به گزارش خبرگزاری تسنیم، مهدی فصیحی کارشناس مسائل استراتژیک آب در برنامه تلویزیونی افق با اشاره به نابودی فرایندهای مدیریت اجتماعی منابع آبی در طی دهه های اخیر گفت: ما در گذشته نظام میرابی داشتیم که مدیریتی غیردولتی داشت و این نظام مدیریت مناقشات آب نیز بر عهده داشت و پولی هم از دولت نمی گرفت و کاملا دمکراتیک نیز بود. ولی این نظامات با احداث سد، ذوب آهن، فولاد و صنایع دیگر بهم ریخت و این موارد اولویت تخصیص آب شد و این روند غلط از قبل از انقلاب و دوران پهلوی آغاز شده و متاسفانه هنوز ادامه دارد.
این کارشناس مسائل استراتژیک آب با تاکید بر اینکه توازن و نظم رودخانه زاینده رود در اصفهان در هم ریخته است، افزود: متاسفانه نظم زمانی و مکانی تقسیم آب در زاینده رود بهم خورده است. مثلا طومار شیخ بهایی برای 168 روز اجبار برای تقسیم آب داشته و بقیه ایام آزاد بوده است ولی ما نظم زمانی را بهم زدیم. وقتی آب در 1347 ملی شد همه رودخانه در اختیار دولت قرار گرفت و تخصیص آب دستوری شد و بهره برداری ذیحق کمتر توانست از آن بهره برداری کند و این موجب ناپایداری شده است.
فصیحی خاطر نشان کرد: نباید انتظار داشت انباشت بحرانی در زاینده رود دو ساله حل شود. افرادی که ادعا می کنند این بحران را می توان دو سه ساله حل کرد یا مساله نمی شناسد یا به خاطر سیاسی وعده می دهد. قطعا این مساله راه حل کوتاه مدت ندارد سیاستگذار ما باید این مساله را درک کند.
به گفته فصیحی با توجه به اینکه در حوزه رودخانه زاینده رود دستکاری در چرخه طبیعی صورت گرفته است، قطعا راه حل، سازه ای و مهندسی نیست و راهکارهای فنی و مهندسی تنها بخشی از راه حل است.
وی با اشاره به ضرورت مشارکت واقعی مردم در مدیریت آب گفت: مدیریت منابع آب تاکنون به نحوی بوده است که مردم و ذینفعان آب به عنوان همکار و پیمانکار دیده ایم و اسم آن را مشارکت گذاشته ایم و این رویکرد باید نزد سیاستمداران تغییر کند. مثلا در رودخانه زاینده رود مردم بیش از 70 درصد از آب رودخانه سهم دارند، ولی سهم ایشان در مدیریت ممکن است 20 درصد هم نباشد.
این کارشناس مسائل استراتژیک با اشاره به اینکه تجربه ثابت کرده است مصوبات مربوط به آب که در پشت درهای بسته انجام می شود و ذینفعان واقعی حضور نداشته باشند، قابلیت اجرا ندارد گفت: در مدیریت منابع آب باید به سه حلقه اجتماع تکنیک و سیاست توجه شود و هرکدام از اینها نادیده گرفته شود طرح های آبی منتهی به شکست خواهد شد.
درنظر نگرفتن عدالت دلیل اصلی مناقشات آب است
همچنین در این برنامه حجت میان آبادی «عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس» گفت: عوامل متعددی موجب مناقشات آبی در کشور شده است که اولین و مهمترین این عوامل، عدم درنظر گرفتن عدالت در مدیریت منابع آب است. اگر مدیریت آب در چهار دهه رصد کنیم مشاهده می کنیم به ندرت عدالت در مدیریت آب لحاظ شده است و علیرغم توصیه های مقام معظم رهبری این اصل مهم در سیاستگذاری های آب غفلت شده است.
وی با اشاره به ایکه احساس بی عدالتی یکی از عوامل مناقشه آب در زاینده رود است گفت: طرح انتقال آب خلیج فارس به اصفهان که در دستور کار رئیس جمهور قبلی و همچنین فعلی قرار گرفته، فاقد مطالعات جامع و کافی است و باید دید مشاور یا مجری طرح انتقال آب چنانچه این طرح تبعات اجتماعی سیاسی امنیتی داشته باشند پنج سال یا ده سال دیگر آینده پاسخگو هستند یاخیر.
رئیس جمهور قبل اعتقادی به مطالعات اجتماعی زیست محیطی آب نداشت
این استاد دانشگاه با اشاره به عدم اعتقاد رئیس جمهوری قبل به انجام مطالعات اجتماعی و سیاسی و زیست محیطی برای طرح های انتقال آب گفت: سیاستگذار برای مواجهه با مناقشات آبی در کشور به خصوص زاینده رود، چاره ای جز عدالت در سیاستگذاری آبی ندارد و باید به ابعاد اجتماعی و هیدورلوژیکی توجه شود. ما متاسفانه به مسائل آب به صورت فنی و مهندسی و سازه ای نگاه کرده ایم و غفلت عجیبی در پرداختن به ابعاد سیاسی اجتماعی مدیریت آب داشته ایم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر به هم پیوسته بودن سیاستگذاری های آب افزود: مسائل آب و محیط زیست مرزهای سیاسی به رسمیت نمی شناسند و سیاستگذاری باید مبتنی بر حوزه آبریز باشدتا حس بی عدالتی به استان ها در نحوه مدیریت آب دست ندهد.
وی با اشاره به اینکه باید جلو مواجهه غلط با مسائل آب گرفته شود گفت: مناقشات آب در کشور نتیجه یک فرایندی طولانی مدت سه چهار دهه است و نمی شود این بحران را دو ساله و با امر و نهی این مساله را حل کرد.
انتهای پیام/