به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، سامانه گرمسیری به عنوان بزرگترین طرح توسعهای آب و خاک کشور با هدف مهار رودخانه سیروان و هدایت آن به سمت کرمانشاه و ایلام اجرا شد که از ابتدای آن در شمال کرمانشاه تا موسیان دهلران در استان ایلام 445 کیلومتر طول دارد.
محل احداث و اجرای پروژه بر روی رودخانه سیروان در شهرستان پاوه شامل سد داریان، بند انحرافی هیروی و تونل 45 کیلومتری تا دشت ازگله است. حجم سد داریان 316 میلیون مترمکعب و حجم آب قابل تنظیم در طول سال 1.4 میلیارد مترمکعب است.
تا پیش از این بیشتر آب پنجمین رودخانه بزرگ کشور بدون آنکه حقآبه ایران را بپردازد از مرز خارج میشد. بهرهبرداری از سامانه گرمسیری سبب تثبیت جمعیت، جلوگیری از مهاجرت، افزایش درآمد خانوارهای روستایی، افزایش کشت از یک کشت در فصول مختلف و افزایش 3 تا 8 برابری درآمد میشود.
این طرح ظرفیت مهمی برای احیای بخش کشاورزی منطقه است و توجه به این ظرفیتها میتواند زمینهساز تأمین نیاز کشور به بسیاری از کالاهای اساسی، ایجاد ارزش افزوده بیشتر و رونق صادرات باشد.
اهداف پروژه انتقال آب از نواحی مرزی به حوضه کرخه و تأمین آب شرب، صنعت و کشاورزی اراضی پایاب استانهای کرمانشاه و ایلام و همچنین تأمین 210 مگاوات برق است.
اراضی تحت پوشش محدوده گرمسیری در مطالعات اولیه حدود 110 هزار هکتار شامل اراضی متعلق به مردم و اراضی منابع ملی است که سهم استان کرمانشاه 70 هزار هکتار و ایلام 40 هزار هکتار بوده است اما در آخرین بررسیها پس از انجام عملیات و هزینههای انجام شده سهم کرمانشاه 23 هزار هکتار با دو بار کشت در سال اعلام شده است.
سامانه گرمسیری با وجود مزایای بسیار معایب ناچیزی هم دارد که شامل طولانی شدن زمان اجرای پروژه، هزینه بسیار بالای پروژه، تأخیر در بهرهبرداری با وجود آبگیری سد داریان و تونل انحرافی، عدم همخوانی هزینهها و مطالعات اولیه و وضع موجود، عدم تخصیص به موقع آب کشاورزان مشمول پروژه، انجام نشدن تونل به شبکههای آبرسانی مناطق سردسیر و معتدل استان، فقدان برنامهریزی و الگوی کشت تولید علمی و اقتصادی است که مجموع این موارد سبب شده شرایط کنونی با اهداف پروژه و هزینهها همخوانی نداشته باشند.
با وجود اینکه وسعت و اراضی کشاورزی ایلام بسیار کمتر از کرمانشاه است اما سهم کرمانشاه از آب سامانه گرمسیری 55 درصد و سهم ایلام 45 درصد است که البته همین سهم 55 درصدی نیز به اراضی کشاورزی نرسیده و به طور کامل محقق نشده است.
از طرف دیگر با توجه به اینکه اکنون وضعیت دشتهای کرمانشاه از نظر ذخایر آب زیرزمینی و عمق آب چاهها بسیار نامناسب است برای تأمین آب اراضی کشاورزی به سامانه گرمسیری بیش از گذشته نیاز داریم و سامانه گرمسیری میتواند کشاورزی کرمانشاه را متحول کند و به تبع با افزایش تولیدات کشاورزی میتوان هرگونه صنایع تبدیلی برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر را در حاشیه این پروژه اجرا کرد.
هرچند کشاورزان و مردم استان بارها برای به دست آوردن حق خود از سامانه گرمسیری فریاد زدهاند اما تاکنون گوش شنوایی وجود نداشته و اکنون استاندار کرمانشاه از عزم دولت برای تأمین اعتبار و تکمیل فاز دوم سامانه گرمسیری به عنوان بزرگترین طرح توسعهای منابع آب و خاک کشور خبر میدهد.
هوشنگ بازوند در نشست بررسی و پیگیری تکمیل طرح عظیم سامانه گرمسیری اظهار داشت: با اهتمام ویژه دولت و تأمین اعتبار صورت گرفته تا پایان سال ١4٠١ شاهد تکمیل و بهرهبرداری کامل از سامانه گرمسیری خواهیم بود.
وی افزود: این طرح بزرگ رونق، شکوفایی اقتصادی و جهشی چشمگیر را در منطقه ایجاد خواهد کرد که افزایش ٣5٠ هزار تنی تولید محصولات کشاورزی در اراضی تحت پوشش این سامانه در کرمانشاه مصداق بارز این رشد است که اشتغال پایدار را نیز به همراه دارد.
وی گفت: ١5 روز پیش برای پیگیری روند تکمیل این طرح که تاکنون ١٠٠ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری داشته است، جلسهای برگزار و مقرر شد که سازمان برنامه و بودجه اعتبار لازم را از طریق تهاتر تأمین کند.
استاندار کرمانشاه با بیان اینکه یکی از خواستهها و مطالبات استان و مردم پاوه بهرهمندی از مزایای این طرح توسعهای و عمرانی است عنوان کرد: ثبت جهانی اورامانات فرصتی مناسب برای استفاده از ظرفیتهای ویژه گردشگری منطقه و سدهای سامانه گرمسیری است.
بازوند با تأکید بر اینکه شعاع اثربخشی طرحهای عمرانی و توسعهای باید شامل مناطق اجرای پروژه نیز شود افزود: برای پاوه ١٠ میلیون مترمکعب تخصیص آب گرفتهایم و انتظار داریم که این تخصیص صرفاً به سد داریان محدود نشود و با تشخیص استانی امکان استفاده از این منابع آب برای حوزههای باغداری و کشاورزی بر اساس اولویتها فراهم شود.
استاندار کرمانشاه اجرای طرحهای آبزی پروری در سدهای سامانههای گرمسیری را از دیگر طرحهای درخواستی استان برای رونق منطقه ذکر کرد و گفت: هماهنگیهای لازم با شرکت توسعه منابع آب و نیروی کشور، محیط زیست و شیلات انجام شده و با تحقق این مهم در سد هیروی و داریان زمینه اشتغالزایی و افزایش درآمد سرانه مردم نیز ایجاد می شود.
استاندار کرمانشاه عنوان کرد: با تکمیل مابقی طرح عظیم سامانه گرمسیری 9000 هکتار دیگر از اراضی کشاورزی در حد فاصل قصرشیرین تا نفت شهر و سومار آبی میشود و این طرح عمرانی و توسعهای که به طور قطع یکی از پروژههای عظیم نظام جمهوری اسلامی و هدیه به مردم غرب کشور است توسعه و اشتغال را در چند استان ایجاد میکند.
بازوند گفت: برای طرح تونل نوسود و انجام عملیات تکمیلی در سد هیروی، شفت زمکان، تونل دسترسی کردی قاسمان، زمکان، مره خیل، هیروی و لیله برآورد ٣٣٠ میلیارد تومان شده است که دولت در این زمینه با اهتمام ویژه وارد شده و موضوع تخصیص بودجه بین دستگاهها و سازمان برنامه و بودجه حل شده است که بر اساس زمانبندی تا پایان 1401 طرح سامانه گرمسیری تکمیل میشود.
انتهای پیام/832/ش