به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، «حق الناس» از موضوعات بسیار مهمی است که بیتوجهی یا کم توجهی به آن، آثار زیانبار دنیوی و پیامدهای خطرناک اخروی دارد. بسیاری از گناهان مربوط به «حق الله» صرفاً به وسیله توبه و پشیمانی بخشیده میشوند، ولی تعدی به حق الناس و کوتاهی در این باب - هرچند بسیار اندک - بدون رضایت صاحب حق، قابل بخشش نیست و باید به نحوی جبران شود.
معمولاً هنگام بحث از حقوق الناس، به حقوق جانی، مالی و آبرویی بسنده میشود و حال آنکه «حقوق خانوادگی»، «حقوق علمی، هنری و فرهنگی»، «حقوق سیاسی» و «حقوق اخلاقی» نیز از مصادیق حق الناس است و شایسته بوده (با تکیه بر قرآن و احادیث معتبر) از اهمیت و نیز راههای جبران آنها بحث شود.
کتاب «حقّ الناس و راههای جبران آن» در هشت بخش تألیف شده است؛ بخش اول با عنوان «اهمیت حق الناس» به نگارش درآمده و بخش دوم با عنوان «حقوق جانی» به بررسی راههای جبران آن میپردازد.
«حقوق مالی» عنوان بخش سوم و «حقوق آبرویی» عنوان بخش چهارم از کتاب حاضر است.
نویسنده در بخش پنجم از این کتاب با عنوان «حقوق خانوادگی و خویشاوندی» به تبیین حقوق پدران و مادران و حقوق فرزندان پرداخته و حقوق شوهران، حقوق همسران، حقوق دیگر خویشان و راههای جبران را مورد تأکید قرار داده است.
بخش ششم با عنوان «حقوق علمی، هنری و فرهنگی» به تشریح حقوق مربیان معلمان و استادان و حقوق متعلمان و دانشجویان پرداخته و حقوق خالقان آثار علمی، هنری و فرهنگی، حقوق کاربران اقلام علمی، هنری و فرهنگی و راههای جبران را به رشته تحریر درآورده است.
هفتمین بخش از کتاب مذکور با عنوان «حقوق سیاسی» به بررسی حقوق حکومت بر مردم (وفاداری به بیعت و پیمان ناشکنی، اطاعت و فرمانبری از تصمیمهای حکومتی و پاسخ مثبت مردم به فراخوانهای حکومتی) پرداخته و حقوق مردم بر حکومت (دین مداری و کارکرد حکومت بر اساس شریعت، برخورداری از عدالت، تأمین امنیت جانی و مالی مردم و رعایت اصل شایسته سالاری در انتخاب کارگزاران) و راههای جبران را بیان کرده است.
«حقوق اخلاقی» عنوان هشتمین و آخرین بخش از کتاب حاضر است که در آن حقوق مؤمن بر مؤمن و حقوق همسایگان مورد تأکید قرار گرفته و حقوق میهمانان، حقوق بزرگسالان و راههای جبران به نگارش درآمده است.
در انتهای کتاب، مبحث «انسانها و حقوق حیوانات» پیوست شده است.
در قسمتی از کتاب درباره رعایت اصل شایسته سالاری در انتخاب کارگزاران میخوانیم:
مصالح مادی و معنوی مردم و انتظارات آنان از حکومت، تنها با صالح بودن امام و حاکم اسلامی، تأمین نمیشود، بلکه برای این منظور، انتخاب کارگزاران شایسته و کارآمد نیز ضروری و از مطالبات جدی مردم است.
امام علی (ع) به این امر نیز اهتمام ویژه داشته است؛ مثلاً خطاب به کارگزار شایسته خود مالک اشتر مینویسد: برای قضاوت و داوری میان مردم، بهترین رعیت را انتخاب کن! کسی که کارها بر او دشوار نیاید و نزاع کنندگان با ستیزه جویی و لجاجت، نظر خود را به او تحمیل نکنند.
نیز خطاب به او مینویسد: در حال کاتبانت بنگر و بهترین ایشان را به کارهایت بگمار و (نگاشتن) نامههایت که در آنها تدابیر و اسرار بیان میکنی را به کسی اختصاص ده که در همه صفات پسندیده از دیگر کاتبان جامعتر باشد.
کتاب «حقّ الناس و راههای جبران آن» نوشته علی اکبر کلانتری در 119 صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسیده است.
علاقه مندان برای تهیه این کتاب میتوانند به نشانی اینترنتی مؤسسه بوستان کتاب به آدرس www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.
انتهای پیام/