به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از گونههای کمتر دیده شده در هنر تئاتر، تئاتر کاربردی است. این شیوه از تئاتر از نظر تولید، فیلمنامه و بازیگری بسیار متفاوت از تئاتر مرسوم در ایران است که با عنوان تئاتر صحنهای شناخته میشود.
میلاد جباری مولانا کارگردان تئاتر و از جمله معدود افرادی است که تئاتر کاربردی در ایران را دنبال میکند. او پیش از این نمایشهایی درباره اتفاقات عصر پهلوی را ساخته است که از آن جمله میتوان به «کمیته مشترک»، «دموکراسی ضدسفارشی» و ... اشاره کرد.
آخرین نمایش او که در بهمن ماه در موزه عبرت اجرا شد، تئاتر کاربردی «جهنم سرد» بود. این نمایش درباره کمیته مشترک ضدخرابکاری ساواک و شکنجههایی است که توسط شکنجهگران معروف ساواک یعنی محمدعلی شعبانی (دکتر حسینی)، پرویز ثابتی، ناصر نوذری (رسولی) بر انقلابیون وارد میشده است.
او در گفتوگو با خبرنگار تسنیم توضیحاتی درباره تئاتر کاربردی داد و درباره آن صحبت کرد.
جباری مولانا گفت: تئاتر کاربردی، تئاتر مرسومی در دنیا است اما تا به امروز در ایران کار جدی و منسجمی برای آن انجام نشده است. نمیخواهم بگویم که تاکنون هیچ کاری انجام نشده، اما کارها پراکنده و بدون انسجام خاصی بوده است.
وی ضمن معرفی شاخههای مختلف تئاتر کاربردی گفت: تئاتر کاربردی شاخههای مختلفی دارد که یکی از شاخههای آن تئاتر میراث یا تئاتر موزه است که در نمایش «جهنم سرد» گوشهای از آن را به نمایش درآوردیم. مثلاً «تئاتر خاطره» را داریم که برای سالمندان به کار میرود و یا «تئاتر درمانی» به عنوان یکی دیگر از شاخههای تئاتر کاربردی شناخته میشود.
جباری مولانا با تأکید بر تفاوتهای تئاتر کاربردی با تئاتر صحنهای گفت: دقت داشته باشید که هدف تئاتر کاربردی تغییر زندگی است. برخلاف تئاتر صحنه که گفته میشود زندگی را تفسیر میکند، هدف تئاتر کاربردی، تغییر باورها و اعتقادات است. در تئاتر کاربردی داستان را لمس میکنیم و لحظه به لحظه آن را حسش میکنیم.
وی ادامه داد: از سویی دیگر، در تئاتر کاربردی فرآیند ایجاد میشود، نه فرآورده! فرآورده را هم مخاطب ایجاد میکند. این اتفاق در حالی است که در تئاتر صحنه کارگردان، فرآورده ذهن خودش را روی صحنه آورده و مخاطب مجبور است که آن را بپذیرد و نمیتواند آن را تغییر بدهد. اما در تئاتر کاربردی مخاطب فرآورده را ایجاد میکند، البته طی فرآیندی است که کارگردان ایجاد کرده است. این تفاوت بسیار جدی است.
او با اشاره به تفاوتهای تئاتر کاربردی و صحنهای از نظر تماشاگران گفت: در تئاتر کاربردی عملاً تماشاگر نداریم و همه بازیگراند. به عبارت دیگر، برخلاف تئاتر صحنه که تماشاگر دخالتی در نمایش ندارد و فضای ایجاد شده توسط کارگردان را تجربه میکند، در تئاتر کاربردی تماشاگر دخالت دارد.
این کارگردان تئاتر تأکید کرد: به نظرم نمایش کاربردی تبیینیترین نوع تئاتر در دنیا است. اگر ما درباره جهاد تبیین حرف میزنیم، فکر میکنم که این نوع از نمایش یکی از ساختارهای عملیاتی برای آن است. علاوه براین، تئاتر کاربردی علمیترین شاخه تئاتر در دنیا است، اما ما متأسفانه در کشورمان نه تألیفی در این زمینه داریم و نه رشته دانشگاهی در این موضوع تدریس میشود.
انتهای پیام/