به گزارش خبرنگار ورزشی خبرگزاری تسنیم، در ذهن انسانها خاطرات زیادی ثبت میشود، اما مرور دوباره بخشی از آنها نیازمند تلنگر است. فوتبال به ویژه در سطوح پایه با مشکل فراموشی زودهنگام دست و پنجه نرم میکند. وقتی آلمان در جام جهانی زیر 17 سال فرانسه را شکست داد، خاطرات 20 آبان ماه سال جاری برای ما تداعی شد.
در بیستمین روز از آبان ماه، نوجوانان ایران با پیروزی 3 بر 2 مقابل برزیل در جام جهانی زیر 17 سال خبرساز شده و توجهها را به خود جلب کردند. این تیم در مرحله یک هشتم نهایی جام جهانی زیر 17 سال در ضیافت پنالتیها مقابل مراکش شکست خورد و با جام وداع کرد، اما به قول حسین عبدی سرمربی نوجوانان «جام برای ما تمام شد با این حال فوتبال و زندگی ادامه دارد». در همین رابطه گفتوگویی با حمید علیدوستی پیشکسوتی که در دوران مربیگری سابقه همکاری با تیمهای پایه را داشته درباره راهکارهای ممکن برای حفظ سرمایه انسانی در ردههای پایه فوتبال به ویژه نوجوانان کشور داشتیم که مشروح آن در زیر میآید:
* تسنیم: آلمان، فرانسه را شکست داد و قهرمان جام جهانی زیر 17 سال شد، اما ما نگران تیم نوجوانان ایران هستیم که بعد از آن عملکرد خوب در گذر زمان فراموش نشود. نظرتان چیست؟
از همان زمان که این تیم برزیل را شکست داد، مقابل انگلیس شایسته بود و در گروه سوم شد من معتقد بودم با اینکه نتیجه مهم است، اما همه چیز نتیجه نیست. در واقع نتیجه شرط لازم است، اما شرط کافی نیست. ما باید با نگاه بلندمدت ببینیم چند نفر از این بازیکنان به تیم ملی بزرگسالان میرسند یا چند نفرشان به تیم امید و جوانان راه پیدا میکنند. یا اینکه اصلاً تیمهای امید و جوانان در حضور این نسل چه نتایجی میگیرند. الان مثلاً از تیم آقای چمنیان که تیم خیلی موفقی هم بود و نتیجه خوبی هم گرفت، چند نفر در تیم ملی حضور دارند؟ فقط اللهیار صیادمنش؟ او هم به دلیل مصدومیت در جام جهانی نتوانست حاضر باشد.
* تسنیم: تصمیمات فردی بازیکنان در کنار عدم وجود نگاه بلندمدت و برنامه، باعث چنین چیزی میشود؟
یک مواقعی تصمیمات بچهها فردی است و باعث میشود با وجود استعدادی که دارند نتوانند به جایگاه دلخواهشان در فوتبال برسند. مثل انتخاب اشتباه تیم در فصل نقلوانتقالات. وقتی بازیکنی در حد تیم ملی است باید با بعضی تصمیمات از بالا از این بازیکنان مراقبت شود. این تصمیمات باید شامل پکیجی از رفتارها و سیاستها باشد تا به نقطه مناسب برسند.
* تسنیم: به فرض احترام به تصمیم شخصی بازیکنان در زمان نقلوانتقالات، آیا میتوانیم کمیتهای تشکیل بدهیم که در مورد پیشنهاداتشان مشورتهای لازم را به آنها (بازیکنان کم سن) بدهد؟
شما میگویید کمیته من میگویم فراتر از آن، تجمعی از افراد باشد که به این بازیکنان مشورت بدهد. این تجمع باید با رویکردی برگرفته از تجارب گذشته و نگاه به آینده به بازیکنان مشورت بدهد و موارد موردنیاز را به آنها منتقل کند تا بازیکن فقط به صحبتهای یک یا دو یا چند مشاور کم بسنده نکند. برای مثال در تیم جوانانی که اکبر محمدی سرمربی آن بود علیرضا جهانبخش و سردار آزمون عضو بودند. این بازیکنان به دلیل مشاورههای خوب، والدین پیگیر و در نهایت تصمیم شخصی مناسب امروز جزو ارکان اصلی تیم ملی هستند. این همان نتیجهای است که ما باید از تیم پایه بگیریم. این موارد خیلی مهم هستند که بازیکن در حد ملی به حال خودش رها نشود و از همین حالا تیمی که برزیل 3 بر 2 شکست داده، تمهیداتی برای مواظبت از آنها اندیشیده شود.
