گزارش| مردم اصفهان دیگر تاب و توان نفس تازه‌کردن ندارند

به گزارش خبرگزاری تسنیم ازاصفهان، با رسیدن فصل پاییز و زمستان مانند گذشته "آلودگی هوا" میهمان ناخوانده کلان‌شهرها می‌شود و نفس مردم شهر را آن هم در این روزهای کرونایی به شماره می‌اندازد. هر چند اصفهان در بهار و تابستان 1400 نیز یک روز پاک را به خود ندید و در اتفاقی تاریخی بیشترین روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس را در شش ماه نخست سال به ثبت رساند.

اصفهان یکی از شهرهای آلوده ایران با کیفیت هوای پایین است؛ متاسفانه این شرایط با وجود اظهارنظر مسئولان استانی و شهری در زمینه اقدامات زیربنایی برای بهبود کیفیت هرچه بیشتر هوا تشدید شده و به جایی رسید که اصفهان در نیمه دوم سال گذشته 12 روز متوالی وارونگی دما را تجربه کرد و اصفهان آلوده‌ترین شهر کشور شناخته شد.

افزایش 45 درصدی روزهای ناسالم در نیمه اول سال

رئیس اداره آزمایشگاه‌های اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به وضعیت شش ماه گذشته هوای اصفهان از لحاظ آماری اظهار داشت: امسال باتوجه به کاهش محسوس نزولات جوی و به حداقل رسیدن رطوبت خاک در کانون‌های فرسایش بادی یا کانون‌های گرد و غبار در نیمه امسال متاسفانه وضعیت خوبی را نسبت به گذشته نداشتیم و با 45 درصد افزایش روزهای ناسالم، شرایط کاملا نامناسبی را داشتیم. از ابتدای سال تا 4 مهرماه نسبت به سال گذشته روز پاک اصلا نداشتیم، درحالی که سال 99، 4 روز پاک داشتیم.

بابک صادقیان افزود: اصفهان امسال 129 روز قابل قبول یا سالم را پشت سر گذاشته در حالی که در سال گذشته این تعداد 153 روز بود. همچنین 58 روز ناسالم برای گروه‌های حساس در سال جاری و در سال گذشته 32 روز ناسالم برای گروه‌های حساس به ثبت رسیده است. روزهای ناسالم برای عموم مردم در امسال 3 روز و در سال گذشته 1 روز بوده که در مجموع 45 درصد روزهای ناسالم نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.

وی با اشاره به آلوده‌ترین مناطق استان بیان کرد: معمولا منطقه مرکزی یعنی شعاع 50 کیلومتری اصفهان و 4 شهرستان صنعتی استان مانند شاهین‌شهر، لنجان، مبارکه و فلاورجان و تیران که در این شعاع قرار دارند، بیشترین آلودگی را دارند و این شهرستان‌ها بعد از اصفهان به عنوان شهرهای پر جمعیت و صنعتی داخل این شعاع هستند و معمولا روند تغییر کیفی هوای آن‌ها مشابه کلان شهر اصفهان است.

رئیس اداره آزمایشگاه‌های اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ادامه داد: عمدتا روزهای آلوده مربوط به زمانی بوده که وزش باد نسبتا شدید داشتیم. براساس گزارش هواشناسی در سال‌جاری شدت جریانات بادی نسبتا کمتر از سال‌های قبل بوده اما استمرار آن بیشتر بوده؛ یعنی سرعت باد نسبت به گذشته کاهش یافته اما به طور مستمر و پر تکرار تر از گذشته اتفاق افتاده است.

وی تصریح کرد: به‌‌دلیل کاهش سطح رطوبت خاک، کانون‌های تولید گرد و غبار فعال شدند. به‌غیر از کانون‌های گرد و غبار در واحدهای دپوی مواد معدنی، جریانات بادی تاثیرگذار و باعث خیزش گرد و غبار در منطقه می‌شود. همچنین امسال به دلیل کمبود آب، 100هزار هکتار زمین کشاورزی نیز زیر کشت نرفته و این هم عاملی برای ایجاد گرد و غبار است.

