به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، حنیف غفاری کارشناس ارشد روابط بین الملل طی یادداشتی نوشت:
این روزها در عرصه سیاست خارجی و روابط بین الملل، دغدغه های زیادی به اذهان خطورمی کند که یکی از آنها، نسبت راهبردی و تاکتیکی بازیگران با یکدیگر است.
اینکه سیاستها و رفتارهای بازیگران تاثیرگذار در حوزه روابط بین الملل، تا چه اندازه ای با یکدیگر همپوشانی دارد؟ فراتر از آن، چگونه ممکن است یک محاسبه یا رفتار نادرست، بر شکل گیری قطب بندی ها و گروههای همسود سیاسی در جهان تاثیرگذار باشد؟ اگر بخواهیم از مفاهیم وارد مصادیق شویم، با پدیده هایی مانند جنگ اوکراین و تبعات آن در شکل گیری پدیده های تازه در نظام بین الملل مواجه می شویم.
یکی از تبعات خطای راهبردی آمریکا و شرکای آتلانتیکی آن در ناتو در شکل دهی جنگ اوکراین، ایجاد دغدغه های راهبردی پایدار میان اعضای غیر غربی جامعه جهانی مبنی بر همگرایی با یکدیگر بوده است.
اگرچه قبلاً این الزام راهبردی مورد توجه نظریه پردازان مختلفی در چین، روسیه، برزیل، هند، ایران و... قرار گرفته بود اما اکنون فرصتی برای تبلور و عینی سازی آن پدید نیامده بود.
از سوی دیگر، "تهدید ناتو برای نظم جهانی" تا قبل از جنگ اوکراین ، حداقل تا این سطح عیان نشده بود.
سفر اخیرشی جین پنگ رئیس جمهور چین به روسیه ودیدار وی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، مورد توجه بسیاری ازتحلیلگران حوزه روابط بین الملل قرار گرفته است.
اکثریت قریب به اتفاق رسانه های غربی معتقدند که "استمرار جنگ اوکراین"و "تحرکات تازه امریکا در شرق آسیا"،مناسبات پکن-مسکو را از فاز "همکاری های راهبردی" وارد "هم افزایی راهبردی"کرده است.
درهم افزایی راهبردی، منطقه الفراغ و نقاط افتراق سیاست خارجی دو بازیگر شدیدا محدود می شود ومنافع ملی دو بازیگر با یکدیگر انطباق پیدا می کند. قطعا نقش آفرینی خاص و پررنگ بازیگرانی مانند جمهوری اسلامی ایران نیز منجر به استمرار و تثبیت این روند خواهد شد.
همان گونه که اشاره شد، حتی اگر جنگ اوکراین در همین لحظه پایان یابد، نمی توان از آثار وتبعات آن بر شکل گیری همکاری ها و هم افزایی های راهبردی و استراتژیک تعیین کننده در جهان سیاست به سادگی گذشت.
به عنوان مثال، همکاری راهبردی چین و روسیه،موضوع ملموسی در حوزه روابط بین الملل بوده و تازگی ندارد. فراموش نکنیم که معمولا در رای گیری های شورای امنیت، معمولا رای هر دو بازیگر با یکدیگر همخوانی داشته یا لااقل درتعارض مطلق با یکدیگر قرار ندارد.
فراتر از آن، هر ساله مقامات روسی و چینی مانورهای نظامی، ملاقاتهای سیاسی و حتی پیمانهای اقتصادی و راهبردی جدیدی را با هدف مهار بازی غرب در نظام بین الملل طراحی و تصویب می کنند.
در بین سالهای 2010 تا 2020 میلادی، برخی سیاستمداران آمریکایی مانند هنری کسینجر تاکید داشتند که مقامات آمریکایی باید هم افزایی چین و روسیه در نظام بین الملل را با پررنگ تر کردن تهدید یک بازیگر و اعای امتیازات هدفمند به یک بازیگر دیگر از بین ببرند!
به عبارت بهتر، یکی از گزاره هایی که مقامات کاخ سفید بر روی آن حساب ویژه ای باز کرده بودند، ایجاد شکاف میان روسیه و چین بوده است.
زمانی که جنگ اوکراین به وقوع پیوست، مقامات آمریکایی نسبت به عدم اعلام حمایت رسمی چینی ها از روسیه، دید مثبتی داشتند. اما فرسایشی شدن جنگ اوکراین از یک سو و تشدید تحرکات آمریکا در شرق آسیا ( خصوصا تایوان و دریای جنوبی چین) سبب شد تا پکن اهمیت هم افزایی راهبردی با روسیه را بیش از هر زمان دیگری دریابد!
به عبارت بهتر، چینی ها به این نتیجه رسیدند که تایوان و شرق آسیا ، هدف بعدی توطئه افکنی غرب در نظام بین الملل خواهد بود. به عبارت بهتر، یکی از اصلی ترین دلایلی که چینی ها را از فاز همکاری با روسیه، وارد هم افزایی راهبردی ساخته ، مربوط به جدی تر شدن تهدیدات امریکا علیه پکن می باشد.
چینی ها، هم در عرصه بازدارندگی و هم اقدام، نیاز به بازیگرانی دارند که بتوانند قدرت سخت خود را بدون سختی و مزاحمت، در اختیار چین قرار دهند .در اینجا متوجه جایگاه روسیه در قاموس سیاست خارجی چین می شویم.
قطعا هنوز زمان زیادی باقی مانده است تا افکار عمومی آمریکا و کشورهای اروپایی متوجه هزینه های هنگفت سیاستهای مداخله گرایانه ناتو در اوکراین شوند. در آن زمان، قطعا کسی در غرب از بایدن ، مکرون، سوناک، شولتس و زلنسکی به عنوان قهرمان یاد نخواهد کرد!
انتهای پیام/