به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان٬ این بار ماجرای بحران کم آبی در همدان به مسئله لایروبی سدها به ویژه سد اکباتان به عنوان یکی از منابع تامین پایدار آب شرب همدان رسیده است. موضوعی که شاید موافقان و مخالفان بسیاری داشته باشد. با این حال مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان همدان در اظهارنظری اعلام کرده است لایروبی سد اکباتان نه موثر و نه اقتصادی است.
منصور ستوده که این روزها درگیر مسئله تامین آب شرب برای شهرستان همدان و ساخت چندین سد در دیگر شهرستانهای استان همدان است درباره مسئله لایروبی سد اکباتان اظهار داشت: لایروبی سد اکباتان هیچ تاثیری بر ذخیره آب شرب ندارد.
وی با این توضیح که این روند هم توجیه اقتصادی ندارد و هم به عنوان حجم مرده قبلاً در طراحی سد پیشبینی شده است افزود: یکی از مبانی اصلی طراحی سدها، تلهاندازی رسوباتی است که در رژیم طبیعی رودخانه منتقل میشوند که این حجم ترسیب براساس طول عمر و دوره بهرهبرداری سد تعیین میشود.
این مقام مسئول عنوان کرد: عمدتاً سدها براساس تلهاندازی رسوبات منتقل شده با دبیهای پایه طراحی میشوند، بنابراین طبق مشخصات فنی سدها، همواره حجمی تحت عنوان حجم مرده برای تلهاندازی ذرات رسوب در نظر گرفته میشود و تراز مجاری انتقال آب سد با پیشبینی تراز نهشتههای رسوبی در طول عمر سد تعیین و جانمایی و ساخته میشود تا در طول دوران بهرهبرداری از سد (عمر مفید طرح)، تجمع رسوبات انتقالی توسط دبیهای پایه در آن صورت گیرد و جریانات غلیظ از طریق دریچه های تحتانی تخلیه شوند.
وی با بیان اینکه در قریب به اتفاق سدهای بزرگ مخزنی دنیا، از همین شیوه برای مدیریت رسوبات استفاده میشود مطرح کرد: با این روند می توان رسوبات را مدیریت کرد و وارد عرصه لایروبی نشد.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای استان همدان گفت: از سویی میانگین هزینه برداشت فیزیکی نهشتههای رسوبی (لایروبی) از مخازن سدها حداقل 6 دلار به ازای هر متر مکعب است و به همین دلیل در سطوح بزرگ مقیاس در دنیا استفاده نمیشود.
وی همچنین توضیح داد: نرخ رسوبگذاری سالانه سدها (درصد از دست دهی حجم مخازن) در ایران در حدود 0.75 درصد تخمین زده میشود که در مقایسه با مقدار متوسط جهانی (1 درصد) در حد قابل قبول است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه این مقدار در اروپا در حدود 0.2 درصد، متوسط خاورمیانه حدود 1.5 درصد و چین 3.2 درصد است اظهار داشت: با افزایش ارتفاع حجم مرده برای تجمع رسوبات در طول عمر سد پیشبینی شده است.
وی با این توضیح که مجاری آبگیر سد اکباتان طوری طراحی شده که در طول عمر مفید سد، رسوبات تحت عنوان حجم مرده در زیر تراز آبگیری تجمع کنند عنوان کرد: پیش از این یک بار در سال 78 و قبل از افزایش ارتفاع سد اکباتان، حدود یک میلیون متر مکعب رسوبات سد در طول 5 ماه از آبان تا اسفند خارج شد و پس از آن نیز با افزایش ارتفاع حجم مرده برای تجمع رسوبات در طول عمر سد پیشبینی شد.
ستوده با اشاره به اینکه هر چند در حال حاضر، لایروبی سد هیچ تاثیری بر ذخیره آب شرب با توجه به آورد سالانه رودخانه ندارد ولی اگر در طول 6 ماه حدود یک میلیون متر مکعب لایروبی انجام شود، برای این روند حدود 150 میلیارد تومان نیاز است گفت: یک میلیون آب جایگزین شده تنها مصرف 10 روز شهر همدان است بدین سان این روند، هم توجیه اقتصادی ندارد و هم به عنوان حجم مرده قبلاً در طراحی سد پیشبینی شده است.
وی با بیان اینکه سد اکباتان مانند تمام سدهای دنیا در کف مخزن دریچه رسوبگیری دارد و هر ساله در فصل بهار با ورود سیلابها، بخشی از رسوبات غلیظ همراه با آب از این دریچه خارج میشود مطرح کرد: با وجود این موارد به سازمان همیاری شهرداریها، جهاد کشاورزی، صنعت و معدن اعلام شده تا در صورت نیاز به برداشت مصالح و لایروبی سد به شرکت آب منطقهای مراجعه کنند.
انتهای پیام/742/ح