صادقیان گفت: معمولا در نیمه اول سال به دلیل پدیده خشکسالی و گرد و غبار غالب ذرات معلق سایزی بزرگ‌تر از 2.5 یا 10 pm دارند و این نشان دهنده این است که ما در نیمه اول سال چون سامانه‌های جوی به لحاظ وزش باد فعال‌تر است، آلودگی‌های انسان‌ساز تقریبا تخلیه می‌شوند. اما نمی‌توانیم مقصر را به طور مطلق آلودگی‌های طبیعی بدانیم.

وی خاطرنشان کرد: براساس مطالعات انجام شده روند میزان آلودگی زمینه شهر سال به سال در حال افزایش است و در بیشتر روزها در مرز سالم و ناسالم قرار داریم. ذرات معلق به گونه‌ای است که با یک وزش باد و پایداری هوا از وضعیت سالم به ناسالم می‌رسیم و این اتفاق آلودگی در نیمه اول سال با فعال شدن کانون‌ها و واحدهای مواد معدنی دپو شده ایجاد می‌شود.

بررسی علت کاهش کیفیت هوا در نیمه دوم سال

رئیس اداره آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به علت آلودگی در نیمه دوم سال تصریح کرد: در نیمه دوم سال مطمئنا ماندگاری آلاینده‌های انسان ساز غالب است؛ چرا که در آن زمان وزش شدید باد وجود ندارد که علت را جابه جایی گرد و غبار از کانون‌ها بدانیم. در نیمه دوم سال آلودگی از ماندگاری آلاینده‌های ناشی از منابع مختلفی که در حال فعالیت‌اند، نشات می‌گیرد.

وی اضافه کرد: ما در طول سال با توجه به قوانین و آیین نامه‌هایی که ابلاغ شده، پیگیر مسائل آلودگی هوا هستیم و این طور نیست که تنها در نیمه دوم سال به فکر بیفتیم. با پیش‌بینی صورت گرفته در مورد کاهش سامانه‌ها و نزولات جوی تا آذرماه، جلسه‌ای با 30 صنایع بزرگ مقیاس استان و دستگاه‌های نظارتی مثل اداره کل بازرسی، دادستانی، مدیریت بحران، شرکت گاز جلسه‌ای برای بهینه‌سازی مصرف سوخت و کنترل منایع بالقوه آلاینده برگزار شد.

صادقیان افزود: از این صنایع برنامه‌های عملیاتی و کمی‌سازی شده که برای ما قابل رصد باشد، درخواست شد. همچنین تیم‌ها و اکیپ‌هایی برای کنترل واحدهایی که دارای مصرف سوخت بالاتر از حد استاندارد و الگو هستند به صورت شبانه روزی تشکیل شده است.

وی با بیان اینکه طبق پیش‌بینی‌های هواشناسی از نیمه آبان تا نیمه آذر شرایط خاصی داریم، بیان کرد: وارونگی دما در این بازه زمانی اتفاق می‌افتد و تمهیداتی برای بهبود کیفیت هوا صورت گرفته و امیدواریم با همکاری مسئولان استان و همچنین شهروندان بتوانیم این آلودگی‌ها را به حداقل برسانیم.

رئیس اداره آزمایشگاه‌های اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: سال گذشته نسبت به چند سال قبل و در واقع از سال 92 به بعد، سال سختی را پیش رو گذاشتیم و باتوجه به آمار و پیش‌بینی‌ها ممکن است شرایط سخت‌تری را از لحاظ کیفیت هوا و داشتن روزهای پاک تجربه کنیم. اما به این معنی نیست که ما روز سالم نداشته باشیم.

وی بیان کرد: زمانی که پایداری هوا اتفاق می‌افتد که بدترین شرایطش در سال گذشته اتفاق افتاد روزهای متوالی  باقی می‌ماند. زمانی که از این حالت پایداری خارج می‌شویم، مطمئنا یک وزش باد ولو کم سرعت می‌تواند برای شرایط بهتر کمک کند. البته متاسفانه چیزی نیست که به آن دلخوش باشیم و منتظر شرایط بقرنج در نیمه دوم سال دور از انتظار نیست.

