به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان خرما به شمار میرود. بیشتر از 250 هزار هکتار نخلستان در ایران وجود دارد که حدود 13 درصد از خرمای جهان را تأمین میکنند. نخلهای خرما با گذشت زمان به منظور افزایش بهرهوری نیاز به هرس دارند و از هر نخل خرما سالانه تقریباً 10 تا 15 عدد برگ هرس میشود.
با هرس کردن این تعداد قابل توجه از نخلها سالانه مقدار بسیار زیادی چیزی حدود چند میلیون تن پسماند به جا میماند، اما با وجود اینکه این پسماندها و ضایعات حاوی مواد بسیار ارزشمندی هستند در ایران به درستی مورد بهرهبرداری قرار نمیگیرند. شاید سادهترین راه برای خلاصی از این پسماندها سوزاندن این برگها یا استفاده از آنها در صنعت به نظر برسد.
صاحبان نخلستانها، اکثراً پسماند نخلها میسوزانند هدف از این کار توزیع خاکستر حاصل در سطح نخلستان به منظور بهبود خواص فیزیکی خاک است اما این توزیع به درستی انجام نمیشود. استفاده از این برگها برای تولید تخته فیبر و خرده چوب هم خالی از ایراد نیست چرا که علاوه بر آلایندگی برای محیط زیست باعث خروج بدون بازگشت این پسماندها به نخلستان شده و در دراز مدت باعث عدم تعادل مواد مغذی در نخلستان میشود.
به منظور بهرهبرداری بهتر از پسماند نخل خرما محققان با حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران راهحلی را پیشنهاد کردند که به کمک آن مواد ارزشمند این برگها بدون ایجاد هیچ گونه آلودگی و آسیب به محیط زیست مجدداً به نخلستان بازگردد. در این پژوهش پسماندهای نخل خرما از نخلستانهای لامرد و کرمان جمعآوری شده و در آزمایشگاه تحت تجزیه حرارتی قرار گرفتند. نتیجه کار تولید دو محصول با نامهای زغال زیستی (بیوچار) و سرکه بوده است.
زغال زیستی حاصل از تجزیه حرارتی میتواند برای تقویت خاک نخلستان بسیار مفید باشد. محققان به منظور بررسی اثر این زغال زیستی روی ظرفیت خاک در نگهداری آب و حفظ رطوبت درصدهای وزنی مختلفی از آن را با خاک زراعی مخلوط کردند. طبق نتایج این زغال زیستی توانست رطوبت خاک را افزایش داده و خاک را تقویت کند همچنین سرکه حاصل از این تجزیه حرارتی نیز میتواند جایگزین سموم شیمیایی برای مبارزه با آفات شود.
یکی از آفتهای عمده خوشه خرما "کنه تارتن" است که سمپاشی برای مقابله با آن موجب آلودگی تمام خوشههای خرما به سم میشود. در این پژوهش اثر محلول 8 درصد سرکه تولیدی روی این کنه بررسی شده است. طبق نتایج میانگین تعداد تخمها و کنهها در خوشههای تیمار شده با سرکه به ترتیب 2/4 و 5/4 بوده در حالی که در خوشههای تیمار شده با سم شیمیایی این میانگین به ترتیب 67/22 و 87/14 بوده است.
نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که در صورت عملی شدن تولید عمده این زغال زیستی و سرکه از پسماندهای برگ نخل خرما، علاوه بر استفاده بهینه از مواد ارزشمند موجود در آنها میتوان از آلودگی محیط زیست هم جلوگیری کرد. ضمن اینکه خاک نخلستانها را میتوان با کمترین هزینه تقویت کرد و آفات مربوط به خوشههای نخل خرما را با کمترین آسیب به خوشههای خرما برطرف کرد.
انتهای پیام/