حجتالاسلام محمدرضا دُرانی، کارشناس مسائل خانواده در گفتوگو با تسنیم دربارۀ لزوم رعایت حقوق دو جانبۀ والدین و فرزندان گفت: گاهی فرزند حرمت والدین خود را رعایت نمیکند و با گفتار و رفتارش سبب رنجش آنها میشود که در اصطلاح دینی به آن، عاق والدین میگویند. امام صادق علیهالسلام فرمود کمترین بیاحترامی به والدین، اُف گفتن به آنهاست. نگاه تند به پدر و مادر و نگران کردن آنها سبب عاق میشود. یا همان طور که میدانید نفقه دادن به والدین جزو واجبات است و فرزندی که این فعل را ترک کند، ممکن است مورد عاق والدین قرار گیرد. در مجموع آنچه موجبات آزار و نارضایتی والدین را فراهم میکند، عاق والدین است. در چنین شرایطی یکسری عقوبت متوجه فرد میشود؛ مثلاً در روایت داریم حتی نماز او مورد قبول خداوند قرار نمیگیرد و یا دعایش مستجاب نمیشود. گاهی اوقات موجب جوانمرگی میشود و یا اینکه خداوند با فردی که مورد عاق والدین است، سخن نمیگوید و در نهایت بهشت بر چنین فردی حرام میشود.
وی یکی از زمینههای بیاحترامی فرزند نسبت به پدر و مادر را خود والدین معرفی کرد و گفت: امام حسن عسکری در روایتی فرزمود «جرْأهُ الْوَلَدِ عَلی والِدِهِ فی صِغَرِهِ تَدْعُو إلَی الْعُقُوقِ فی کِبَرِهِ.» یعنی رو پیدا کردن و جری شدن فرزند هنگام طفولیّت در مقابل پدر، سبب میشود که در بزرگی مورد نفرین و غضب او قرار گیرد. امام غیر مستقیم اشاره دارند که گاهی والدین زمینۀ عاق فرزند خود را فراهم و آنها را در طفولیت نسبت به خود جری و گستاخ میکنند. باید دقت داشته باشیم که با فرزندان خود متناسب با سن و سال و احوال آنها برخورد کنیم. رعایت حریمها و حرمتها در بستر خانواده برای اثر تربیتی بسیار مهم است. گاهی اوقات والدین با دستان خود حریمها را میشکنند. پس روی سخن امام حسن عسکری با والدین است و بر این نکته تأکید دارند رفتاری نکنید که فرزندانتان نسبت به شما پررو شوند.
حجتالاسلام درانی افزود: البته با دو زاویه میتوان به این مسئله نگاه کرد: اول اینکه والدین در تعامل با یکدیگر حرمت خود را رعایت کنند. باید اقتدار پدر و شأن مادر در خانواده حفظ شود. دومین مورد تأکید بر شیوۀ تربیت است. در شرایطی که در مسائل تربیتی وحدت رویه وجود نداشته باشد، به طور طبیعی زمینۀ چندگانگی شخصیتی فرزند فراهم میشود و آنها به این دلیل که توانایی تشخیص راه درست را ندارند، نسبت به پدر و مادر خود بیاحترامی میکنند و والدین را مقصر تلقی میکنند. پس به قول امام حسن عسکری علیهالسلام احترام به پدر و مادر زمانی شکل میگیرد که او را در طفولیت عادت به این کار دهید. آنجا که خداوند در قرآن می فرماید «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً»، احسان به والدین به معنای گسترش احترام و تکریم والدین است و هر اندازه احترام گسترش بیشتری داشته باشد، زمینۀ اصلاح فرزندان در خانواده را فراهم میکند.
این کارشناس خانواده ادامه داد: نکتۀ دیگر دربارۀ شیوۀ تربیتی است که قرآن و عترت به ما معرفی میکنند، به این صورت که باید از همان سن کودکی، حقوق فرزندان تأمین شود، همچنان که قرآن پدر را قوّام معرفی میکند، مادر هم در جایگاه ریحان قرار دارد و این دو مفهوم، مکمل یکدیگر در امر تربیتی هستند؛ یعنی آنجا که نیاز به شدت رفتار ا ست، باید توسط پدر صورت گیرد تا استحکام خانواده حفظ شود و از آنجا که مادر وظیفۀ تأمین نیازهای عاطفی فرزندان را بر عهده دارد، باید از بعد ریحان بودن خود بهره گیرد.
حجتالاسلام درانی با تصریح بر اینکه گاهی کمکاریهای والدین نسبت به تربیت فرزند سبب میشود سرنوشت آنها به سمت پستی برود، گفت: باید فرزندان را طوری تربیت کرد تا حریمها و حرمتها را در خانواده بشناسند و به آنها عمل کنند. امام سجاد علیهالسلام در رسالۀ حقوق میفرماید اولین حق فرزند، انتخاب نام خوب و فراهم کردن مقدمات تربیت آنهاست. سوم اینکه زمینۀ ازدواج را برایش فراهم کنند. در نهایت اینکه ما باید در جامعه، انسان تربیت کنیم، تربیت انسان مهمتر از تربیت دکتر و مهندس و ... است. زمانی از خانۀ سالمندان آمار گرفتند و متوجه شدند فرزندان اکثر افرادی که در آنجا مستقر بودند، تحصیلکرده بودند.
انتهایپیام/