عقاب‌های بال گشوده مازندران در انزوای کوهستان/" کنگلو" اقتدارتش را از دست داد
گروه استانها_مازندران سرشار از ابنیه‌ها و آثارهای تاریخی به جای مانده از دوران کهن و باستان است، و یکی از این بناها باستانی قلعه " کنگلو" است که در بحث مرمت و نگهداری توجه چندانی به آن نشده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از سوادکوه ، مازندران سرشار از ابنیه‌ها و آثارهای تاریخی به جای مانده از دوران کهن و باستان است، دوران‌هایی که نشان دهنده تاریخ پر جذبه با فراز و نشیب‌های تلخ و شیرین حیات گذشتگان است، گذشتگانی که با خلق حماسه‌های معماری دوره زندگی‌شان، نبوغ و علمشان را امروز به رخ عصر تکنولوژی می‌کشانند.
سوادکوه شهرستانی مملو از نبوغ‌های دوران باستان که برخی از آنها همچون راز سر به مهر، پژوهشگرانی در حوزه‌های مختلف را برای برملا ساختن اسرار به خود جذب می‌کنند، بنای باستانی " کنگلو" در روستایی به همین نام در ارتفاعات پل‌سفید سوادکوه از جمله آثار پر رمز و راز مازندران است که از حیث اُبُهت همچون عقابی بال گشوده تشبیه شده، عقابی که در انزوای کوهستان، فَرتوت ناملایمات و بی‌توجهی‌ها شده و تنها به چند گمانه‌زنی نسبت به کاربرد و تاریخش خلاصه گشته، بنایی که عده‌ای فرضیه قلعه نظامی را برای آن مطرح کرده و عده‌ای نیز آن را نیایشگاهی مربوط به دوره میترائیسم فرض کرده‌اند.
بر اساس کشفیات نیز برخی دوره ساسانی را فرض تاریخی آن می‌دانند اما تمام فرضیات و حدس مطرح شده که البته فرضیه کاربرد نجومی آن چندان تاکیدی بر آن نبوده با این حال برخی پژوهشگران کاربرد رصدی این بنا را دقیق‌ترین فرضیه نسبت به سایر فرضیه‌های مطرح شده می‌دانند و شکل باروها، مکان بنا، کوه‌های اطراف و اقلیم منطقه را دلیل بر اثبات این فرضیه بر شمردند.
کاربرد رصدی بنای کنگلو فرضیه قوی در پژوهش‌ها
مهران نوری پژوهشگر اساطیر کهن در گفت‌‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه اگر می‌خواهیم " کنگلو" را بشناسیم باید کوه‌های اطراف آن را بشناسیم، گفت:برای شناختن کنگلو باید آریم، کوه قدمگاه، کرتاله، سرتنگه و آب " تار او" را بشناسیم با در نظر گرفتن کوه‌های اطراف این بنا، بی هیچ شکی به کاربرد رصدی آن می‌رسیم، نقطه مشترک زمین در کنگلو ارتباط پیدا می‌کند، کنگلو از واژه " کَنگهَ لو" کوهی که شهر " کَنگ دژ کهن" که سیاوش آن را ساخته برگرفته شده است.
وی افزود: وقتی آریم را به عنوان نقطه مشترک زمین بشناسیم و کنگلو در غرب آریم، آریم و کنگ دژ در کنار کوه قدمگاه معنا پیدا می‌کند ، قدمگاه به معنای رصدگاه آمده،دو بال شرق و غرب آن درواقع نقطه آغازی برای تنظیم مشرق زمین و مغرب زمین بوده که از این رصدخانه در دوران باستان رصد می‌کردند، تقویم شهریاری مربوط به رصد در این بنا بوده است.
نوری بنای کنگلو را رصدخانه‌ای مربوط به دوران مهرپرستی دانسته و خاطر نشان کرد: کنگلو به دوران مهرپرستان باستان تعلق دارد، کاوشی که در منطقه انجام شده بود و گمانه‌هایی که زده بودند به دو قبر دست یافتند که سه انگشتر در آن بود، یکی بدون نگین، یکی با نگینی که کلمه‌ای ذکر مانند در آن حک شده بود و در انگشتر دیگر نشانه‌ای از برگ نخل دیده شده بود، درخت نخل از کهن‌ترین نشانه‌های آیین مهرپرستی در جهان باستان است.
