«وحید شقاقی شهری» اقتصاددان و استاد دانشگاه، در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، ضمن تحلیل شرایط اقتصاد این روزهای کشور و بررسی عملکرد دولت سیزدهم در حوزه اقتصاد، گفت: بعد از خروج ترامپ از برجام، شدیدترین تحریمهای ممکن به کشور ما تحمیل شده است که تاکنون در هیچ کشور دیگری نظیر آن را شاهد نبودیم. به عنوان مثال وقتی آمریکا عراق را تحریم کرد، موضوع نفت در برابر غذا مطرح بود، یعنی میتوانستند نفت بفروشند و معادل آن غذا تهیه کنند، اما موضوع در مورد کشور ما فرق میکرد و بحث فشار حداکثری و بزرگ مطرح بود و مشخصاً هدف صفر کردن صادرات نفت ایران بود.
وی افزود: دولت سیزدهم وامدار یک دهه ضعف ساختارها بود؛ البته مشکلات ساختاری اقتصاد ایران حداقل 50 سال است که وجود دارد، اما در دهه 90 ما شاهد شدت گرفتن ضعف ساختارها و نهادهای اقتصادی بودیم به طوری که یک دهه رشد اقتصادی کشور حدود 0 و میانگین تورم در طول یک دهه 26 درصد بود. در طول دهه گذشته در حوزه مسکن که از ارکان اصلی زندگی خانوارهای ایرانی است، هیچ سیاستی اعلام و اجرا نشد یعنی یک دهه عقبماندگی سرمایهگذاری حداقل در حوزه مسکن را داشتیم اگرچه شعار مسکن اجتماعی در مجلس یازدهم داده شد، اما نه به صورت تئوری و نه به صورت عملیاتی چیزی به اجرا در نیامد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: بنابراین ما شاهد یک شکاف سرمایهگذاری در حوزه مسکن بودیم که به تدریج وضعیت زندگی را برای خانوارهای ایرانی سخت و سختتر کرد. ماه عسل یک دهه عدم سرمایهگذاری در حوزههای مختلف اقتصاد، عدم التزام به سیاستهای اقتصاد مقاومتی، قرار دادن تمام تخممرغها در سبد برجام، عدم سرمایهگذاری (به ویژه در حوزه مسکن)، عدم سیاستگذاری برای کنترل تورم و بهبود فضای کسبوکار، این شد که دولت سیزدهم با انباشت چالشهای اقتصادی سُکّان اقتصاد کشور را در دست گرفت.
*رشد بیسابقه تورم جهانی/ خیلی از کشورهای دنیا رکوردهای تورم خود را زدند
این کارشناس اقتصادی گفت: دولت سیزدهم از طرفی با سنگینترین تحریمهای حلنشده و از طرفی بحث ناکارآمدی افزونشده دهه 90 و از طرفی دیگر با تورم جهانی دست و پنجه نرم میکند. تورم جهانی معضلی است که تمام دنیا را تحت تأثیر خود قرار داده است. خیلی از کشورهای دنیا رکورد تورمهای 40 و 50 ساله خود را زدند. به عنوان مثال آمریکا برای اولین بار است در چندین سال اخیر تورم بالای 8 درصد را تجربه میکند؛ یا مثلاً کشور ژاپن که سالیان سال تورم صفر درصدی داشته است هماکنون شاهد تورم حدود 2.5 درصد است که در نوع خود بیسابقه است. در اروپا تورم هماکنون 8.5 درصد است (که البته در بعضی از کشورهای اروپایی حتی به 20 درصد هم میرسد). نکتهای که وجود دارد این است که هیچ یک از این کشورها سنگینی تحریمهایی را که به اقتصاد ما سنگینی میکند بالای سر خود حس نمیکنند.