بیش از 70 اخطار و برخورد و پلمب واحدهای صنعتی

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به پیچیدگی موضوع و مشکلات استان و با توجه به شرایط جغرافیایی از جمله کم‌آبی و خشکسالی، فرونشست زمین، گرد و غبار و آلودگی هوا اظهار داشت: همگی معتقدیم که 50 درصد این شرایط به دلیل نوع اقلیم و 50 درصد حاصل عوامل انسان‌ساز است. از ابتدای امسال بیش از 10 جلسه هماهنگی بین دستگاه‌ها برگزار شد و هماهنگی بین بخشی را استانداری و مدیریت بحران انجام می‌دهد.

منصور شیشه‌فروش افزود: تفاوت امسال با سال گذشته این است که هنوز مطالعات تکمیل نشده بود. با همتی که بین محیط‌زیست، مدیریت شهری و شهرداری و دانشگاه‌ها صورت گرفت، 4 عامل اساسی در علت‌یابی مشخص شده است. ظرف شش ماه گذشته جلساتی برگزار شد که طرح‌ها به دستگاه‌های ذیربط ابلاغ و دستور عملیاتی‌شدن و تبدیل به سند شدن سناریوها داده شد. امسال این دستمایه در اختیار دستگاه‌ها است که مشخصا سناریوهای عملیاتی، تعیین کرده هر دستگاه چه وظایفی دارد.

وی تصریح کرد: این سناریو در قالب قانون هوای پاک و آیین نامه‌های آن تنظیم و تدوین شده است. علت و منشا مشخص شده که 4 عامل گرد و غبار ناشی از بخش‌های کویری استان شامل 8 شهرستان کویری ، منابع ثابت و بخشی منابع متحرک و نیروگاه‌ها عوامل آلاینده است.

مدیر کل مدیریت بحران استانداری اصفهان ادامه داد: در قانون هوای پاک 34 وظیفه اصلی مشخص شده و در آن گفته شده محیط زیست هر استان مکلف است با برگزاری جلساتی تحت عنوان هوای پاک یا کارگروه کارشناسی هوا، نظارت لازم را انجام دهد.

وی بیان کرد: با همکاری دادستانی و قوه قضائیه خوشبختانه اختیارات لازم به محیط زیست درباره اینکه اخطار و برخورد کند، تفویض شده است. سال گذشته محیط زیست بیش از 70 اخطار و برخورد و حتی پلمپ بعضی واحدها را در روند اجرای قانون هوای پاک انجام داده است. بنابرین نظارت و پیگیری با محیط زیست است و تکلیف همه دستگاه ها مشخص شده است.

شیشه‌فروش با بیان اینکه قوانین هوای پاک همچنان مورد پیگیری است، ادامه داد: نیروگاه‌ها 7 سال است که مظف شدند مازوت مصرف نکنند؛ چون طبق مطالعات بخشی از آلودگی ناشی از مصرف مازوت توسط نیروگاه‌ها بود، همه استان بسیج شد و محل ورود مازوت به نیروگاه‌ها پلمپ شد و این نشان می‌دهد که می‌شود اقدامات بازدارنده انجام داد.

وی با اشاره به اقدامات کوتاه مدت و میان مدت که در دستور کار قرار گرفته، گفت: در بحث آلاینده‌های متحرک، طرح محدوده زوج وفرد و نصب دوربین‌ها در سطح شهر، جایگزینی خودروها و موتورسیکلت‌های برقی و کاهش موتورهای دودزا و یا خودروهای بنزینی، توسعه خطوط اتوبوس BRT، بهینه‌سازی و بازسازی ناوگان اتوبوس‌رانی از برنامه‌هایی بود که شهرداری‌ها مکلف به آن بودند؛ مراکز معاینه فنی که مجددا بسته‌ها به شهرداری ابلاغ شده و با همکاری محیط زیست و خود شهرداری باید اجرایی شوند تا بخشی از آلایندگی‌های متحرک و آلودگی ناشی از گره‌های ترافیکی حل شود.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان تصریح کرد: با افتتاح کنارگذر شرق بسیاری از خودروها دیگر به شهر ورود پیدا نمی‌کنند و نقش موثری در کاهش آلایندگی دارند. رینگ چهارم از نقاط مهمی است که باید تکمیل شود تا از ورود کامیون‌ها به شهر جلوگیری شود.

