به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، جنگ یمن اولین چیزی نبود که وسعت اختلاف بین عربستان سعودی و امارات متحده عربی را آشکار کرد، بنابراین نگاهی به سیاستها و رفتارهای این دو کشور نشان میدهد که همه مانورهایی که آنها در رسانهها در خصوص همکاری با یکدیگر آشکار میکنند، صحت ندارد. باوجود همگرایی ریاض و ابوظبی در برخی زمینهها، رقابت و اختلافات میان دو ولیعهد تشدید شده است.
روزنامه فرانسوی «لوموند» در گزارشی نوشت که این رقابتهای بیسابقه منجر به اختلافات خطرناک بین دو کشور میشود، حتی اگر این اختلافات در زمان حاضر با احتیاط مدیریت شوند. با توجه به اینکه دو ولیعهد سعودی و ابوظبی علاقهای به اعلام گسترش اختلافات خود در عرصه عمومی ندارند، اما زمان همکاری برد ـ برد آنها به پایان رسیده است.
«محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی حکومت خود را بر پایه سرکوبگری و ادعای مدرنشدن پایهگذاری کردند.
ژوئیه گذشته امارات و عربستان بر سر توافق نفتی اوپکپلاس برای افزایش تولید اختلاف پیدا کردند و به توافق دست نیافتند. امارات با پیشنهاد عربستان و سایر تولیدکنندگان برای افزایش تولید بهمیزان حدود 2 میلیون بشکه در روز از آگوست تا دسامبر سال 2021 موافقت کرد، اما پیشنهاد تمدید زمان محدودیت عرضه از آوریل سال 2022 تا دسامبر سال 2022 را رد کرد.
عربستان سعودی، صادرکننده اصلی نفت در جهان، در زمان حاضر با ذخایر مناسبی برای بهبود سازماندهی بازار بینالمللی و بالاتر از همه در برابر روسیه فعالیت میکند، در حالی که ولیعهد ابوظبی سهم خود را برای تأمین مالی بهبود اقتصاد امارات بسیار کم میداند و بهشدت تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا قرار گرفته است.
بهطور کلی، چشمانداز 2030 عربستان سعودی که محمد بن سلمان تلاش میکند آن را ترویج دهد و از خلال آن گردشگران زیادی را جذب کند، ناگزیر منجر به افزایش رقابت با دبی میشود که تاکنون مرکز تجاری اصلی در منطقه بوده است.
در سال گذشته میلادی دولت عربستان برای کالاهایی که از مناطق آزاد تجاری وارد میشوند تعرفه گمرکی تعیین کرد و از شرکتهای بازرگانی خارجی فعال در این کشور خواست از سال 2024 دفتر اصلی خود را به عربستان منتقل کنند. ازآنجایی که بیشتر مناطق آزاد تجاری در امارات متحده عربی هستند، صادرات امارات به عربستان 33 درصد کاهش یافت.
«خالد الفالح» وزیر سرمایهگذاری عربستان اعلام کرد که 44 شرکت جهانی موافقتنامهای برای انتقال دفاتر منطقهای خود به ریاض امضا کردهاند.
پیش از این، یک جشنواره موسیقی الکترونیک در ریاض و یک جشنواره فیلم دیگر در جده، مخاطبان زیادی، چه سعودی و چه خارجی را جذب کرد.
تضادهای ژئوپولیتیکی
تضادهای ژئوپولیتیکی بین امارات و عربستان وجود دارد، بهگونهای که شهروندان سعودی دوسوم جمعیت 35میلیونی را در عربستان تشکیل میدهند و شهروندان امارات تنها یکدهم جمعیت 10میلیونی را تشکیل میدهند.
محمد بن زاید میتواند آسانتر اقداماتی را علیه شهروندان خود اعمال کند، اما ولیعهد سعودی که با رویکرد سرکوبگرانه بهدنبال کنترل شهروندان عربستان است نمیتواند از پیامدهای منفی این رویکرد در امان بماند.
این تناقض زمانی آشکار شد که امارات متحده عربی توافقنامهای با رژیم صهیونیستی امضا کرد درحالی که عربستان سعودی با وجود تلاش «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا رابطه علنی با رژیم اسرائیل اعلام نکرد؛ هرچند که به روابط مخفیانه خود با این رژیم ادامه میدهد.
از سوی دیگر، محمد بن سلمان در ژانویه 2021، لغو محاصرهای را که عربستان و امارات بههمراه دو کشور دیگر در ژوئن 2017 علیه قطر اعمال کرده بودند، به همتای اماراتی خود تحمیل کرد و بدین ترتیب وحدت بین این دو ولیعهد در زمینه محاصره قطر از بین رفت.
محمد بن زاید از اینکه مجبور شد با قطر آشتی کند، عصبانی بود، امارات به این منظور تلاش کرد در وهله نخست روابط مناسبی با قطر برقرار کند و در این مسیر از عربستان عقب نماند. ابوظبی همچنین درحالی که پیش از این با پیروی از ریاض روابط خود را با آنکارا قطع کرده بود اقدام به احیای این روابط کرد و در این مسیر تا جایی پیش رفت که تصمیم گرفته است برای حل بحران اقتصادی ترکیه نقشآفرینی کند، بازتاب این امر را میتوان در سفر اخیر محمد بن زاید به آنکارا و وعده تأسیس صندوق سرمایهگذاری 10میلیارددلاری در ترکیه دید.
علاوه بر آن درحالی که عربستان بعد از شکست سیاستهای خود در قبال نظام سوریه و محاسبات اشتباهی که در حمایت از تروریسم برای جنگ ضد این کشور داشت، سال گذشته تلویحاً تمایل خود را برای ازسرگیری روابط با دمشق اعلام کرد؛ اما رقیب سنتی ریاض یعنی ابوظبی در این مسیر نیز از سعودیها پیشی گرفته بهعنوان نخستین کشور عربی در حوزه خلیج فارس خواستار بازگشت سوریه به اتحادیه عرب شد.
تماس تلفنی محمد بن زاید با «بشار اسد» رئیسجمهوری سوریه و سفر «عبدالله بن زاید» وزیر خارجه امارات به دمشق بعد از 10 سال بهعنوان یک مقام رسمی اماراتی در راستای همین تلاشهای ابوظبی برای همگرایی با دمشق است.
پرونده جنگ یمن نخستین جرقه اختلافات علنی میان ریاض و ابوظبی بود که از اواسط 2019 و همزمان با اعلام عقبنشینی (هرچند ظاهری) امارات از یمن آغاز شد و تا امروز در قالب جنگ نیابتی میان مزدوران سعودی وابسته به «عبدربه منصور هادی» رئیس جمهور فراری یمن و نیروهای شورای انتقالی جنوب تحت حمایت امارات ادامه دارد. گذشته از درگیریهای روزانه مزدوران سعودی و اماراتی در جنوب یمن که به مرز جنگ نظامی رسیده است، عربستان اکنون خود را بزرگترین بازنده جنگ یمن میبیند؛ چرا که بسیار بیشتر از سایر متحدان خود بهای ورود به باتلاق یمن را پرداخته و علیرغم هزینههای مادی و سیاسی فراوان مجبور است دیر یا زود بدون کسب هیچ دستاوردی پایان جنگ را اعلام کند.
درست است که امارات و عربستان تلاش میکنند در حرف و ظاهر اختلافات با یکدیگر را پوشیده نگهدارند؛ اما واقعیت روی زمین مؤید آن است که زمان همکاری برد ـ برد آنها به پایان رسیده است.
انتهای پیام/+