به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانههای جمهوری آذربایجان، کمیته دولتی آمار جمهوری آذربایجان (DSK) گزارش خود را در مورد وضعیت جمعیتی آذربایجان منتشر کرد. از جمله اطلاعات منتشر شده، میانگین سنی مادرانی است که زایمان کردهاند.
بر اساس آمار رسمی، سال گذشته میلادی 122 هزار و 846 کودک در آذربایجان به دنیا آمدند. مادران 2 هزار و 11 نفر (حدود 2 درصد کل تولدها) دختران 15 تا 17 ساله هستند.
طبق قوانین جمهوری آذربایجان، سن ازدواج در این کشور 18 سال است. اما در قانون خانواده استثنایی وجود دارد: در صورت وجود دلایل موجه، مقام اجرایی مربوطه حوزهای که افراد زیر سن ازدواج در آنجا زندگی میکنند و مایل به ازدواج هستند، میتواند بنا به درخواست آنها اجازه دهد. سن ازدواج نباید بیش از یک سال کاهش یابد.
برخی از فعالان حقوق زنان در این کشور این استثنا را درست نمیدانند و معتقدند: در کشوری مانند آذربایجان که پروندههای فساد در آن گسترده است، این رویکرد میتواند منجر به موارد سوءاستفاده شود.
سال گذشته ازدواج رسمی 270 نفر در آذربایجان زیر 18 سال ثبت شد. یک نکته قابل ذکر است: سال گذشته میلادی 120 مادر 15 تا 17 ساله برای دومین بار صاحب فرزند شدند. در این سن 11 نفر دیگر برای سومین بار مادر شدند. 32 درصد از کسانی که در سنین پایین مادر شدهاند در شهرها و 68 درصد در روستاها زندگی میکنند.
طبق قوانین جمهوری آذربایجان، ازدواج زودهنگام، ازدواج و زندگی مشترک دختر و پسر زیر 18 سال ممنوع است.
علل ازدواجهای زودهنگام در آذربایجان در تحقیقی که چند سال پیش توسط کمیته دولتی مشکلات خانواده، زنان و کودکان با همکاری صندوق کودکان سازمان ملل انجام شد، بررسی شد.
مشخص شد که 37.4 درصد از زنانی که در آذربایجان زود ازدواج کردهاند به میل خود، 25.9 درصد تحت فشار والدین، 10.7 درصد به دلیل مشکلات مالی در خانواده و 7.9 درصد به دلیل ثروتمند بودن همسرشان ازدواج کردهاند. 6.4 درصد ربوده شده و 1.6 درصد باردار بودند.
کسانی که در سنین پایین به میل خود ازدواج میکنند، بیشتر 16 سال سن دارند و کسانی که به دلیل بارداری ازدواج میکنند 15 سال سن دارند. آدمربایی بیشتر در بین نوجوانان 15 و 17 ساله رخ داده است.
افزایش تعداد زنان بالای 50 ساله برای فرزندآوری
از شاخصهای مربوط به سن تولد مشخص است که بیشتر زنان بین 20 تا 24 سال در کشور آذربایجان زایمان میکنند. 40 هزار و 580 کودک متولد سال گذشته میلادی (تقریباً یکسوم کل فرزندان متولد شده) از مادران در محدوده سنی 20 تا 24 سال متولد شدهاند.
نکته قابل توجه دیگر در میان اطلاعات اعلام شده رسمی، افزایش تعداد زنانی است که بعد از 50 سالگی زایمان میکنند. سال گذشته میلادی 63 زن بالای 50 سال بچه به دنیا آوردند. در سه سال گذشته (2020-2022)، 170 زن بالای 50 سال زایمان کردند. در سه سال قبل (2017-2019) این شاخص 72 نفر بود.
زاد و ولد در حال کاهش و سقط جنین در حال افزایش است
افزایش تعداد موالید در سالهای اخیر نیز قابل توجه است (122 هزار و 846 کودک). بدون احتساب سال 2021 که مراسم عروسی به دلیل همهگیری کرونا ممنوع بود، این پایینترین نرخ تولد ثبت شده در جمهوری آذربایجان از سال 2003 است.
