به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، محرم که میآید با خود شور و شوق خاصی به همراه خود میآورد؛ شوقی که هر ساله بیشتر و بهتر نشان داده میشود.
محرم ماهی است که شبهای آن دل ناامیدان را پر از امید میکند تا آنچه در دل دارد با توسل بر نامآور این ماه با صلابت بر زبان آورد تا مستجاب شود.
کوچک و بزرگ شیفته آن هستند و سراسیمه لباس مشکی خود را بر تن میکنند تا عزادار بودن خودشان را به سرور و سالار شهیدان، سیدالشهدا آقا آبا عبدالله(ع) و یارانش نشان دهند.
سیاه پوش کردن تکایا و حسینیهها، نصب بیرقهای متعدد، پرچمهای "یا حسین(ع)"، " یا اباالفضل(ع)"، "زینب الکبری(س)، غبارروبی و شستوشوی فرشها در اماکن مذهبی کوی و برزن، محله به محله، ییلاق و روستا و نقطه به نقطه شهری، استقبال مردم این سرزمین دوستدار اهل البیت(ع) آخرین پیامبر خدا را نشان میدهد.
علاوه بر این شور و شوق بر فرارسیدن محرم، ماه خون بر شمشیر، ماه حق بر علیه باطل، ماه دینداری، درس آزادگی و جوانمردی، هر یک از مردم استانهای ایران اسلامی با برپایی آئینها و سنتها ارادت و شیفتگی خودشان را بر پسر فاطمه الزهرا(س) ابراز میکنند.
رسوم و آئینهایی که هر یک از آنها در جای جای این سرزمین قدمت دیرینه دارد و از نسلهای چندین ساله گذشته به امروزیها رسیده است.
اگرچه برخی از این سنتها در حال نابودی و رو به فراموشی است و سازمان میراث فرهنگی کشور برای ماندگاری آنها در فهرست ثبت ملی معنوی قرار داده است اما باز هم مراقبت ویژه از این آثار توسط هر یک از ما ایرانیها است.
برپایی سنتهایی که با وجود شیوع دو ساله و نیمه ویروس ناخواسته کرونا و توقف آنها در محرم امسال دوباره از سر گرفته شد و آن ویروس نتوانست ذرهای از علاقه شیفتگان به سالار شهیدان و 72 تن ایشان را کم کند یا از بین ببرد.
مازندرانیهای علویتبار نیز ارادت خاص خودشان را با برگزاری این کهن آئینهای دیرینه به سیدالشهدا و یارانش در دهههای اول و دوم محرم نشان میدهند.
سنتهایی چون نخل گردانی نوای لاریجان، عَلَم شویی و عَلَم گردانی 300 ساله پیرعَلَم کلوده محمودآباد، کرنازنی رامسر، فَرمازَنون سورک ساری، غریبه شو یا شام غریبان رامسر، نخل گردانی 600 ساله اورطشت محمودآباد، گَهرِه بندی یا گهواره بندی امیرکلای بابل و دیگر آئینهایی که همچنان در مناطق مختلف خطه سرسبز مازندران برگزار میشود.
"محرم پِلاخوار" کیاسریها نیز از کهن میراث مردم علویتبار است که هر ساله در دهه اول محرم در این منطقه چهاردانگه ساری برپا میشود.
ثبت محرم پلاخوار کیاسریها در فهرست میراث معنوی کشور
طوبی اصانلو کارشناس مردم شناسی و میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی مازندران در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در ساری با اشاره به آئین کهن محرم پِلاخوار کیاسر اظهار کرد: در ده روز اول محرم گذرتان اگر به کیاسر افتاد با یک سنت خاص روبرو میشوید که آداب مخصوص خودش را دارد.
وی با بیان اینکه کیاسر که در گذشته شامل ده محله بود هر محله اطعامدهی یک روز را در دهه اول محرم به عده دارد بدین شکل که میزبانی دهه اول برای اطعام دهی (خرج) در این شهر در هر روز مربوط به یک محله است، افزود: در این ایام در مناطق مختلف شهر به طور وسیع شروع به اطعامدهی میکنند.
اصانلو با اشاره به اینکه حدود یک هزار کیلو برنج در هر روز پخت میکنند که البته این عدد در روزهای منتهی به عاشورا قدری افزایش مییابد، گفت: بالغ بر 50 دیگ که به صورت تهچین آماده میشود، بَرّه را لای برنج قرار میدهند و با کره محلی روی برنج ریخته میشود، غذایی که با هیزم پخت به عمل میآید.
وی با بیام اینکه محلیها به این مراسم “پِلاخوار” میگویند، عنوان کرد: در این ایام دهه اول زمانی که نوای "بسم الله، بسم الله، در کیاسر به گوشتان خورد یعنی بفرمایید دعوتید.
کارشناس میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی مازندران ادامه داد: در این مراسم خبری از قاشق و چنگال نیست و بر اساس سنت قدیمی با آفتابه لگنی مسی که دور میدهند، دستان شسته میشود.
وی افزود: بشقاب برنج را که جلویتان گذاشتند دست نزنید تا به آخرین نفر هم برسد، آن وقت با گفتن ذکر “بسمالله” توسط بانی جلسه میل کردن غذا شروع میشود.
اصانلو با بیان اینکه باید در کمتر از 10 تا 15 دقیقه بشقاب مهمانان خالی شود چرا که آدمهای زیادی پشت درب منتظر پذیراییاند، بیان کرد: در پایان پذیرایی مسنترین فرد حاضر در جلسه فاتحهای را نثار اموات بانیان میکند و حاضران در مجلس هم میگویند؛ سیدالشهدا قبول کند این نذر شما را؛ تا زمانی که همان بانی به رسم ادب از عزاداران بابت حضور تشکر نکرد آنها از جایشان نباید بلند شوند.
وی خاطرنشان کرد: آئین مذهبی "محرم پلاخوار" در شهر کیاسر در سال 1398 در فهرست آثار ملی معنوی به ثبت رسید.
گزارش از کبریا مقدس
انتهای پیام/ی