تلفیق معماری کلاسیک اروپا و سنتی ایران در قلعه تاریخی سالار محتشم خمین +فیلم

به‌گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، همزمان با فرارسیدن نوروز خانواده‌های مختلف ایرانی سفرهای نوروزی را به عنوان یکی از برنامه‌های خود در دستور کار قرار می‌دهند و در این ایام شاهد سفرهای پرتعداد ایرانی‌هاو مردم مختلف استان‌های کشور به سمت جاذبه‌های دیدنی و گردشگری هستند.

این درحالی‌ست که با تمهیداتی که پیش از نوروز اندیشیده شد، استان مرکزی با مجموع 306 تاسیسات گردشگری در قالب 900 اتاق و 3 هزار و 100 تخت با انواع جاذبه های گردشگری مذهبی، روستایی، تاریخی و طبیعی برای میزبانی از گردشگران و مسافران نوروزی آماده شده است.

قلعه سالار محتشم بنای تاریخی روایتگر تاریخ در شهرستان خمین، قلعه ای است که میرزا علی خان کمره ای، ملقب به سالار محتشم بنا نهاده شد، وی از صاحب منصبان دوره قاجار بوده که به جهت پیروزی های نظامی وایجاد امنیت در سر حدات کشور ونیز به واسطه ی پایداری در مقابل قوای روسی از طرف دولت وقت واحمد شاه قاجار در سال 1332 قمری  وبه پیشنهاد علاءالسلطنه وزیر داخله وقت، ملقب به سالار محتشم می شود.

در جنگ جهانی اول که قوای روسیه از شمال وقوای عثمانی از سمت غر ب به پیشروی در خاک ایران مشغول بودند.میرزا علی خان سالار محتشم فرماندهی قوای پیاده نظام فوج کمره و برادرش غلامحسین خان(حاج جلال لشگر) فرماندهی  قوای سواره نظام فوج کمره را بر عهده داشته اند و این دو موفق می شوند نیروهای اشغالگر روسی را تا مرز بروجرد وملایر عقب برانند.

قلعه سالار محتشم از ساخته های میرزا علی خان سالار محتشم است که تاریخ ساخت آن به اواخر دوره قاجاریه می رسد، این قلعه،که پناهگاه مردم هنگام هجوم دزدان واشرار به شهر بوده، تلفیقی از معماری کلاسیک اروپا و معماری سنتی ایران است.

این بنا در خرداد ماه سال 1385 توسط اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری استان مرکزی تجهیز و مرمت شد و به عنوان نخستین موزه شهرستان خمین افتتاح گردید، بنای تاریخی در داخل شهر خمین قرار دارد و در زمان ساخت و استفاده اولیه، در محله ای سر سبز وخرم و در میان باغ های این شهر واقع بوده است اما بعدها به ویژه در طی بیست سال اخیر با توسعه، این محیط دستخوش تغییر و تحول گردیده است.

این قلعه، که در شمال غربی شهر خمین و در محله قدیمی شهر (قلعه) واقع شده، شامل یک هزار متر مربع عمارت های اشرافی و بزرگ در درون یک باغ است، این قلعه یک پدیده شاخص در مجموعه شهر است و دیوارهای بلند و سر در با شکوه وجالب توجهی دارد.

برخی خصوصیات آن مثل مشرف نبودن به شهر ودوری نسبی آن از مراکز اصلی شهر معایبی برای این مرکز حکومتی است، وجه تشابه این قلعه و قلعه تاریخی حاج جلال لشگر آن است که در مجاورت هر دوی آ ن ها کوچه های بن بست و واحدهای همبستگی متعددی وجود داشته که آن ها نیز قلعه ای نفوذ ناپذیر بوده اند.

قلعه سالار محتشم از دو طبقه ساخته شده واز نوع ساختمان های ایوان دار است، یک ایوان سراسری اولین بخش از ساختمان طبقه همکف را تشکیل می دهد، ستون های آجری این ایوان، نسبت به ایوان طبقه دوم کوتاه تروضخیم ترند تا بتوانند بار و سنگینی طبقه دوم ساختمان را زودتر و آسان تر به پایه ها منتقل کنند.

این ستون ها دارای طاق های هلالی عریض هستند و در پیشانی آن ها جهت  تزیین، از تصویر و نقوشی نظیر یک بشقاب که در آن سه انار وجود دارد، گل، شاخه درخت، برگ های گیاهان و نیز پرندگان استفاده شده است.

نکته قابل توجه این که محوطه سازی حیاط تلفیقی از سبک ایرانی واروپایی است، در قسمت جنوبی حوض طرح باغچه ها به سبک باغ های ایرانی است، یعنی تشکیل  شده از دو راهرو متقاطع صلیبی شکل که چهار باغچه در گوشه های آن قرار داردواصطلاحا"چهار باغ نامیده می شود.

در ضلع شمالی حوض وبنای اصلی، سبک باغچه سازی متفاوت است و به سبک اروپایی ساخته شده و تشکیل شده از چند قطعه مجزا که شکل قلب را تداعی می کند. از دیگر خصیصه‌های شاخص عمارت سالار محتشم دیوارهای حیاط است.

این دیوارها به سبکی معروف به زین اسبی ساخته  شده اند.به این صورت که شکل دیوارها تداعی گر زین اسب است که به صورت ریتمیک به دنبال هم تکرار شده اند، در حد فاصل این زین اسبی ها یک لغاز آجری قرار دارد که علاوه بر کمک به استحکام دیوار، یکنواختی را از دیوارها می گیرد ونمای زیبایی را القاءمی کند.

در وسط هر کدام از این  اسبی ها و همچنین بالای هر یک از لغازها، ستونک های آجری قرار داشته که روی آن ها مجسمه های گچی با اشکال بر گرفته از هنر مجسمه سازی غربی قرار داشته است که به دلیل گذشت زمان و فرسودگی مصالح وهمچنین تعمیر و بازسازی قسمت فوقانی دیوار اطراف حیاط تمامی این مجسمه ها از بین رفته اند.

این بنا در حال حاضر به عنوان موزه شهر خمین در برگیرنده آثار فرهنگی در زمینه باستان شناسی ومردم شناسی است، لوازم وابزار معیشتی مردم خمین عمده آثار این موزه را تشکیل می‌دهد، هم چنین پیکره هایی که نمایانگر آیین های محلی استان مرکزی همچون شب چله،کرد علی به  کوه وکوسه ناقالدی هستند در این موزه به نمایش در آمده است.

انتهای پیام/711/