* تسنیم: این تمهیدات علاوه بر مشاوره نقلوانتقالاتی، شامل آموزش زبان و کمک به حضورشان در تیمهای سرباز پذیر هم میتواند باشد؟
وقتی کلمه مواظبت را به کار میبریم شامل همه این موارد میشود. به نظرم این بچهها باید در جریان بزرگتری قرار بگیرند و با قدرت مواظبت شوند. این مواردی که شما گفتید میتواند جزئیاتی از آن نگاه و جریان بزرگتر باشد. باید نخبههای فوتبال ما کنار هم بنشینند به جوانان و نوجوانان ما کمک کنند.
* تسنیم: کشور ما چند مرتبهای در رده نوجوانان نتیجه خوبی گرفته اما همین نسلها وقتی به رده جوانان و امید میرسند نمیتوانند کسب موفقیت کنند. دلیل بروز این اتفاق چیست؟
چون هر چه رده سنی بالاتر میرود توسعه آموزش پیچیدهتر میشود. شما باید تفکر توسعه پایدار داشته باشید و این موضوع را به خوبی مدیریت کنید.
* تسنیم: کمی از فوتبالیستهای کشورمان دور شویم. با حضور تیمهایی از قارههای مختلف مثل برزیل، آرژانتین و مالی چرا دو تیم اروپایی فرانسه و آلمان به فینال رسیدند؟ تحلیل شما از این موضوع چیست؟
ابتدا این نکته را باید بگویم که استثناً در رده نوجوانان تیمهای آفریقایی به دلیل قدرت بدنیشان خوب نتیجه میگیرند. مثل همین تیم مالی که گفتید. قدرت بدنی در این رده مهم است، اما همه چیز نیست. در کل تاکتیک و توسعه فوتبال در اروپا و کشورهایی مانند فرانسه، انگلیس و اسپانیا پایدار است. این توسعه پایدار از تیمهای بزرگسال شروع شده و به تیمهای پایه سرایت کرده است. دانش فقط قدرت بدنی نیست، در کشورهای اروپایی اساتید دانشگاهی و مربیان روی موارد مختلف کار میکنند. برای مثال وقتی تیمی مثل منچسترسیتی، رئال مادرید و بارسلونا تیمهای بسیار خوبی با تاکتیکهای متنوع و روشهای مختلف بازی دارند، قطعاً این موضوع به مربیان پایه هم سرایت میکند. در واقع رشد فوتبال در کشورهای اروپایی از لحاظ سختافزاری و نرمافزاری صورت گرفته است. شاید در سطح نوجوانان آفریقاییها روند خوبی داشته باشند، اما در کل توسعه فوتبال سهم اروپاییهاست.
* تسنیم: دائماً از جریان بزرگ و نگاه بلندمدت برای سطوح پایه فوتبال صحبت میکنید. در جهان و آسیا مثالی از این قضیه دارید تا برای مخاطبان قضیه ملموستر باشد؟
اگر یادتان باشد چند وقت قبل انگلیس در مسابقات امیدهای اروپا 2023 قهرمان شد. در آن تیم تمام بازیکنان در ترکیب اصلی تیمشان در لیگ برتر انگلیس بازی میکردند، مثل هاروی الیوت از لیورپول، جونز و بقیه بازیکنان. وقتی بازیکن از رده نوجوانان به خوبی و با نگاه بلندمدت آموزش میبیند و از او به خوبی مواظبت میشود در نتیجه وقتی به سطح امید رسید میتواند حتی در ترکیب اصلی تیمش در لیگ بازی کند. البته قطعاً نگاه حمایتگری از بالا هم وجود دارد که به کمک قوانین تیمها را به استفاده از بازیکنان جوان سوق دهد یا در مورد دیگری خودم به اوزاکا ژاپن رفته بودم و در کلاسی شرکت کردم. در آنجا تفکرات و افق دید بالای آنها را مشاهده کردم.
* تسنیم: لطفاً جزئیات بیشتری از کارهای ژاپنیها بگویید.
آنها در آکادمیهایشان چندین زمین داشتند و چندین تیم ملی تشکیل دادند. برایشان واقعاً این موضوع اهمیت داشت و برای آن وقت و تفکر صرف کرده بودند. وقتی هنوز بازیکن در رده نوجوانان حضور دارد ما نباید تماماً نگاه نتیجهمحور داشته باشیم بلکه باید نگاه آموزشمحور داشته باشیم.
انتهای پیام/