به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، هر بار که پروندهای جدید باز یا انباری تازه کشف میشود، ناشران با بُعد دیگری از قاچاق کتاب مواجه میشوند. در چند سال گذشته که پرونده قاچاق کتاب با ورود نیروهای امنیتی و نظامی شتاب بیشتری به خود گرفته است، انبارهای متعددی در گوشه و کنار تهران- همین شهری که میگویند مردمش کتاب نمیخوانند- کشف میشود؛ انبارهایی که سرمایههای ناشران را در سالهای اخیر بر باد داده است.
انبارهایی مملو از کتابهای قاچاقی که یا غیرقانونی و بدون مجوز هستند و یا از اقبال ناشران جزو پرفروشها و قرار بوده بخشی از مشکلات اقتصادی نشر در سالهای گذشته را جبران کنند.
در این میان چاپخانههای بسیاری نیز در تهران شناسایی و پلمب شدهاند. برخی معتقدند که این کتابها توسط واحدهای چاپ دیجیتال منتشر میشوند و نظارت بر این واحدها اندک است، اما برخی دیگر از جمله غلامرضا شجاع، نماینده تشکلهای صنعت نشر کشور، معتقدند که این کتابها همانطور که از ظاهرشان پیداست، توسط واحدهای چاپ افست که خدمات پیش از چاپ، چاپ یا پس از چاپ را در اختیار دارند، منتشر شدهاند.
شجاع نماینده تشکلهای صنعت چاپ و مصرف کنندگان کاغذ استانهای کشور در این زمینه به تسنیم گفت: طبق قانون شورای عالی فرهنگی برای انتشار هر کتابی که میخواهد چاپ شود، میبایست از وزارت ارشاد مجوز چاپ وانتشار بگیرد.
وی افزود: در سالهای اخیر انتشار کتابهای غیرقانونی توسط برخی سودجویان رواج یافته است، برخی به اشتباه از واژ «قاچاق» کتاب استفاده میکنند که نادرست است. کتابهای غیرقانونی که بدون مجوز ارشاد توسط افراد سودجو منتشر میشوند. منافع ناشران را در سالهای اخیر به خطر انداخته است.
وی ادامه داد: برای مقابله با قاچاق کتاب کارگروهی با محوریت اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، از شش سال پیش شکل گرفت که دو ضلع دیگر آن وزارت ارشاد و پلیس امنیت بودند. تاکنون این کارگروه مواردی را شناسایی و به مراجع قانونی معرفی کرده است، اما با این وجود هنوز نتوانستهایم بیش از 20 درصد این افراد را شناسایی کنیم. آنهایی هم که شناسایی شدهاند، برخوردها به دلیل خلأهای قانونی پیشگیرانه نبودهاند.
شجاع تصریح کرد: در شش سال گذشته بیش از 90 درصد این کتابها توسط چاپخانههای افست که پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ را در اختیار داشتهاند، منتشر شدهاند و در شمارگان چند هزار نسخهای منتشر و توسط بساط گسترها در خیابانها، نمایشگاههای دارای تخفیف مکانهای دولتی و غیر دولتی مانند فرودگاه، مترو، فروشگاههای بزرگ و کوچک ترمینالهای قطار اتوبوس، و ... فروخته میشوند.
وی افزود: البته همه کتابهای غیر قانونی چاپ شده نیز کتابهای غیرمجاز نیستند، برخی کتابهای پرفروش ناشران نیز در کوتاهترین زمان چاپ شده و با ترفندهایی چون بدون سانسور و... در چاپخانههای غیرمجاز منتشر و فروخته میشوند. این اقدامات صدمات جبرانناپذیری به صنعت نشر کشور وارد کرده و امنیت شغلی ناشران را تهدید کرده است.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا این کتابها که عمدتاً به شکل دیجیتال چاپ میشوند، کیفیت بالایی ندارند، گفت: اینگونه نیست، این کتابها در چاپخانههای غیر مجاز به صورت افست چاپ میشوند. دلیل آن هم این است که شمارگان کتابها زیاد است و با چاپ دیجیتال نمیتوان شمارگان بسیار داشت. در سالهای اخیر هم چاپخانههای متخلف بسیاری در این زمینه شناسایی و پلمب شدهاند.
شجاع با رد گفتههای رئیس اتحادیه چاپخانهداران تهران مبنی بر چاپ کتابهای قاچاق و ضاله در واحدهای چاپ دیجیتال گفت: نکته دیگری که باید مطرح کنم این است که کتابهای ضاله در ایران چاپ نمیشوند، از ظاهر این کتابها از نظر نوع و کیفیت چاپ و اندازه کتاب و نوع کاغذ مصرفی مشخص است که در ایران منتشر نشدهاند.اینگونه کتابها از خارج از کشور خصوصاً توسط وهابیها در واحدهای کوچک و بدون امکانات و ماشین آلات لازم تکثیر میشوند.
شجاع افزود: در سال جاری با توجه به افزایش فعالیت گروه صیانت تعداد کمی از متخلفان با توجه به گران شدن کاغذ، زینک و... بجای هزینه انبارداری اقدام به خرید دستگاههای کپی، تکثیر و دیجیتال کرده و در همان محل چاپخانه افست به علت نیاز به خدمات پس از چاپ اقدام به چاپ کتابها کرده کتابها را در تیراژ کم چاپ و به فروش میرسانند.
احمد ابوالحسنی رئیس اتحادیه چاپخانهداران تهران نیز در همین رابطه در گفتوگو با تسنیم به چاپ دیجیتال و تخلفاتی که در ذیل آن انجام میشود، اشاره کرد و افزود: متأسفانه وزارت صمت بدون نظر کارشناسی چاپ دیجیتال را زیرمجموعه اتحادیه لیتوگرافان قرار داده است، توجیهشان هم این است که تعدادشان اندک است؛ در حالی که اتحادیه لیتوگراف نه ابزار و نه تخصص نظارت روی چاپ دیجیتال را ندارد، اکنون تمامی کتابها در چاپ دیجیتال چاپ میشود و کمتر ناشران به سراغ چاپ افست میروند. عدم نظارت هم موجب شده که این عرصه با تخلفات گسترده روبرو شود.
انتهای پیام/