به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، وحدت در ادبیات دینی و سیاسی ما سالهاست که بر مفهوم «وحدت اسلامی» و یا «وحدت بین مذاهب» حمل میشود. این مفهوم در کنار واژههای دیگری نظیر اتحاد، همدلی، همسازگاری، وفاق، تفوق، جماعت و انسجام دیده میشود و در واقع نوعی اتحاد معنایی را ایجاد میکند. سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل عترت علیهمالسلام مبنی بر دعوت به حفظ وحدت و دوری از اختلاف و تفرقه بود؛ از آن رو که دشمنان اسلام همواره با استفاده از حربههای تفرقهآمیز در صدد شکاف بین مسلمانان و در نهایت براندازی نظام اسلامی بودهاند؛ همچنان که آنها تلاش دارند از طریق شناسایی نقاط اختلافی بین مسلمانان و برجستهسازی و دامن زدن به آنها، زمینه فاصله گرفتن هرچه بیشتر مسلمانان را فراهم کنند؛ از این جهت تقویت عنصر وحدت یعنی تلاش در جهت حفظ اصولی که نبی مکرم اسلام و اهل بیت وحی در طی مأموریت خویش بابت آن، از تمام هستی خویش گذشتند.
اما نکتهای که ضروری است به آن اشاره شود، نحوه برخورد با مسئلهای است که گاهی زمینهساز تفرقه میشود. در چنین شرایطی زبان علم و زبان تاریخ بهترین گزاره برای پرداختن به اختلافات مذهبی است که آن هم باید در سطح جامعه نخبگانی از نمایندگان هر فرقه صورت گیرد. سوگوارانه شاهدیم به مناسبتهای آیینی، عدهای زمینهساز افروختن هرچه بیشتر آتش فتنه و تفرقه بین مسلمانان میشوند.
حجتالاسلام میثم رستمی، پژوهشگر ارشد حوزه علمیه درباره روش برخورد اهل بیت با مخالفان گفت: ائمه این نوع روش عدهای را که اهل سنت را کافر میدانستند تأیید نمیکردند؛ ایشان در عین حفظ وحدت، در فضایی مسالمتآمیز و در محفلی علمی جلسات مناظره با مخالفان خویش برگزار میکردند. ما عمیقاً اعتقاد داریم که اهل سنت به توحید معتقدند، اما در موضوع امامت و ولایت عترت زاویه دارند هرچند بسیاری از آنان نسبت به اهل بیت پیامبر محبت میورزند. هرگونه برچسب کفر به این بزرگواران مساوی با تهمت است. کفر در اندیشه دینی و حقوقی تعریف دارد و همینطور نمیتوان به کسی اتهام کفر زد. اکنون ما در کشورهای مسلماننشین منطقه مشاهده میکنیم که مردم آنجا اهل تقیدند؛ به ویژه بانوانی که در نهایت حجب و حیا زیست مؤمنانهای دارند. مسائل را باید به گونهای مطرح کنیم که وحدتشکن و با آمیزهای از تحقیر و توهین نباشد.
وی افزود: در عصر امام صادق علیهالسلام چالش تفرقه بین مذاهب دیده میشد. رویکرد امام علیهالسلام بسیار مسالمتآمیز بود و شیعیان خویش را دعوت به رعایت ادب، اخلاق و خویشتنداری میکرد و شاگردانی نیز در راستای محاجه با مخالفان تربیت میکرد. ایشان میفرمود «هر یک از شما که در دین خود پارسا و راستگو و امین و خوشاخلاق باشد، مردم با شگفتى مىگویند: این ادب جعفرى است و این مایه سرور و شادمانى من است و اگر بر خلاف این برنامه رفتار کند، نکوهش و عار آن به من مىرسد که با مسخره و استهزا مىگویند: ادب جعفرى بهتر از این نیست؛ قِیلَ هَذَا جَعْفَرِیٌ فَیَسُرُّنِی ذَلِکَ وَ یَدْخُلُ عَلَیَّ مِنْهُ السُّرُورُ وَ قِیلَ هَذَا أَدَبُ جَعْفَرٍ وَ إِذَا کَانَ عَلَى غَیْرِ ذَلِکَ دَخَلَ عَلَیَّ بَلَاؤُهُ وَ عَارُهُ وَ قِیلَ هَذَا أَدَبُ جَعْفَر.» این سخنان از باب تقیه نبود بلکه در آن زمان مرز شیعه و سنی بسیار مشخص بود.
حجتالاسلام سعیدی، کارشناس مسائل دینی در گفتوگو با تسنیم درباره سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله در حفظ وحدت گفت: در مسئله وحدت ابتدا باید بدانیم دشمن مشترک ما سالیان سال است که مرزهای جغرافیایی بین کشورهای اسلامی زدند؛ این مرزبندیها تا مرزهای اعتقادی هم گسترش یافت تا حدی که سوگوارانه سبب شد مسلمان به جان مسلمان بیفتد و ریختن خون وی را بر خود جایز بشمرد. این مرزبندیها برنامهای بود تا قلوب مسلمانان از یکدیگر دور شود. همچنین باید بدانیم دشمن اصل تفرقه را سرلوحه کار خود قرار داده و گاهی در لباس تفرقه مذهبی نمایان میشود و گاهی تفرقه قومیتی؛ برنامه یکی است.
وی افزود: این مسئله نامبارک حتی در زمان خود رسول خدا صلی الله علیه و آله و سایر اهل بیت دیده میشود. روش رسول خاتم، دعوت به وحدت امت و عدم باج دادن به دشمن بود. این شیوه را امیرالمؤمنین علیهالسلام نیز آن زمان که حقشان غصب شد و ایشان سکوت را بر قیام ترجیح دادند مشاهده میکنیم. جالب است امام سجاد علیهالسلام در فرازهایی از دعای بیستم صحیفه سجادیه معروف به مکارمالاخلاق، از خداوند درخواست میکند «وَ حَلِّنِی بِحِلْیَةِ الصَّالِحِینَ وَ أَلْبِسْنِی زِینَةَ الْمُتَّقِینَ وَ إِطْفَاءِ النَّائِرَةِ وَ ضَمِّ أَهْلِ الْفُرْقَةِ وَ إِصْلَاحِ ذَاتِ الْبَیْنِ»؛ یعنی مرا آزین کن به زینت صالحان و مرا ملبس کن به لباسی که زینت متقین است. اما ویژگی صالحان و متقین چیست؟ آنها کسانی هستند که آتش فتنهها و تفرقهها را خاموش میکنند و به دنبال اصلاحگری هستند. بنابراین شخصی که تقوا ندارد، ترمز ندارد و با فحاشی و اهانت آبروی اسلام و تشیع را میبرد. کسی که حرمت مسلمانان را حفظ نکند، دچار سنت استدراج و به تدریج وارد گرداب گناه میشود.
انتهایپیام/