به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، بسیاری از مقامات ترکیه در هفتههای اخیر اعلام کردهاند که ارتش این کشور، به شمال سوریه حمله میکند، اما شواهد نشان میدهد که آنکارا برای این اقدام، چالشها و موانع فراوانی پیشِرو دارد. بهباور تحلیلگران غربی، مقامات ترکیه در مورد اجرای یک عملیات مداخلهجویانه و اشغالگرانه جدید در شمال سوریه، دچار تردید شدهاند.
هزاران شبهنظامی ترکمان و عرب سوری نیز که بخشی از آنها از نیروهای سابق ارتش تحت امر بشار اسد بوده و در آغاز بحران به ترکیه گریخته بودند خود را مهیا کرده بودند تا همراه با ارتش ترکیه وارد مناطقی همچون تلرفعت و منبج شوند، اما حالا در نقاط نزدیک به مرز سوریه و ترکیه در موضع بلاتکلیفی و حالت ابهام بهسر میبرند.
بر اساس گزارش فاینشنال تایمز، ترکیه بیش از 50 هزار جنگجوی سوری را آموزش میدهد، اما واقعیت این است که آمارهای میدانی، حتی از این هم بیشتر است، بهگفته تحلیلگر این روزنامه انگلیسی، از زمان فروپاشی امپراتوری عثمانی به این سو، تسلیح و پرورش هزاران جنگجوی سوری در استانهای مرزی، همچون بزرگترین ردپا و نشانه نفوذ ترکیه در یک کشور عربی قلمداد میشود و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه میخواهد با استفاده از این نیروها مناطق تحت کنترل را گسترش دهد.
اتکای ترکیه به استفاده از شبهنظامیان سوری در حالی است که قبلاً بارها از گروههای افراطی حمایت کرده است و آنها علاوه بر ادلب، در چندین نقطه دیگر دردسرهای بزرگی برای ترکیه به وجود آوردهاند و اقدامات خشونتآمیز و تروریستی آنان موجب شده است انتقادات گستردهای علیه ترکیه مطرح شود.
در سه منطقه تحت اشغال ترکیه در شمال سوریه، کودکان سوری در مدارس، زبان ترکی را بهعنوان زبان دوم یاد میگیرند، برق مناطق مسکونی از شبکه برق ترکیه تأمین میشود، چند بیمارستان ایجاد شده است و استفاده از لیره ترکیه رایج شده است و حقوق کارگران مناطق مزبور، توسط ترکیه با سرویس پست و نامهرسانی تحت امر آنکارا پرداخت میشود و حالا تعداد حقوقبگیرهای شبهنظامی سوری به بیش از 50 هزار نفر رسیده است و این در حالی است که ترکیه در بحران اقتصادی بهسر میبرد.
محمود علیتو، یکی از مقامات گروهی که خود را ارتش ملی سوریه نامیده و مورد حمایت ترکیه است، اعلام کرده است که احتمال انجام عملیات جدید ترکیه در منطقه، در ماه گذشته بیشتر بود.
او افزوده است: «ترکیه تنها شانس ماست، اگر آنکارا مجدداً روابط خود را با دمشق برقرار کند، به مبارزه علیه بشار اسد، رئیس جمهور سوریه ادامه خواهیم داد.»
مخالفت تهران و مسکو، تردید آنکارا
بر اساس گزارش روزنامه فایننشال تایمز چاپ لندن، دیپلماتهای غربی اعلام کردند که نشانههای کمی وجود دارد که ترکیه بخواهد بهزودی عملیات جدیدی را در شمال سوریه آغاز کند.
در گزارش این روزنامه آمده است: «اظهارات مقامات روسیه، ایران و آمریکا در مخالفت با عملیات ترکیه در شمال سوریه، نیز سهم مهمی در تردیدهای آنکارا دارد. ترکیه در شرایط کنونی هم بخشی از اراضی سوریه را تحت کنترل دارد، اما بعید نیست که بهدنبال انجام یک عملیات جدید، با شرایطی روبهرو شود که ناچار شود قلمروهای قبلی را نیز رها کند.»
