به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، تولید غذا تحت عنوان امنیت غذایی با امنیت هر کشوری گره خورده و کشوری میتواند بگوید که امنیت خود را برقرار کرده که در تولید غذای کافی و سالم برای شهروندانش به خودکفایی رسیده باشد. این موضوع بهویژه در کشور ما با توجه به انواع تحریمهایی که وجود دارد و ممکن است کشور ما را با مشکل برقرار کند، اهمیت دو چندانی پیدا کرده است.
خاک بستر تامین امنیت غذایی است و از این رو حفاظت از آن اهمیت ویژهای دارد. در همین راستا، روز جهانی خاک برای ارزش گذاشتن به اهمیت خاک و پیشگیری از نابودی آن همه ساله در جهان در روز 5 دسامبر گرامی داشته میشود.
در کشور ما اصلیترین قانونی که به حفاظت از خاک میپردازد، قانون حفاظت از خاک است که در سال 1398 در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و همین چند روز پیش (7 آذرماه)، دولت خبر داد که آییننامه اجرایی این قانون بهزودی ابلاغ میشود.
متاسفانه با وجود اینکه مرغوبترین خاکها در کشور ما یافت میشود اما از نظر حفاظت از خاک شرایط خوبی نداریم و انواع آلودگی ناشی از نفت، فاضلاب صنعتی و کشاورزی، شیرابه حاصل از پساب و...، خاک ارزشمند ما را آلوده میکند.
در زمینه فرسایش خاک نیز شرایط به هیچ وجه مناسب نیست و بر اساس آمار مرکز پژوهشهای مجلس، میزان فرسایش خاک در ایران حدود 15.4 تن در سال در هکتار است که این مقدار، بالغ بر 6 برابر متوسط جهانی آن است.
در این رابطه محمد ربیعی؛ کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار به خبرنگار تسنیم گفت: تا زمانی که قانون حفاظت خاک به درستی و به طور کامل اجرا نشود، کاهش محسوسی در آلودگی و فرسایش خاک نخواهیم داشت. این قانون، بسیار جامع است و تمام موارد در آن دیده شده و تنها نیاز است که تمام مفاد آن اجرا شود.
وی ادامه داد: نتایج پایش آلودگی خاک توسط سازمان حفاظت محیط زیست در سالهای 1399 تا 1400، نشان میدهد که بالغ بر 60 درصد موارد آلودگی، در خاکهای دارای کاربری صنعتی و کشاورزی شناسایی شده است. نتایج بررسی منابع آلاینده نیز نتایج نشان میدهد که عامل آلودگی خاک در بیش از 60 درصد موارد پایششده، ناشی از پسماند است.
این کارشناس محیط زیست بیان کرد: تاثیر پسماند بر خاک بیش از آنکه تصور کنیم مهم است و متاسفانه دقیقاً در جنگلهای هیرکانی که ما مرغوبترین خاک جهان را داریم، آلودگی ناشی از تلمبار پسماندهای شمال کشور باعث نفوذ شیرآبه به این خاک و آبهای زیرزمینی شده است.
ربیعی، فاضلاب را دومین عامل تهدیدکننده خاک در بحث آلودگیها دانست و گفت: یکی از بهترین راهکارها تصفیه کامل فاضلاب است. استاندارد خروجی فاضلاب باید رعایت شود، حدود مجاز پذیرنده خاک و MRL (میزان مواد شیمیایی در محصولات کشاورزی) گیاه رعایت شود و این آب برای آبیاری کشاورزی استفاده شود. اگر فاضلاب خام صنعتی بدون تصفیه وارد خاک شود به این دلیل که فلزات سنگین دارد، باعث کاهش کیفیت محصولات کشاورزی و تهدید امنیت غذایی میشود.
وی با تاکید بر اینکه ارزش خاک مرغوب از نظر اقتصادی با هیچ مبلغی برابری نمیکند، اظهار کرد: اگر ارزشگذاری اقتصادی انجام شود، خواهیم دید که نابودی این خاک بهواسطه توسعه و اقدامی به هیچ وجه صرف ندارد. طبق ماده 4 این قانون، ارزشگذاری اقتصادی خاک باید توسط سازمان برنامه و بودجه و با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت جهاد انجام شود.
کارشناس توسعه پایدار با اشاره به بحث بیابانزایی و فرسایش خاک کشور توضیح داد: بیابانزایی در زمینهای خشک و نیمهخشک که کشورمان نیز جزو آنها محسوب میشود، بهوقوع میپیوندد و یکی از پیامدهای هدررفت خاک بهشمار میرود. ایران یکی از هفت کشور آسیایی است که بیشترین میزان هدررفت خاک را دارد.
ربیعی اضافه کرد: گسترش کشاورزی به اراضی حاشیهای، فرسایش آبی و در نتیجه تخریب خاک را بهشدت تشدید کرده و شرایط شدید آبوهوایی، چرای بیرویه، الگوی کشت نامناسب و تجمع نمکها باعث کاهش حاصلخیزی مناطق وسیعی از زمین شده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: خاک دارای خدمات اکوسیستمی متنوع نظیر تامین غذا، فیبر، سوخت، حمایت از میراث فرهنگی، تامین مصالح ساختمانی، منبع دارویی و منابع ژنتیک، زیستگاه موجودات زنده، جایگاه چرخه عناصر غذایی تنظیم سیلابها، تنظیم آب و هوا، ترسیب کربن، تصفیه آب و کاهش آلایندههای خاک است. لذا باید هرچه سریعتر در کشور ما شاهد ابلاغ آییننامه اجرایی قانون حفاظت از خاک و تخصیص بودجه برای اجرای آن باشیم.
انتهای پیام/