خصوص در دو سال اولی که تشخیص داده میشوند، مهم است که تحت مراقبت قرار گیرند. حال کسانی که یک ریسک فاکتور دارند اعم از بیماری زمینهای، سوء تغذیه، مبتلایان به عفونت اچ آی وی، افرادی که اعتیاد دارند یا دخانیات در حدافراطی مصرف می کنند، افرادی که سرطان دارند و شیمی درمانی میشوند، مبتلایان به دیابت پیشرفته و کنترل نشده، کسانی که داروهای تضعیفکننده سیستم امینی را مصرف کرده یا یک بیماری مزمن ریوی دارند و از همه مهمتر کسانی که در تماس با یک بیمار مسلول هستند که حتما باید بررسی شوند و در صورت نیاز تحت درمان قرار گیرند.
انتهای پیام/