در همین حال، آگاهان سیاسی در مورد هزینههای اقتصادی حمله به سوریه هشدار میدهند و معتقدند که این اقدامات، آثار سوئی بر اقتصاد ترکیه بهجای میگذارد.
مراد یشیلتاش از تحلیلگران حوزههای امنیتی ترکیه گفته است: حضور 4 تا 5 هزار نفر از نظامیان ترکیه در خاک سوریه، هزینهای 2میلیارددلاری بر دست دولت اردوغان گذاشته است.
رفتار معنیدار روسیه در مواجهه با ترکیه
بسیاری از روزنامههای چاپ آنکارا در صفحه نخست خود عکسهایی از استقرار نیروهای نظامی روسیه در مرز ترکیه و سوریه را منتشر کردهاند. این روزنامهها، به این موضوع اشاره کردهاند که مسکو بدون آنکه حرفی بزند و داد و هوار بهراه بیندازد، عملاً از سوریه در برابر حمله احتمالی ترکیه مراقبت میکند و همراهی ارتشهای روسیه و سوریه، بهشکلی آشکار بهمعنی ارسال سیگنال برای آنکارا است.
آنچه اردوغان در تهران آموخت
برگزاری نشست کشورهای عضو روند آستانه در تهران، نقطه عطف مهمی برای بیان دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران در مورد ترکیه و سوریه بود.
رهبر انقلاب، در دیدار با رئیس جمهور ترکیه صراحتاً به مخالفت با حمله نظامی به سوریه اشاره کردند و در دیدار با پوتین نیز اعلام کردند: «یک مسئله مهم دیگر در موضوع سوریه، اشغال مناطق حاصلخیز و نفتخیز شرق فرات بهوسیله آمریکاییها است که این قضیه باید با بیرون راندن آنها از آن منطقه علاج شود.»
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در بازگشت به ترکیه، بهتأسی از بیانات رهبر انقلاب، خواهان خروج آمریکا از شرق فرات شد، این در حالی است که اردوغان، قبلاً چنین مطالبهای را مطرح نمیکرد و بیم آن داشت که با خروج آمریکا از سوریه، بازی تماماً بهنفع ایران و روسیه پیش برود، در نتیجه، طرح درخواست روشن رئیس جمهور ترکیه مبنی بر ضرورت خروج آمریکا از مناطق شرق فرات، به خودی خود اهمیت سیاسی قابلتوجهی دارد.
حتی اگر عملیات نشود
ترکیه در روزهای گذشته، بارها با استفاده از پهپادهای مسلح بیرقدار تیبی2، از دور مواضع نهادهای اقماری پ.ک.ک. در شمال سوریه را مورد هدف قرار داده و چند تن از فرماندهان این گروه را از بین برده است، این اقدام ترکیه نشان داده است که حمله متمرکز و اهداف نقطهای، نوعی از استراتژی سیاسی ـ دفاعی ترکیه برای رسیدن به نتایج محدود در خاک سوریه است و میخواهد، حتی در صورتی که نتواند عملیات زمینی انجام دهد، با استفاده از پهپاد، پیام سیاسی خود را منتقل کند و توان تحرک و تمرکز را از نهادهای اقماری پ.ک.ک. بگیرد.
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که یکی از مشکلات مهم تبیین و اجرای سیاستهای ترکیه در مورد سوریه، این است که بخش مهمی از این روند، با منافع حزب حاکم و معادلات سیاسی داخلی ترکیه پیوند خورده است، بهعبارتی دیگر، حزب عدالت و توسعه بهدنبال آن است که نهتنها مسئله حمله نظامی مداخلهجویانه به شمال سوریه، بلکه موضوعاتی همچون بازگشت آوارگان و دیگر نکات مرتبط با ترکیه را به خوراک سیاست داخلی و آتشبار رسانهای تبدیل کند.
انتهای پیام/+