نشست علمی تاریخ شفاهی «شیوه و روش پژوهش یا قالب و گونه‌ی نگارشی» برگزار شد

نشست علمی تاریخ شفاهی «شیوه و روش پژوهش یا قالب و گونه‌ی نگارشی» برگزار شد

نشست علمی تاریخ شفاهی با عنوان «شیوه و روش پژوهش یا قالب و گونه‌ی نگارشی» در موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.

نشست علمی  تاریخ شفاهی با عنوان «شیوه و روش پژوهش یا قالب و گونه‌ی نگارشی» با حضور غلامرضا عزیزی، یحیی نیازی، مصطفی نیکنام، محمدرضا جمالی معاونت آموزش و پژوهش موزه و جمعی از علاقمندان، راویان و صاحبنظران حوزه تاریخ شفاهی در سالن قصرشیرین موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.
در این جلسه مباحثی از جمله، تفاوت‌های خاطره و تاریخ شفاهی و شیوه‌های پرداختن به آنها در تالیف کتاب و اسناد، سندمحوری درتاریخ، ویژگی‌ها و تفاوت‌های راوی و محقق، اشراف محقق به موضوعات مرتبط با تحقیق، گویاسازی خاطرات و اسناد، صبور بودن محققان در تحقیقات، تدقیق اطلاعات، انتخاب نوع راوی متناسب با موضوع تحقیق و ... بحث و بررسی شد.
در ابتدای این نشست دکترعزیزی گفت: مصاحبه تاریخ شفاهی و خاطره نویسی در دامنه اختلافات خیلی با هم تفاوت ندارند. مشکل از جایی شروع می‌شود که هر دو گروه می‌خواهند با هم مفاهمه کنند. بن مایه مصاحبه تاریخ شفاهی و خاطره نویسی رویدادهایی می‌باشد که در گذشته بر فرد اتفاق افتاده، شاهد و ناظر بوده است.

وی ادامه داد: در این دو حوزه نحوه اخذ و گردآوری اطلاعات متفاوت است. در خاطره نویسی فرد محور قضایا است. ممکن است خاطرات خودنوشت و روزانه باشد، بعد از یک دوره‌ای نوشته بشود. در خاطره آن چیزی که برای فرد مهم است، چه شیرین و چه تلخ، گفته می‌شود. در خاطره نویسی تک گویی اتفاق می‌افتد اما در مصاحبه تاریخ شفاهی خصلت تک گویی به مکالمه و مباحثه تبدیل می‌شود. مصاحبه کننده در نقش مورخ حاضر می‌شود. مدام با سوال کردن از شاهد عینی می‌خواهد خاطره را بگوید. در این حوزه مصاحبه گر مدام پرسش می‌کند و در بازآفرینی تاریخ نقش فعالی دارد. مصاحبه کننده در نقش مورخ به خاطرات کسی که صحبت می‌کند، عمق می‌بخشد.این‌ها باعث می‌شود مصاحبه تاریخ شفاهی و خاطره نویسی متفاوت باشند، گرچه سرشت هر دو یکی است.
عزیزی افزود: کسانی که مصاحبه تاریخ شفاهی کار می‌کنند برای راستی آزمایی از دو ابزار نقد درونی و نقد بیرونی استفاده می‌کنند. نقد درونی یعنی اجزای خبر را بررسی می‌کنند و نقد بیرونی یعنی آیا این حرف که راوی یا مصاحبه شونده می‌زند از لحاظ منطقی قابل افتادن است یا خیر؟ در این نوع نقد منابع هم عصر و روایت‌های دیگر را بررسی می‌کنیم. مصاحبه‌های تاریخ شفاهی نظم تاریخی دارند. خاطره نویس آن چیزی که برایش مهم است را می‌گوید و محقق در مصاحبه تاریخ شفاهی آن چیزی که مخاطب و جامعه محققان می‌خواهند را بیرون می کشند.
وی گفت: تفاوت دیگر مصاحبه تاریخ شفاهی و خاطره نویسی ژانر آن‌ها می‌باشد. خاطره نویسی با قلم روان، برش‌های زمانی و فراز و فرودهایی که دارد ژانر آن ادبیِ می‌باشد ولی مصاحبه تاریخ شفاهی اینطور نیست، در این قالب متن برای تاریخ نگاری نوشته شده است و مصاحبه کننده به دنبال خلق تاریخ نگاری می‌باشد.
غلامرضا عزیزی افزود: جنسیت در راوی تفاوت دارد. خانم‌ها در بازگویی خاطره جزئیات بیشتری را بیان می‌کنند و آقایان نکات کلی را به یاد می‌آورند. دو قالب مصاحبه تاریخ شفاهی و خاطره نویسی در بازآفرینی گذشته با هم تفاوت دارند که در این بازآفرینی خاطره نویسی به ادبیات و مصاحبه تاریخ شفاهی به تاریخ چشم دارد.

یحیی نیازی در ادامه این نشست گفت: بین مصاحبه تاریخ شفاهی و خاطره نویسی تفاوت ماهوی وجود دارد. ما یک مثلث داریم که یک ضلعش محقق، ضلع دیگرش راوی و موضوع است. در این مثلث محور اصلی محقق است. محقق باید علاقه‌مند بوده و استعداد پژوهش داشته و بر موضوع مسلط باشد. در واقع محقق نسبت به آن چیزی که قرار است گفته بشود باید چند گام از راوی جلوتر باشد. محقق باید صبور بوده و کنترل کننده خوبی در جلسات مصاحبه باشد.
وی افزود: در خاطره مقطع را در نظر می‌گیریم. مثلاً در مقطعی از زندگی سرباز بوده و زخمی شده، خاطراتش را می‌گوید. در مصاحبه تاریخ شفاهی سند محوری مورد تاکید است اما در خاطره نگاری اینطور نیست. روش مصاحبه تاریخ شفاهی جنسش به تاریخ و خاطره به ادبیات نزدیک است؛ به همین دلیل خاطره جذابیت بیشتری دارد. تاریخ شفاهی پایه پژوهشی دارد. خاطره عام تر و فراگیر تر است و تاریخ شفاهی منجسم تر است و باید بتواند به موضوعات تاریخ نگاری کشور کمک کند.
انتهای پیام/

واژه های کاربردی مرتبط
واژه های کاربردی مرتبط
پربیننده‌ترین اخبار فرهنگی
اخبار روز فرهنگی
آخرین خبرهای روز
فلای تو دی
تبلیغات
رازی
مادیران
شهر خبر
فونیکس
میهن
طبیعت
triboon
گوشتیران
رایتل
پاکسان