به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عبدالرضا مجدی با حضور در برنامه "اینجا چراغی روشن است" با بیان اینکه فرهنگ منطقه شرق ایران، بخشهایی از پاکستان، خراسان بزرگ و افغانستان را در بر میگیرد که به عصر مفرق باز میگردد، گفت: اگر به آثار تمدنی این مناطق نظیر ترکمنستان، شمال افغانستان، بخشهایی از تاجیکستان و غرب شبهجزیره هندوستان برویم، به فرهنگی کهن میرسیم.
آثار تاریخی کشف شده در این نواحی، نمونههایی از موسیقی را ارائه میدهد. حتی در روی سنگ نقش برجستهای داریم که در موزه استانبول قرار دارد. این تکه از یک ظرف سنگی جدا شده است و به تپهای باستانی در عراق تعلق دارد.
حال ممکن است این سوال پدید آید که یک ظرف شکسته در دیاله عراق چه ارتباطی با منطقه سیستان و بلوچستانِ ایران کنونی پیدا میکند؟ پاسخ اینجاست که این ظرف سبک هنریِ خاصی از نوازندگی را به تصویر کشیده است. بدین صورت که سه نوازنده چنگ در پیش رو قرار دارند و ظاهراً یک نوازنده کوبهای و یک کرنانواز نیز در انتها دیده میشود و این گروه در حال حرکت و راه رفتن هستند.
وی چنین سبکی از نوازندگی را به یکی از کهنترین سبکهای موسیقی در ایران باستان و بینالنهرین تشبیه کرد و افزود: این موسیقی در قالب "پسمایه" در معابد وجود داشت و نشان میداد که یک گروه نوازندگی سازمان یافته بوده است.
این نوع از موسیقی نوازی به حدود 4500 تا 4700 سال گذشته باز میگردد و بر آمده از فرهنگِ جیرفتی است.
مجدی با این توضیح، به تقسیمبندیهای موسیقی سیستان و بلوچستان امروزی پرداخت و گفت: در این خطهگونه موسیقی آئینی، مراسمی، فولک و صدایی برآمده از حنجره به صورت یکساز را مشاهده میکنیم.
همچنین موسیقی عزاداری از سوی بانوان نواخته میشود؛ درست مانند آنچه در میان قوم بختیاری میبینیم.
همچنین فاروق رحمانی، پژوهشگر موسیقی سیستان و بلوچستان با اشاره به جغرافیای موسیقیایی این منطقه، اظهار کرد: بلوچها حتی تا کشور کویت گسترش یافتهاند و وسعت منطقهای و جمعیتِ آنها بسیار زیاد است.
در این بین زبان مشترک است اما لهجهها بسیار متعدد و متنوع است؛ با این وجود بلوچها حامل نوعی وحدت با یکدیگرند. موسیقی و فرهنگ بلوچستان ایران و پاکستان کاملاً مشابه است و حتی زاهدان در شمالِ استان سیستان و بلوچستان، قرابتی فرهنگی و موسیقیایی با شمالِ خطه پاکستان دارد.
رحمانی در عین حال تفاوتهای نغمات و گونه موسیقیایی در چابهار و زاهدان را متفاوت توصیف کرد و افزود: در این خطه لیکوهای آوازی رواج دارد که دارای جملاتی بسیار کوتاه و اصیل است و به نسبت مکران، سادهتر است.
انتهای پیام/