وی خاطر‌نشان کرد: در جلسه برگزار شده اخیر، مجددا استفاده از مازوت تا شعاع 50 کیلومتری ممنوع شد و شرکت نفت مکلف به تحویل سوخت پاک به 356 جایگاه سوخت به صورت مستمر شد و نظارت آن توسط محیط زیست صورت گیرد. همچنین شرکت ها و صنایع مکلف به هوشمندسازی موتورخانه‌ها و کاهش مصرف گاز و کاهش آلودگی ناشی از آن شدند.

حل‌شدن معضل خشکی زاینده‌رود بخش عظیمی از مسائل مربوط به خشکسالی را سامان می‌دهد

رئیس کمیسیون بهداشت و خدمات شهری شورای شهر اصفهان با اشاره به اینکه سه موضوع را در مورد آلودگی هوای اصفهان باید مدنظر قرار دهیم، اظهار داشت: خوشبختانه مطالعات منشایابی در دوره چهارم شورای شهر مصوب شد و قراردادهای مربوطه به امضای شهرداری اصفهان، دانشگاه اصفهان و دانشگاه صنعتی رسید و نتایج آن هم در دسترس است.

غلامحسین صادقیان ادامه داد: نکته بعدی در ارتباط با وضعیت اصفهان، توپوگرافی، اقلیم و جهت بادها و مباحث کنترل ترافیک در شهر نیز مشخص است و به نوعی اطلاعات لازم درباره منشاءیابی آلودگی هوا در دسترس ماست و تنها مستلزم مداخلات است که جسارت و تبیین برای مردم و برخورد لازم است.

وی بیان کرد: مسائل زیست محیطی رگ اصلی استان و شهر اصفهان است و در هر بخشی که مجوزهای غیرقانونی در هر پهنه از استان صادر می‌شود، باید مورد بازخواست و برخورد صورت گیرد. همچنین تعهداتی مبنی بر نصب تجهیزات و اجرای تمهیدات که از سوی برخی صنایع با هدف کاهش آلاینده‌ها صورت گرفته باید پیگیری و در صورت عملیاتی نشدن موضوع پیگیری شود.

رئیس کمیسیون بهداشت و خدمات شهری شورای شهر اصفهان بیان کرد: در دوره ششم یکی از رویکردها بحث مطالبه‌گری در این موضوع است که باید از متولیان امر درخواست‌ها و حقوق مردم که هوای پاک از یکی از آن‌هاست، مطالبه گر باشیم.

وی گفت: استقرار صنایع و فعالیت آن در اختیار شورای شهر نیست. ما و نمایندگان مردم در مجلس پیگیر عدم استقرار وحتی برخورد و برچیده شدن استقرار بعضی منابع و صنایع آلاینده هستیم.

صادقیان ادامه داد: طبق منشایابی صورت گرفته، یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش رو و عامل مهم شناخته شده‌ صنایع هستند. ذرات آلاینده مانند منوکسیدکربن و ذرات معلق در رابطه با حمل‌ونقل عمومی و عدم استاندارد بودن سوخت مورد استفاده و همچنین ارتفاعات و وضعیت زمین‌شناسی که مانع تبادل هوا می‌شود، همه از دیگر عوامل به غیر از صنایع هستند. ما نمی‌توانیم منکر بحث خشکی زاینده رود و تاثیر آن در پراکنش ریزگردها باشیم و با حل شدن این موضوع مهم، بسیاری از مشکلات آلودگی را سامان می‌بخشد.

وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته کمیسیون بهداشت و خدمات شهری شورای شهر تصریح کرد: حفظ و یا ارتقای فضای سبز شهری با هدف پالایش و بهبود کیفیت هوای شهر از جمله اقدامات شورای شهر بوده است. در این دوره تملک زمین و تغییر کاربری و ایجاد فضای سبز را در اولویت قرار دادیم تا بتواند کمک کننده باشد. حفظ شرایط موجود فضای سبز شهری که باتوجه به مهم‌ترین معضل یعنی تامین آب، استفاده از پساب دوبار تصفیه شده و ایمن شده از برنامه‌ها است.

