به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، مقام معظم رهبری روز گذشته با پیشنهاد رئیس قوه قضائیه مبنی بر عفو و تخفیف مجازات جمع قابلتوجهی از متهمان و محکومان حوادث اخیر و همچنین محکومان دادگاههای عمومی و انقلاب و سازمان قضایی نیروهای مسلح، موافقت کردند.
به گفته معاون حقوقی قوه قضائیه، در این عفو گسترده، دهها هزار تن از محکومان و زندانیان بهزودی به آغوش خانواده و جامعه بازخواهند گشت. این عفو گسترده با توجه به رأفت اسلامی و نیز حضور در اعیاد مذهبی و ملی اعلام شده و نشاناز سعه صدر نظام جمهوری اسلامی ایران دارد.
در گفتوگو با حسن عبدلیانپور، رئیس مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه ، ابعاد مختلف این عفو را بررسی کردیم که متن آن به شرح زیر است:
تسنیم: نظر شما به عنوان یک حقوقدان درباره عفو گستردهای که مقام معظم رهبری با آن موافقت کردند چیست؟
ما دو مورد عفو داریم؛ عفو موردی و عفوهای معیاری با دامنه شمول گسترده. در عفوهای معیاری و گسترده پروندههای اشخاص به تفکیک و مجزا مورد بررسی قرار نمیگیرد؛ بلکه رئیس محترم قوه قضائیه معیارهایی برای عفو یا تخفیف مجازات محضر مقام معظم رهبری اعلام میدارد و بر اساس آن معیارها و موافقت مقام معظم رهبری، مراجع قضائی سراسر کشور موظف هستند این معیارها را با مصادیق و اشخاص محکوم تطبیق دهند و اسامی افرادی را که مشمول عفو واقع میشوند را اعلام کنند.
در نتیجه این عفو با دامنه شمول گسترده، محبت رهبری و رأفت و رحمت اسلامی را درباره این گروه از عفوشدگان اعمال میدارند و منتی است از جانب نظام و لطف و کرمی از جانب مقام معظم رهبری. اینطور نیست که عفو، حقّ مجرم باشد که حتماً به او اعطا شود؛ بلکه لطفی است بر او و ظرفیتی است که میتواند به مناسبت جشنها و اعیاد ملی و مذهبی در حق محکومان اعمال شود.
البته سیاست جنایی اسلام و تأکید مبانی و تعالیم اسلامی نیز بر عفو و بازپروری مجرمین به این طریق نیز هست.
تسنیم: معیارهای قانونی اعطای عفو گسترده چیست؟
عفو از موارد سقوط مجازات است که در ماده 96 قانون مجازات اسلامی به آن اشاره شده است. در این قانون آمده؛ عفو و یا تخفیف مجازات محکومان، در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رئیس قوه قضائیه یا مقام رهبری است.
عفو خصوصی و گسترده، تصمیمی است که به نظر و با پیشنهاد قوه قضائیه و موافقت عالیترین مقام اجرایی کشور یعنی رهبری گرفته میشود و به موجب آن تمام یا قسمتی از مجازات محکومان بخشوده یا به مجازات خفیفتری تبدیل میشود.
به موجب بند یازده اصل 110 قانون اساسی و ماده 96 قانون مجازات اسلامی، عفو یا تخفیف مجازات محکومیت در حدود موازین اسلامی، جزو وظایف و اختیارات رهبری به شمار میرود که این امر پس از پیشنهاد رئیس قوه قضائیه صورت میگیرد. همچنین حق اعطای عفو و بخشودگی از جمله اختیارات مقام رهبری است که در رد یا قبول آن کاملاً مختار است.
این عفو با شرایطی شامل مجازاتهای تعزیری میشود. البته مجازاتهای قصاص و دیه به دلیل آنکه جزو حقالناس تلقی میشوند، از شمول عفو به طور کلی مستثنی هستند. مجازاتهای حدود غیر از قذف در مواردی خاص و به شرط توبه پس آن که جرم با اقرار متهم به اثبات رسید، ممکن است مشمول عفو قرار گیرد. به عبارت دیگر این عفو شامل حقالناس و افرادی که شاکی خصوصی دارند از حیث جنبه خصوصی نیست و منوط به گذشت شاکی در اینگونه جرایم هستند و یا برخی جرایم خاص و امنیتی مثل جاسوسی و جرایم امنیتی حاد و باندی، محاربه و افساد فیالارض و ... .
