به گزارش دفتر منطقهای خبرگزاری تسنیم، «پیتر ون بورن» تحلیلگر آمریکایی و کارمند سابق وزارت خارجه این کشور در یادداشتی با اشاره به گزارش نهایی بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان(اداره سیگار) نوشت: این گزارش آنچه را میدانستیم، تأیید میکند: سقوط ارتش و دولت افغانستان بیشتر تقصیر ما(آمریکا) بود.
جنگ افغانستان را به خاطر دارید، درست است؟ این جنگ طولانیترین جنگی بود که برای آمریکا از سال 2001 تا 2021 ادامه داشت – به اندازهای طولانی بود که سربازانی که در اواخر ماموریت به این کشور اعزام شده بودند، در زمان شروع آن متولد نشده بودند. جنگ در 20 سال خود هیچ دستاوردی نداشت. وضعیت روی زمین همانگونه است که در 2001 وجود داشت. اکنون سال 2024 است، و نیروهای طالبان در این کشور حضور دارند .
گزارش سربازرس ویژه برای بازسازی افغانستان، فروپاشی نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغانستان، دو عامل اصلی آن را مطرح میکنند: اهداف جنگ نامشخص ایالات متحده، و فساد و سوء مدیریت از جانب دولت افغانستان. دولتی که توسط ایالات متحده ایجاد، مشاوره و تامین مالی شده بود (بنابراین این مسئله به نوعی به ما هم مربوط میشود).
ژنرال جیمز ماتیس، رئیس فرماندهی مرکزی از 2010 تا 2013 و وزیر دفاع از 2017 تا 2018 ، به اداره سیگار گفته است: «فقدان شفافیت سیاسی در مورد اهداف، راهها و ابزارها باعث شد که ما همیشه فکر کنیم که آیا سال آینده اینجا خواهیم بود؟ آیا قرار بود سال آینده بودجه ای ویژه بگیریم؟ ما مطمئن نبودیم که حمله کنیم، عقب نشینی کنیم یا به طرفی دیگر برویم. نوعی سردرگمی وجود داشت».
سربازرس ویژه برای بازسازی افغانستان دریافت که تنها مهم ترین عامل در سقوط نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغانستان در ماه اگوست 2021، تصمیم دو رئیس جمهور ایالات متحده برای خروج نیروهای نظامی و قراردادی ایالات متحده از افغانستان بود، در حالی که نیروهای افغانستانی قادر به حفظ خود نبودند. یکی از فرماندهان سابق ایالات متحده در افغانستان به اداره سیگار گفت: «ما آن ارتش را ساختیم تا با پشتیبانی نیروهای قراردادی فعالیت کنند. بدون آنها، نیروهای افغانستان نمیتوانند کاری کنند. وقتی نیروهای قراردادی از کشور بیرون شدند، مثل این بود که ما همه قطعههای چوبها را از جنگا (نوعی بازی) بیرون کشیدیم و انتظار داشتیم که سرپا بماند».
عدم شفافیت سیاسی؟ چند سالی از جنگ گذشته بود با اینکه کسی دلیل جنگ را نمی دانست. (بعدها معلوم شد که موضوع ریشه کن سازی «تروریسم» است.) فقدان نیروی نظامی ناپایدار و سست افغان؟ شاید کسی عنوان کند که در این سالها افغان ها ارتش پایداری نداشتند. هر کسی، دیگری را ملامت میکند! تنها کاری که ما باید انجام دهیم این است که بفهمیم چه کسی مسئول ایجاد یک ارتش پایدار بود و همه آنها را هدر داد .
عامل دیگری که در نابودی ارتش افغانستان نقش داشت، بازسازی کلی نهادهای امنیتی افغانستان در لحظه آخر بود. در سال 2021 ، در بحبوحه وخامت سریع امنیت کشور، رئیس جمهور غنی اکثر مقامات امنیتی خود را تغییر داد و اغلب آنها را با پشتونهای قومی جایگزین کرد. این تغییرات رهبری بخشی از یک الگوی گستردهتر سیاسیسازی و قومیسازی (به نفع پشتونها) بخش امنیتی بود .
یکی از تحلیلگران به اداره سیگار گفته است: شهرستانها نه به خاطر ارتش، بلکه به دلیل بازسازیها، جایگزینیها و انجام عملیاتها توسط اداره پلیس در شهرستانها انجام شد، سقوط کردند. او ادعا کرد که این پلیس بود که بیشتر درگیریها را در 18 ماه آخر انجام داد، نه ارتش. با تضعیف روحیه ارتش و ارائه مشروعیت سیاسی پلیس، این تجدید ساختار مستقیماً به سقوط ماه آگوست 2021 کمک کرد .
به گفته یک مقام بلندپایه افغانستان، در آپریل 2021 زمانیکه رئیس جمهور بایدن تاریخ خروج نهایی نیروها و قراردادیها را اعلام کرد، حلقه داخلی رئیس جمهور غنی متوجه شدند که نیروهای دفاعی امنیت ملی هیچ توانایی تدارکاتی و لجستیکی ندارند.
به گفته یک ژنرال پیشین افغانستان، یک هفته قبل از سقوط کابل، غنی نسل جدید افسران افغان را که توسط ایالات متحده آموزش دیده بودند، با یک گارد قدیمی از ژنرال های کمونیست در تقریباً تمام ارتش جایگزین کرد. این ژنرال گفت که غنی «به طور مداوم فرماندهان را تغییر می داد تا برخی از ژنرالهای قدیمی کمونیست را که به او وفادار بودند، به جای این افسران جوان آموزش دیده در آمریکا که (بیشتر) از آنها میترسید، جایگزین نماید».
به گفته ژنرال، سربازان افغان نه تنها پشتیبانی ایالات متحده را برای عملیات تهاجمی از دست داده بودند، بلکه دیگر نمیدانستند که آیا نیروهای آمریکایی به دفاع از آنها می آیند یا خیر. انفعال ایالات متحده باعث بی اعتمادی نیروهای دفاعی امنیت ملی نسبت به ایالات متحده و دولت خود شد.
انتهای پیام/.