رئیس کمیسیون بهداشت و خدمات شهری شورای شهر اصفهان ادامه داد: وارونگی دما اتفاقی است که به طور طبیعی در نیم دوم سال و با سرد شدن هوا رخ می‌دهد و باید کاری کنیم که تزریق آلاینده‌ها به پدیده وارونگی هوا کمتر شود. 22درصد از آلایندگی مربوط به منابع متحرک شامل خودروها، موتورسیکلت‌ها و اتوبوس‌های فرسوده است که در سطح شهر در حال تردد هستند.

وی اظهار داشت: تعیین محدوده زوج و فرد و افزایش این محدوده در شهر هم تاثیر چندانی نداشته؛ چرا که در مدت زمان و ساعاتی از روز انجام می‌شود. اگر در کشورهایی این طرح موفق بوده، علاوه بر طرح ترافیک و زوج و فرد، فعالیت اصناف، مجموعه‌های مختلف را مدیریت کردند؛ برای مثال فعالیت از 9 صبح تا 5 بعد از ظهر صورت می‌گیرد. در حالی که در فرهنگ کشور ما بیشتر فعالیت به ساعات بعد از ظهر و شب موکول می‌شود.

صادقیان بیان کرد: آلاینده‌های شهری منابع مختلفی دارد که به تبع آن باید مداخلات جداگانه‌ای صورت گیرد. متخصصان این حوزه عمده سخنشان در خصوص آلاینده‌های داخل شهری، کنترل منابع آلاینده متحرک شهری از طریق کنترل فعالیت‌ها در شهر است و فرهنگ و آموزش مردم حداقل در باب کنترل آلودگی شهری می‌تواند تا حدی کمک‌کننده باشد.

وی گفت: در دوره چهارم بحثی در خصوص استقرار 10 مرکز پایش آلایندگی در سطح اصفهان که هم آلودگی هوا و هم آلودگی صدا را  با هدف بررسی سطح آلودگی شهر مورد سنجش قرار دهند، مطرح شد. متاسفانه هماهنگی که باید میان سازمان محیط‌زیست  و مجموعه‌های مدیریت شهری انجام شود، صورت نگرفته که در این دوره از شورای شهر معتقدیم باید میان متولیان هم‌افزایی داشته باشیم.

رئیس کمیسیون بهداشت و خدمات شهری شورای شهر اصفهان با اشاره به مشکلات تامین منابع مالی در اقدامات پیشگیرانه آلودگی هوا اظهار داشت: یک سری از وظایف در کاهش آلودگی شهر مانند افزایش حمل و نقل عمومی مستلزم این است که کمک‌های ملی و استانی از طریق بودجه‌های دولتی و تجمیع عوارض داشته باشیم. اکنون این هزینه‌ها از طریق همان درآمدهای شهری صورت می‌گیرد. در واقع بودجه اختصاص یافته کفاف اقدامات پیشگیرانه مدیریت شهری در توسعه حمل و نقل و کاهش آلایندگی کلان‌شهر اصفهان را نمی‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه کمک‌هایی این‌چنینی که به استان‌ها اختصاص می‌یافته نیز اکنون محدود شده است. لازمه آن این است که نمایندگان مجلس نسبت به این موضوع مداخله لازم را صورت دهند. درست است که مشکل آلودگی کلان‌شهر اصفهان به دلیل صنایع و افزایش منابع متحرک است اما از یک جنبه این است که موقعیت مکانی شهر اصفهان در مرکز کشور و استان و بسیاری از عوارض ترافیکی و آلودگی به این دلیل حادث شده است.

صادقیان  بیان کرد: هرچند مواهبی به اصفهان بوده اما پاسخگوی نیاز کلان‌شهر نیست. شورای عالی استان‌ها نیز ظرفیت خوبی‌ است که رئیس شورای شهر اصفهان، نماینده‌ای در شورای اصفهان است و می‌توانیم نماینده‌ای در شورای عالی استان‌ها داشته باشیم تا از این ظرفیت برای معضلات و مشکلات اصفهان پیگیر باشیم.

انتهای پیام/163/ ز