به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، تورم نفس بازار ترکیه را گرفته و مردم این کشور در یک بحران اقتصادی کم سابقه و سنگین گرفتار شده اند. نهاد ملی و دولتی مرکز آمار ترکیه (TUIK) نتایج شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) سپتامبر را منتشر کرد و اعلام شد که تورم در بازه ماهانه 3.08 درصد افزایش یافته، اما رقم آن به صورت سالانه به 83.45 درصد رسیده است.
این در حالی است که بر اساس محاسبات انجام شده توسط «گروه پژوهشی تورم»، تورم سالانه در ترکیه به 186.27 درصد رسیده و همچنین، تورم 9 ماهه به 101.63 درصد رسیده است.
در 9 ماهی که از سال میلادی 2022 سپری شده، گاز طبیعی و برق، غذا، پوشاک و دارو در ترکیه چندین بار گران و گران تر شده اند. بالاترین میزان تورم در ترکیه، متعلق به بخش غذا و انرژی است. به عنوان مثال، قیمت 1 دانه تخم مرغ که سال گذشته 61 قوروش بود. (هر 1 لیره معادل صد قوروش است) اما در مهرماه به 2 لیره و 53 قوروش رسید و قیمت یک شانه تخم مرغ 30 تایی که سال گذشته 18 لیره بود، به 100 لیره رسید.
مقصر کیست؟
دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، اصلی ترین عوامل بروز بحران اقتصادی در ترکیه را همچون همیشه، به تهدیدات خارجی ربط می دهد.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در مجمع بررسی سند استراتژی مالی گفت:«در 8 تا 9 سال اخیر، حملات فراوانی علیه کشور ما صورت گرفت. از توطئه گرفته تا کودتا، هر ابزاری را برای مهار ترکیه آزمودند. آخرین گلوله این حملات موذیانه، حمله به اقتصاد ماست. آنان به اقتصاد ما حمله ور شدند اما نتوانستند کاری از پیش ببرند. حالا می بینیم که ادامه این مبارزه، ما را قوی کرده است. ترکیه برای تحقق اهداف خود و رسیدن به بالاترین سطح لیگ جهانی در اقتصاد، قدم بر می دارد. امیدوارم با غلبه بر مسئله تورم که مدتی است در بحبوحه تحولات جهانی آن را احساس کرده ایم، قرن ترکیه را با هم بسازیم.»
اردوغان در ادامه، تقصیرات بحران اقتصاد را بر گردن کرونا، جنگ روسیه و اوکراین و دیگر عوامل خارجی انداخت. این در حالی است که او 24 ساعت قبل، جملات دیگری بر زبان آورده بود که حال و هوایی متفاوت داشت.
تناقض بزرگ
جنجالی ترین اظهارنظر درباره مبارزه با تورم در ترکیه و در روزهای اخیر، متعلق به رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور بود. او در یک سخنرانی عمومی اعلام کرد:«توانایی و قابلیت آن را داریم که به سرعت، تورم را پایین بیاوریم.»
برخی از تحلیلگران ترکیه معتقدند که اردوغان شخصاً چنین نمی اندیشد اما معمولاً، نورالدین نباتی وزیر امور مالی و دارایی ترکیه، چنین پوست موزهایی زیر پای او می اندازد.
ظاهراً این بار هم اردوغان بر اساس برخی وعده های اقتصادی نباتی گفته است که بزرگترین دشمن دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه، پدیده ای به نام «سود سپرده بانکی» است و سپس به این اشاره کرده که ترکیه می تواند خیلی آسان و به سرعت، تورم را پایین بیاورد! اما این سخن اردوغان، در رسانه ها و افکار عمومی، با واکنش های منفی فراوانی روبرو شد.
علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی که روزگاری مغز اقتصادی حزب و دولت اردوغان بود و حالا به یکی از مخالفین او تبدیل شده، در مورد ادعای اردوغان برای حل بحران تورم گفت: «واقعاً فکر می کنی می توانی تورم را پایین بیاوری؟ در این صورت منتظر چه هستی؟ تورم را پایین بیاور تا مردم نفس راحتی بکشند.»