تسنیم: نتایج این عفو در کاهش پروندههای محاکم و کاهش اطاله دادرسی هم میتواند مؤثر باشد؟
وقتی پرونده کیفری تشکیل میشود مراجع انتظامی، دادسرا و دادگاه درگیر میشوند. از طرفی مرحله تحقیقات در دادسرا سیر زمانبری را طی میکند؛ چون هم حجم پروندههای ورودی بالاست و هم تحقیقات باید با دقت و ظرافت و با حفظ کرامت انسانی و اسلامی و با کمک مراجع انتظامی و دیگر مراجع صورت بگیرد و بعد تشکیل پرونده و صدور کیفرخواست و قرار جلب دادرسی و در ادامه، کیفرخواست برای رسیدگی به دادگاه تقدیم میشود که تعیین شعبه و وقت شود و بعد از تشکیل و صدور رأی، دادنامه اجرایی شود که قابل تجدیدنظرخواهی هم هست و بعد از مهلت مقرر قابلیت اجرایی پیدا میکند.
حال برخی مشمول حکم زندان میشوند و اجرای احکام و زندان را درگیر میکنند؛ لذا اطاله بسیاری برای محاکم ایجاد میکند و این سیر زمانبر همه را درگیر میکند و بالتبع فرایند دادرسی پروندههای دیگر و زمانهای رسیدگی به آنها را بیشتر میکند. این عفو گسترده، پروندهها و درگیریهای محاکم قضائی را کم میکند و در مورد سایر پروندههای نیز فرایند دادرسی را سرعت میبخشد و به جلو میاندازد و باری از دوش قوه قضائیه و محاکم دادگستری برمیدارد و پروندههای آنها مختومه میشود.
تسنیم: صحبتی درباره این عفو با رهبری و یا قوه قضائیه دارید؟
ریاست محترم قوه قضائیه در تاریخ 4 بهمن ماه نامهای را خدمت حضرت آقا تقدیم و درخواست کردند که امسال عفو معیاری و گسترده داشته باشیم و رهبر حکیم انقلاب ضمن موافقت با این پیشنهاد جمع کثیری از محکومان و متهمان و خانواده آنان را در این ایام مبارک که مقارن با اعیاد مذهبی و ملی است خوشحال کردند. این عفو شامل بسیاری از متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر نیز میشود و این نشان از رأفت اسلامی و سیاست جنایی اسلام مبنی بر بازپروری مجرم و اصلاح او و رأفت و رحمت اسلامی دارد تا به آغوش خانواده و جامعه بازگردند. این عفو قطعاً نقطه عطفی در زندگی آنها و اصلاح مرتکبین خواهد بود.
بر این اساس از حُسن تدبیر و پیشنهاد کریمانه ریاست محترم قوه قضائیه در شرایط فعلی و حساس جامعه که یک سری از جوانها و افراد در اغتشاشات اخیر فریب خورده و یا احساساتی شدند و پس از عبور از فتنه و بحران این پیشنهاد را دادند کمال تقدیر و تشکر را داریم.
همچنین مقابل رهبر فرزانه انقلاب که با روحیه پدرانه و مشی کریمانه و با عظمت و بزرگواری این پیشنهاد را پذیرفتند دست به سینه سر تعظیم و احترام فرود میآوریم. ایشان جمع کثیری از محکومان و خانواده آنها را خوشحال کردند و با این بزرگواری فرصتی فراهم کردند تا جمع زیادی از محکومان اعیاد 22 بهمن و نوروز و اعیاد ماه رجب و شعبان را در کنار خانوادهشان جشن بگیرند. خداوند به رهبر فرزانه انقلاب سلامتی و طول عمر عنایت کند.
بار دیگر مشهود و متجلی شد که حضرت آیتالله العظمی خامنهای، دلسوز و پدری مهربان برای آحاد مردم و عمود خیمه انقلاب و محور وحدت قوای کشوری و لشکری و محبوب قلوب مسلمین هستند.
انتهای پیام/