آشنایی با تجهیزات تصویربرداری پزشکی

تجهیزات تصویربرداری پزشکی یکی از مهم ترین  تجهیزات پزشکی  هستند که به منظور به دست آوردن تصاویر از قسمت های مختلف بدن مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا در صورتی که مشکل بیمار در معاینات اولیه پزشکی و آزمایش های مختلف مشخص نشود، پزشک از روش های مختلف تصویربرداری کمک می گیرد که انواع بیماری ها و مشکلات را آشکار می سازند. تصویربرداری با استفاده از پرتوهای یونیزان و غیر یونیزان و به شکل تشخیصی، درمانی، مداخله ای و هسته ای انجام می شود. در تصویربرداری تشخیصی و درمانی، قسمت های مختلف بدن با استفاده از عکس یا ویدئو مشاهده می شوند. تصویربرداری مداخله ای برای درمان بیماری های سرطانی بوده و هسته ای با استفاده از مواد پرتوزا تصویر را به دست می آورد. در ادامه این متن دو روش تصویربرداری سونوگرافی و اکوکاردیوگرافی را که بسیار مهم و پر کاربرد هستند مورد بررسی قرار می دهیم.

دستگاه سونوگرافی:

دستگاه سونوگرافی  با استفاده از امواج فراصوت با فرکانس بالا (1.5 تا 15 هرتز) تصویربرداری را انجام داده و در اندام هایی مانند قلب، کبد، کلیه، رحم و تخمدان و دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه در بررسی جنین در دوران بارداری نیز کاربرد دارد. امواج فراصوت از طریق یک پروب مخصوص وارد بدن شده و در برگشت نیز توسط این پروب دریافت می شوند. استفاده از دستگاه سونوگرافی کاملا بی خطر است و امواج آن آسیبی به بیمار یا جنین وارد نمی کنند به همین دلیل کاربرد زیادی در تشخیص بیماری ها و مشکلات مختلف بدن دارد. مزایای دستگاه سونوگرافی نسبت به سایر تجهیزات تصویربرداری عبارتند از:

• هزینه کمتر
• پیچیدگی کمتر
• عملکرد بدون اشعه خطرناک
• قابلیت ایجاد تصویر Real time به خصوص برای جراحی
• بدون درد و غیر تهاجمی

دستگاه سونوگرافی از قسمت های مختلف مانند مانیتور، منبع تغذیه، پرینتر و پروب تشکیل شده است. مهم ترین قسمت آن پروب است که بر روی بدن قرار گرفته و امواج را به بدن می رساند و سپس دریافت می نماید. برای قرار دادن پروب روی بدن ابتدا از یک ژل مخصوص بر روی پوست استفاده می شود. این ژل تفاوت امپدانس میان هوا و بافت را کاهش داده و باعث بهبود کیفیت تصویر نهایی می شود. امواج از طریق پروب وارد بدن می شوند و چون بافت های بدن شکل و حالت و اندازه متفاوتی دارند، امواج را به صورت متفاوتی جذب و بازتاب می کنند. امواج بازتاب شده توسط پروب دریافت شده و به سیستم پردازش دستگاه منتقل می شوند. پروب ها انواع مختلف دارند که عبارتند از:

1. پروب منحنی یا کانوکس: این پروب به منظور تصویربرداری عمقی استفاده می شود به خصوص در سونوگرافی شکمی بزرگسالان. برای سونوگرافی شکمی اطفال از پروب میکرو کانوکس استفاده می شود.
2. پروب خطی: این پروب که نام دیگر آن پروب عروقی است برای تصویربرداری از اندام های سطحی مانند پوست یا عروق استفاده می شود. کاربرد پروب خطی در تصویربرداری از عروق زایی رگ های خونی، پستان، تاندون، تیروئید، آزمون های عروقی، اندازه گیری ضخامت چربی بدن و تصویربرداری حین اعمال جراحی است.
3. پروب فازی: این پروب مخصوص تصویربرداری از قلب، مغز و شکم است و میدان دید وسیعی ندارد.