وی افزود: در روبروی کنگلو مکانی به نام " خرماکلا" قرار دارد، با توجه به اینکه خرما بومی این منطقه نیست نشان می‌دهد برای الان نیست و نگین نخل بر انگشتر نیز قابل توجه است.
این پژوهشگر با تاکید بر اینکه این قلعه کاربرد رصدی داشته تصریح کرد: اگرچه پژوهش‌هایی در گذشته انجام شده اما بر اساس حدس و گمان بوده، این بنا یک قلعه نظامی نبوده است چراکه قلعه نظامی به طور معمول از طریق تنگه‌ها و راه‌های صعب‌العبور دسترس بودند اما آنچه از این بنا در چهار جهت می‌بینیم کاملا از کوه‌های اطراف اشراف به آن وجود دارد.
نوری با رد کردن گمانه نیایشگاهی این بنا، اظهار داشت: در جهان باستان قله کوه و غارها مکان نیایش بودند اما باتوجه به ساختار این بنا قابلیت نیایش را نداشته بلکه کاربردی رصدی در دوران مهرپرستی داشته است.
نوری افزود: نیایش دریافت ذات احدیت است که مهرپرستان در غار نیایش می‌کردند، وقتی اطراف کنگلو را بررسی می‌کنیم به نمونه‌های مختلف غارها می‌رسیم.
وی تصریح کرد: اگر با دیدگاه رصدی به کاوش کنگلو بپردازیم به واقعیت‌های زیادی می‌رسیم و بدون شک مرکز ژئوپلتیک، منجمان و تقویم شناسان می‌توانند در این زمینه کمک کنند. بنابراین باید کار کاردان‌ها سپرده شود. اگر از حوزه توان میراث فرهنگی نیز خارج است افرادی می‌توانند کمک کنند.
نوری افزود: شناخت مناطق از مقدمات کار است، اجازه شناسایی کامل را به افراد دهند از همه دانش‌های مربوطه استفاده کنند، اگر شناخت وجود نداشته باشد کاری پیش نمی‌رود.
پیگیری‌های جدی میراث برای حصول نتیجه
محمد حمزه‌نژاد رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان سوادکوه نیز درمورد پیگیری‌های صورت گرفته از سوی این اداره درمورد قلعه کنگلو، اظهار داشت:با توجه به مسائل قانونی که در وزارتخانه داریم اگر اختیار کارهای این قلعه تنها با ما بود تاکنون برنامه‌هایی که به شورای روستا ارائه شده، اجرا می‌شد اما باوجود چندین بار پیگیری، همچنان منتظر پیگیری‌های اداری اداره کل هستیم.
حمزه‌نژاد با بیان اینکه موضوع رسیدگی به این قلعه دارای چند وجه است، افزود: یک بخش قضیه میراث است، منابع طبیعی و شورای محل نیز بخش‌های دیگر هستند، البته شاید ما به دلیل درگیری‌های کاری در حوزه شهرستان، دیر پیگیر شدیم اما همچنان منتظر جواب اداره کل هستیم که آیا براساس قانون می‌شود کاری انجام داد یا خیر؟
این مسئول کمبود اعتبارات را بخشی از مشکلات برشمرد و تصریح کرد: مازندران مملو از آثار تاریخی، جاذبه‌های گردشگری و مواهب الهی است اما با وجود گستردگی زیاد به لحاظ مالی و بحث اعتبارات در کشور یا سوادکوه مشکل داریم بنابراین قوانین رو طوری قرار داده‌اند که اگر سرمایه‌گذار یا روستایی توانایی انجام کار دارد، انجام دهد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سوادکوه با اذعان بر اینکه روند‌های اداری سبب طولانی شدن کار شده است، افزود: ایراد اینجا است که پروسه اداری دست ما را بسته و کار طولانی شده است به طور جدی پیگیر هستیم تا به ثمر برسد و بعد آن با منابع طبیعی نیز باید نشستی داشته باشیم.
حمزه‌نژاد خاطر نشان کرد: اداره کل نیز با شورای روستای کنگلو جلسه‌ای برگزار خواهد کرد چراکه تمایل از سوی اداره کل برای انجام کار وجود دارد.
باوجود علاقه میراث شهرستان به ایجاد حداقل‌ها در آن پتانسیل اما نبود نگاه در سطح کلان این علاقه را بی ثمر گذاشته است، پتانسیلی که با نگاه جدی‌تر و با در نظر گرفتن قدمت و کاربرد ، می‌تواند توجهات زیادی را به خود جلب کند و از رخوت تحمیلی نجات یابد.
انتهای پیام /ن
