به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ حجم سنگین کتابهای درسی همواره به عنوان یکی از نقاط ضعف نظام آموزشی کشور مطرح بود اما مسئولان و سیاستگذاران حوزه آموزش و پرورش هر بار در برابر این مطالبه عمومی، کم بودن ساعات آموزش در مدارس کشور را در مقایسه با سایر کشورها پیش کشیدهاند.
با این وجود هیچگاه مسئولان آموزش و پرورش به این پرسش پاسخ ندادند که چه میزان از محتوای کتابهای درسی متناسب با "نیازهای زندگی دانشآموزان" در آینده است و اساسا محتوای لحاظ شده در هر پایه تحصیلی تا چه اندازه متناسب با توان یادگیری دانشآموزان است؟!
محتوای سنگین و غیرکاربردی کتابهای درسی در دیدار اخیر رهبر انقلاب با فرهنگیان با عنوان ضرورت آموزش علم نافع در مدارس مورد تأکید قرار گرفت و ایشان گفتند: "بعضی مطالب در برنامه درسی کنونی، صرفاً محفوظاتی است که بدون هیچ سودی برای حال یا آینده دانشآموزان به ذهن آنها سرازیر میشود که باید این موارد شناسایی و از آموزشها حذف شود."
حال باید دید، مسئولان وزارت آموزش و پرورش برای سال تحصیلی پیش رو چه سیاست جدیدی در حوزه محتوای آموزشی ارائه شده به دانشآموزان در پیش خواهند گرفت؟
به همین بهانه، گفتوگویی با حجتالاسلام محیالدین بهرام محمدیان داشتیم؛ حجتالاسلام محمدیان درباره حذف بخشی از محتواهای غیرکاربردی کتابهای درسی به تسنیم گفت: رهبر انقلاب تاکید دقیقی را داشتند به این معنا که آموزشهای مدارس باید متناسب با نیازهای امروز باشد تا موجب شکوفایی استعداد و بروز خلاقیت دانشآموزان شود.
وی افزود: برنامه درسی نتیجه چند موضوع است؛ نخست نیازهایی که کارشناسان موضوعی تشخیص میدهند و برای سن دانشآموز لازم است، این موارد شامل مجموعهای از مهارتهای زندگی، دانشهای نظری و مهارتهای عملی است.
رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی با اشاره به اینکه بخشی از آنچه در برنامه درسی وجود دارد نیازهای ذینفعان آموزش وپرورش است، تصریح کرد: ذینفعان شامل دانشآموزان، بنگاههای اقتصادی، مراکز صنعتی، مراکز فرهنگی، جامعه عمومی یعنی شهروندان، دولت و خانوادهها است؛ اینها مجموعهای هستند که محتوای برنامه درسی را مطالبه میکنند همچنین آنچه از فلسفه تعلیم و تعربیت اقتباس میشود مانند برنامههای کلان دینی، آموزههای اجتماعی و فرهنگی و مطالبی که حاکمیت به عنوان سیاستگذار امور حاکمیتی در نظر میگیرد، در برنامه درسی لحاظ میشود به عنوان مثال رهبر انقلاب تاکید داشتند باید هویت ملی را در دانشآموزان تقویت کنید.
محمدیان ادامه داد: وقتی مجموعه نیازها جمعآوری شد بر اساس اولویتها تبدیل به برنامه میشود و آنچه به زبان برنامه ترجمه شد باید توسط کاشناسان تالیف برنامههای درسی به رسانههای آموزشی از جمله کتاب، مجلات و بسته آموزشی تبدیل شود.
وی مطرح کرد: برنامه درسی، هر 5 سال باید ارزیابی شود تا بدانیم آیا متناسب با این برنامه به نیازهای دانشآموزان پاسخ داده شده است و چه نیازهای جدیدی مطرح است؟ نیازهای جدید باید تبدیل به برنامه شود البته دانشِ پایه، تغییر نمیکند و نوع ارائه آن متفاوت میشود اما برخی از نیازها و آموزشها هستند که متناسب با نیازهای زمان تغییر میکنند.
رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی ادامه داد: شاید 50 سال قبل میتوانستیم کتاب درسی را برای 10 سال تالیف و تدریس کنیم چون تغییرات کند بود اما آیا نیازهای امروز همانگونه است و میتوانیم برای 10 سال یک کتاب درسی ثابت داشته باشیم؟! امروز در عصر تکنولوژی تقریبا هر سال در آستانه تغییر و تحول هستیم بنابراین به برنامهریزی هوشمند و فراتر از زمان نیاز داریم، برنامه درسی باید با شناخت از این دوره و آیندهپژوهی طراحی شود تا دانشآموزان را برای زندگی در آینده آماده کنیم.
محمدیان عنوان کرد: امروز گرفتار این هستیم که حتی متناسب با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش اقدام نکردهایم، مطابق این سند قرار بود هر 5 سال یک بار برنامه و کتابهای درسی بازنگری شود اما اکنون این کار انجام شده است؟ باید بگویم خیر انجام نشده است و محتوای کتابهای درسی در حال کهنه شدن است و دیگر نیازهای امروز دانشآموزان را پاسخ نمیدهد؛ امروز کتابهای درسی با دانشهای تولید شده 12 سال قبل وجود دارد در حالیکه باید دانشآموزان را برای 10 سال آینده تربیت کنیم؛ اصرار به کتابهای درسی که 10 سال قبل تدوین شده، اشتباه است.
وی درباره اینکه چرا محتوای کتابهای درسی متناسب با نیازهای امروز دانشآموزان در مقاطع مختلف بررسی و بازنگری نمیشود، گفت: به دلیل تنبلی، متاسفانه رخوت بر بدنه ستاد آموزش و پرورش غلبه کرده است و ستاد توان کشیدن بار آموزش و پرورش را ندارد؛ بخشی نیز به دلیل نداشتن توان مدیریتی است؛ آموزش و پرورش امروز توسط متخصصین اداره نمیشود و مدیران نمیتوانند نیازهای آینده را به خوبی تشخیص دهند؛ در صورت بازنگری باید بسیاری از کتابهای درسی تغییر کند چون مورد نیاز امروز دانشآموزان نیست.
انتهای پیام/