انواع دستگاه سونوگرافی:

دستگاه های سونوگرافی به دو دسته مبله و پرتابل تقسیم بندی می شوند. دستگاه مبله ثابت است و به راحتی حمل نمی شود و بیشترین استفاده آن در بیمارستان و مراکز تصویربرداری است. در مقابل، دستگاه پرتابل قابل حمل بوده و در مطب زنان و زایمان یا مراکز دامپزشکی استفاده می شود. علاوه بر این تقسیم بندی، این دستگاه بر حسب نوع عملکرد نیز در انواع زیر تولید می شود:

1. سونوگرافی معمولی: در سونوگرافی جنرال یا معمولی پروب بر روی ژل و پوست بیمار قرار گرفته و تصاویری از بدن بیمار به دست می آورد.
2. سونوگرافی ترانس واژینال: در معاینات زنان از این دستگاه استفاده می شود که پروب آن مخصوص بوده و از داخل واژن، رحم و تخمدان ها تصویر ارائه می دهد.
3. سونوگرافی رنگی یا کالر داپلر: این دستگاه حرکت بافت ها و اجزای مختلف بدن مانند حرکت خون در رگ ها را نشان می دهد. علاوه بر این برای بررسی لخته ایجاد شده در اثر سکته قلبی یا مغزی نیز استفاده می شود.
4. سونوگرافی تخصصی: این دستگاه مانند سونوگرافی معمولی است اما در شرایطی استفاده می شود که مشکل بیمار مشکوک بوده و به راحتی قابل تشخیص نباشد.

دستگاه اکوکاردیوگرافی:

دستگاه اکوکاردیوگرافی که به آن دستگاه اکو یا سونوگرافی قلب نیز گفته می شود به منظور تصویربرداری از قلب مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از این دستگاه سلامت قلب و عروق مورد بررسی قرار گرفته و مشکلاتی مانند تنگی و گشادی دریچه ها، وجود لخته یا تومور، تغییر در ضخامت دیواره قلب و فشار قلب، تنبلی ماهیچه قلب و تغییر در اندازه آن تشخیص داده می شوند. این دستگاه ضربان قلب و میزان ورودی و خروجی خون را نیر تعیین می نماید. دستگاه اکو نیز مانند سونوگرافی از امواج اولتراسوند با فرکانس بالا استفاده می کند و بدون آسیب و تهاجم تصاویری از قلب ارائه می دهد. این دستگاه از کنترل پنل، مانیتور، منبع تغذیه، چاپگر و پروب تشکیل شده است. پروب دستگاه بر روی قفسه سینه قرار گرفته و امواج را به قلب وارد می کند. سپس امواج بازگشتی را دریافت کرده و پس از تقویت کردن به دستگاه برمی گرداند تا پردازش شوند. برای انجام تست اکو نیز نیاز به ژل مخصوص به منظور کاهش امپدانس بین هوا و بافت و کاهش نویز وجود دارد.

انواع دستگاه اکوکاردیوگرافی:

دستگاه اکوی قلب بر اساس کاربرد و نوع عملکرد به دسته های زیر تقسیم می شود:

1. اکوی 2 بعدی: در این تست سایز قلب و اجزای آن و میزان کارایی آن ها مورد بررسی قرار می گیرد.

2. اکوی 3 بعدی: برخلاف روش قلب، در این روش تصاویر مسطح نیستند و جزییات را به صورت 3 بعدی نشان می دهند.

3. اکوی داپلر: این روش سرعت حرکت خون در عروق قلب را اندازه گیری می کند و تصاویر رنگی آن انواع ناهنجاری های مادرزادی و اختلالات مختلف را نشان می دهند.

4. اکوی قلب جنین: این روش برای بررسی نواقص مربوط به قلب جنین با جزئیات استفاده می شود.

5. اکوی کنتراست: در این روش نیاز به تزریق یک ماده بی خطر به درون رگ های بیمار وجود دارد که تصاویر واضح تری می دهد.

6. اکوکاردیوگرافی از طریق مری یا TEE: پروب دستگاه در این روش وارد بدن شده و از طریق مری که کنار قلب قرار دارد تصاویر واضحی از قلب ارائه می دهد.

7. اکوی استرس: در این روش با استفاده از دارو یا ورزش، ضربان قلب بیمار بالا رفته و سپس از قلب و عملکرد آن تصویربرداری انجام می شود.

جمع بندی:

تجهیزات تصویربرداری از تجهیزات پزشکی بسیار حساس هستند که کاربرد زیادی در تشخیص انواع بیماری ها دارند. به همین دلیل لازم است از معتبرترین و محبوب ترین برندها تهیه شوند و خدمات پس از فروش و گارانتی مناسبی نیز داشته باشند. علاوه بر این به صورت دوره ای بررسی و سرویس شده و اشکالات آن ها برطرف شود. فروشگاه اینترنتی تجهیزات پزشکی درمان شو با تکیه بر دانش فنی و تجربه کاری متخصصین خود، شما را در مشاوره و خرید انواع تجهیزات تصویربرداری یاری می دهد.  

"این مطلب تبلیغاتی است"