علاوه بر کاهش تعداد موالید در سالهای اخیر، افزایش شدید تعداد سقط جنین نیز محسوس است. بر اساس آمار رسمی، در سال گذشته حدود 58 هزار سقط جنین در آذربایجان به ثبت رسیده است. همین شاخص در سال 2021، 47 هزار، در سال 2020، 35 هزار و در سال 2019، 37 هزار بوده است. بنابراین در چهار سال اخیر آمار سقط جنین در این کشور 55 درصد افزایش داشته است.
تعداد فرزندان متولد خارج از ازدواج افزایش یافته است
در سالهای اخیر تعداد فرزندان خارج از ازدواج در آذربایجان رو به افزایش بوده است. اگر در سال 2021، 17 هزار و 566 کودک از این دست متولد شدهاند، این رقم در سال گذشته میلادی اندکی افزایش یافته و به 18 هزار و 814 نفر رسیده است.
در سال 2022، 15 درصد از کودکان متولد شده در آذربایجان از زنانی متولد شدهاند که به طور رسمی ازدواج نکردهاند. از این تعداد 14 هزار و 401 کودک (76 درصد) توسط هر دو والدین و 4 هزار و 413 کودک (24 درصد) تنها بر اساس درخواست مادر توسط مراجع قضایی ثبت نام شدهاند.
62 درصد از فرزندان حاصل از ازدواج زنان غیررسمی در روستاها متولد شدهاند. این نکته نیز نشان از دسترسی محدود به خدمات نهادهای دولتی در روستاهای آذربایجان دارد.
از آمارهای رسمی مشخص است که تعداد فرزندان خارج از ازدواج در جمهوری آذربایجان در روستاها بیشتر است. به عنوان مثال از 17 هزار و 566 کودک خارج از ازدواج در سال 2021، تنها 6 هزار و 566 کودک در مناطق شهری و 11 هزار کودک در مناطق روستایی متولد شدهاند.
این به این معناست که 12.2 درصد از فرزندان متولد شده در شهرها از زنان مجرد متولد میشوند، در حالی که این شاخص در روستاها 18.8 درصد است. به عبارت دیگر از هر پنج فرزندی که در روستاها به دنیا میآیند، یک نفر از زنانی متولد شده است که ازدواج رسمی ندارند.
وضعیت مرگومیر مادران و کودکان
شاخصهای سلامت مادران و کودکان نیز در گزارش کمیته مرکزی گنجانده شد. از آن ارقام مشخص است که در سال گذشته میلادی 840 کودک زیر یک سال در کشور جان خود را از دست دادهاند. این یعنی 7.5 مرگ در هر هزار تولد. در دو سال گذشته این شاخص به زیر 10 رسیده است.
در سالهای گذشته، تعداد مرگومیر کودکان و نسبت کل تولدها بیشتر بود. تا پایان دهه 90 بیش از 20 مرگ در هر هزار تولد در جمهوری آذربایجان وجود داشت. به عبارت دیگر از هر 100 کودک متولد شده در مدت مذکور حداقل دو نفر فوت کردهاند.
جالب است که میزان مرگومیر کودکان زیر یک سال در شهرها بیشتر از روستاها است. سال گذشته میلادی میزان مرگومیر کودکان زیر یک سال در هر هزار تولد در شهرها 8.6 بوده است. در مناطق روستایی این شاخص از 6.5 فراتر نرفت.
21 درصد (177 نفر) از 840 مرگومیر کودکان زیر یک سال در جمهوری آذربایجان در سال گذشته میلادی مربوط به باکو پایتخت این کشور بوده است. در این راستا یکی از شاخصترین شاخصها مربوط به منطقه شاماخی است. بعد از باکو و سومقاییت، شاماخی بیشترین آمار مرگومیر کودکان زیر یک سال را دارد. سال گذشته میلادی 28 کودک زیر یک سال در شاماخی جان باختند. شاخص ثبت شده در شاماخی بیشتر از کل جمهوری خودمختار نخجوان و شهرهای بزرگی مانند گنجه است.
در رابطه با مرگ مادران، 20 مورد مرگ مادر هنگام زایمان در آذربایجان در سال 2021 ثبت شده است. اگرچه طی دو سال گذشته تغییری در میزان مرگومیر مادران ثبت شده در آذربایجان صورت نگرفته، اما باید در نظر داشت که در این مدت تعداد ولادت در این کشور کاهش چشمگیری داشته است. بنابراین در سال 2019، 15 مورد مرگ مادر به ازای هر 100 هزار تولد ثبت شده است، در حالی که در سال 2021 این شاخص به 18 افزایش یافته است.
انتهای پیام/