باباجان در ادامه گفته است: اکنون زمان آن است که استعداد اقتصادی خود را نشان دهی و تورم را پایین بیاوری. آیا فراموش کرده ای که اینها، نتیجه نابود کردن نهادهای اجرایی و مالی به دست خود شماست؟ در 9 ژوئیه 2018، زمانی که شما همه نهادها را به خود متصل کردید و به عنوان تنها مرجع، تمام قدرت و اختیارات را در دست گرفتید، تورم 15.85 درصد بود اما این آمار امروزه به 80.21٪ رسیده است. حقیقتاً مشتاقم که بدانم اگر واقعاً توان و قابلیت پایین آوردن نرخ تورم را دارید، چرا تعلل می کنید؟
افزایش هزینه تولید
یکی از مهمترین مشکلاتی که بحران اقتصادی ترکیه را رقم زده، افزایش چشمگیر و کمرشکن هزینه های تولید است. بر اساس اطلاعات اعلام شده در گزارش ماه سپتامبر موسسه ملی آمار ترکیه، نرخ تورم و افزایش قیمت تولید در بخش محصولات کشاورزی سالانه 151.50 درصد و ماهانه 4.78 درصد افزایش یافته است.
بر اساس داده های شاخص قیمت تولید کننده داخلی (D-PPI)، تورم در هزینه تولید نسبت به ماه قبل 4.78 درصد، نسبت به دسامبر سال قبل 82.45 درصد، نسبت به ماه مشابه سال قبل 51.50 درصد و به طور میانگین دوازده ماهه 114.02 درصد افزایش داشته است. تغییرات سالانه در چهار بخش، 164.59 درصد در صنعت و معدن، 127.69 درصد در تولید، 416.58 درصد در برق و گاز و 107.84 درصد در تامین آب. همچنین تغییرات سالانه هزینه تولید در گروه های صنعتی اصلی و کالاهای واسطه ای به 129.59 درصد رسیده، در بخش کالاهای مصرفی بادوام 100.36 درصد، کالاهای مصرفی غیر بادوام 130.54 درصد، انرژی 347.35 درصد و کالاهای سرمایه ای 97.29 درصد افزایش داشته است.
تاثیر تورم بر خدمات آموزشی و بهداشتی
ترکیه در یک سال اخیر، در دو وزارتخانه مهم و پرهزینه یعنی وزارتخانه های آموزش ملی و همچنین بهداشت ملی، در وزارت آموزش، مشکلات بزرگی همچون ناتوانی در تامین و تجهیز خوابگاه های دانشجویی به وجود آمده اما در وزارت بهداشت ملی و به ویژه در بخش خدمات درمانی دولتی، مشکلات بزرگتری وجود دارد.
نتایج یک تحقیق بین المللی که 34 کشور را پوشش داده، نشان داد که دسترسی به پزشک در ترکیه بسیار دشوار است. 36 درصد از شرکت کنندگان از ترکیه فکر می کردند که خدمات بهداشتی بدتر و بدتر می شود، همچنین 67 درصد اظهار داشتند که دسترسی به مراقبت های بهداشتی بسیار گران است.
در آخرین تحقیق میدانی موسسه ایپسوس در 34 کشور، از پاسخ دهندگان پرسیده شد که مردم چقدر از مراقبت های بهداشتی خود راضی هستند. بر اساس تحقیقات انجام شده در 34 کشور، از هر دو نفر شهروند ترکیه، یک نفر از عدم دریافت نوبت از بیمارستان رنج می برد و ترکیه پس از مجارستان، کشوری است که شهروندان آن بیشترین شکایت را از موسسات بیمارستانی دارند.
با توجه به تابلویی که از وضعیت اقتصادی ترکیه ترسیم شد، به جرات می توان گفت که انتخابات سال 2023 میلادی، حساس ترین و مهم ترین انتخابات دو دهه اخیر ترکیه است. حال باید دید آیا آثار سیاسی و اجتماعی غول تورم در ترکیه، منجر به شکست حزب حاکم و آغاز تحولات سیاسی و اقتصادی جدید خواهد شد یا خیر؟
انتهای پیام/