شقاقی شهری ادامه داد: تورم بسیاری از کشورهای دنیا رشدهای عجیب و غریبی را تجربه کردند و به همین علت تورم وارداتی به تمامی کشورها سرایت کرد. دولت سیزدهم در چنین شرایطی باید کشور را اداره میکرد. بنده معتقدم دولت سیزدهم علیرغم تمام کاستیها و ضعفهایی که در حوزه مدیریت اقتصادی کشور داشته است اما اقدامات مثبت و مهمی هم در اقتصاد با توجه به شرایطی که در آن قرار داریم انجام داده است که باید بهعنوان اقدامات مثبت از آنها یاد شود.
*توسعه دیپلماسی اقتصادی اولین اقدام مثبت اقتصادی دولت سیزدهم
شقاقی گفت: توسعه روابط تجاری اقتصادی با همسایگان یکی از محورهای مثبت و اقدامات خوب دولت سیزدهم در حوزه اقتصاد بوده است. توسعه روابط تجاری اقتصادی با اعضای کلیدی پیمان (BRICKS) که پیمان بسیار خوبی است که با 5 کشور آغاز شده است؛ توسعه روابط اقتصادی و عضویت در پیمان شانگهای هم از دیگر اقدامات مثبت دولت سیزدهم بود که تمامی این اقدامات نوید این را میدهد که حرکت و جهتگیری به سمت توسعه روابط منطقهای است و نشاندهنده ارتباطگیری با قدرتهای نوظهور دنیاست که میتواند به ما کمک کند که شرکای تجاری اقتصادی ما بیشتر شود و مانند سابق محدود به چند کشور نباشند.
*تحولات نظام مالیاتی و انضباط نظام بانکی، دو اقدام مثبت و امیدوارکننده دولت سیزدهم
این مدرس اقتصاد افزود: اگر چه در مورد تحولات و نتیجهبخش بودن آن در حوزه مالیات به این زودیها نمیشود اظهار نظر کرد، اما مسیری که در آن قرار داریم مسیر خوبی است و میتواند باعث شفافیت و عدالت مالیاتی، و همچنین سبب کاهش فرارهای مالیاتی شود. همچنین در حوزه انضباط نظام بانکی، تقویت نظارت بر بانکهای بد، تقویت جلوگیری از توسعه بانکهای پرریسک و مقاومت در برابر تسهیلات تکلیفی بانکها از اقدامات مثبتی بوده است که در این حوزه آغاز شده است.
وی افزود: همچنین در کاهش فساد و مقابله با افراد فاسد به ویژه در سطوح مدیریتی روند مثبت بوده است. رکورد بعدی بحث مقرراتزدایی بوده است (حذف مقررات زائد) که ثمره آن بهبود فضای کسب و کارها بوده است.
شقاقی شهری گفت: مثلاً از دیگر دستاوردهایی که ما شاهد آن هستیم، در حوزه مدیریت قطعی برق است به طوری که ما در تابستان امسال بر خلاف سال قبل قطعی جدی را شاهد نبودیم و این موضوع دستاورد مهمی به حساب میآید.
این استاد اقتصادی در خاتمه گفت: دولت سیزدهم علاوه بر تمام کاستیها، در حوزه توسعه دیپلماسی اقتصادی به ویژه با کشورهای منطقه، حرکت به سمت اصلاح نظام بانکی و مالیاتی و جلوگیری از فرارهای مالیاتی و افزایش دامنه مؤدیان مالیاتی و همچنین مقرراتزدایی و حذف مقررات زاید که پیش پای کسب و کارها وجود داشت، در مسیر خوبی قدم گذاشته است و در مقایسه با تمام ضعف و کاستیهایی که داشتیم، با وجود شدیدترین تحریمها و همچنین ادامهدار شدن آنها و در شرایطی که بعضیها هشدارهایی در خصوص تورم 3 رقمی داده بودند، توانسته اقدامات مثبت و خوبی داشته باشد و توانسته تورم را به زیر 40 درصد برساند که با توجه به تورم بالای جهانی حرکت بزرگی است. معتقدم تا پایان سال تورم را به زیر 40 درصد برسانیم که موفقیت برای دولت به حساب میآید با توجه به تورمهای جهانی که در منطقه وجود دارد.
انتهای پیام/؛