تقویت جبهه مقاومت اقتصادی با رشد مشارکت مردم در اقتصاد

به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، اگر از 22 سالی که مقام معظم رهبری به نامگذاری آنها پرداخته‌اند، سالهایی که جنبه مذهبی و اعتقادی داشته را جدا کنیم، تأکید بسیار ایشان را بر اقتصاد می‌یابیم.

نامگذاری 15 سال به موضوع اقتصاد باز می‌گردد که به صورت مستقیم و یا تلویحی در آن به مشارکت مردم توجه و تأکید شده است.

این نامگذاری‌ها از آن رو اهمیت دارد که مسیر حرکتی دستگاه‌های اجرایی نظام را در سه قوه، به سمت یک هدف خاص مشخص می‌کند. از این رو ملاحظه می‌شود که تأکید ایشان بر اقتصاد به معنای سوگیری مسیر حرکتی قوای کشور می‌بایست به سمت اقتصاد باشد.

از سوی دیگر توجه ایشان در 4 سالی که به صورت مستقیم به حضور و اتحاد ملی اشاره کرده‌اند، تأکیدی بر استفاده از ظرفیت‌های مردمی در بخش‌های مخلتف است.

با این مقدمه می‌توان گفت به یقین آنچه که مقام معظم رهبری در این سال‌ها به آن توجه و تأکید داشته‌اند، اقتصاد مبتنی بر مردم‌محوری است. همانگونه که در دیدار نوروزی اقشار مردم با معظم له در حرم رضوی می‌فرمایند: «این اقتصادی که به عنوان اقتصاد مقاومتی مطرح می‌شود، مردم‌بنیاد است؛ یعنی بر محور دولت نیست و اقتصاد دولتی نیست، اقتصاد مردمی است؛ با اراده‌ی مردم، سرمایه‌ی مردم، حضور مردم تحقّق پیدا میکند. امّا «دولتی نیست» به این معنا نیست که دولت در قبال آن مسئولیّتی ندارد؛ چرا، دولت مسئولیّت برنامه‌ریزی، زمینه‌سازی، ظرفیّت‌سازی، هدایت و کمک دارد. کار اقتصادی و فعّالیّت اقتصادی دستِ مردم است، مال مردم است؛ امّا دولت ـ به‌عنوان یک مسئول عمومی ـ نظارت میکند، هدایت میکند، کمک میکند. آن جایی که کسانی بخواهند سوء‌استفاده کنند و دست به فساد اقتصادی بزنند، جلوی آنها را میگیرد؛ آنجایی که کسانی احتیاج به کمک دارند، به آنها کمک میکند.» (دیدار با مردم حرم رضوی 1/1/1393)

این سخنان ایشان در حالی مطرح می‌شود که مقام معظم رهبری یک ماه پیش از آن یعنی در 29 بهمن ماه 1392 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کرده بودند.

 نقش محوری و کلیدی مردم در جهت تحقق اقتصادی مقاومتی، موضوعی است که هم با رجوع به ادبیات و هم از مقدمه و سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی قابل تشخیص است.

مقام معظم رهبری در این زمینه می‌فرمایند: «از ویژه‌گی‌های سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مردم‌محوری است که در این سیاست‌ها ملاحظه شده، تجربه هم به ما نشان می دهد، بیانات و معارف اسلامی هم تاکید می کند که هر جا مردم می آینده دست خدا هم هست... نشانه و نموده آن در دفاع هشت ساله، نمونه آن خود انقلاب و نمونه آن گذر از گردنه های دشوار این سالهاست. چون مردم در میدان بودند، کارها پیش رفته، ما در زمینه اقتصاد به این کمتر بها داده ایم.» ( در دیدار با اقشار مختلف 20 اسفند ماه 1392)

 از سوی دیگر اقتصاد ایران بنا به دلایل مختلف در معرض بحران و شوک‌های اقتصادی بیرونی بسیاری است. از تحریم‌های ظالمانه و گسترده گرفته تا برنامه‌ریزی برای ضربه زدن به اقتصاد نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در مواقع بحرانی.

بحران‌آفرینی‌ای هم که عده‌ای از غارتگران بیت‌المال و سرمایه‌های مردم در قالب اختلاس و فسادهای اقتصادی ایجاد کرده‌اند را باید در کنار این هجمه‌های بیرونی اقتصادی گذاشت که به عدم ثبات اقتصادی در کشور منجر شده و می‌شود.

این هجمه‌ها و شوک‌های بیرونی که به اقتصاد نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تحمیل شده و می‌شود سبب تزلزل در ثبات اقتصادی در کشور شده و مدام کشور را با چالش‌های عدیده‌ای مواجه کرده است.

از این رو به اعتقاد کارشناسان اقتصادی مجموعه‌ای که با شوک‌های بیرونی اقتصاد خود مواجه است، هرچه بیشتر بتواند قدرت خود را بین اجزای خود پراکنده کرده و نرخ مشارکت در آن را بالاتر ببرد، تاب‌آوری، دوام‌آوری و مقاومت آن در برابر این شوک‌ها بیشتر خواهد شد که از آن به رابطه مثبت بین نرخ مشارکت نیروی کار و مقاومت اقتصادی یاد می‌کنند.

به عبارت دیگر اگر نظام اقتصادی به گونه‌ای باشد که با قاعده وسیعی از هرم اجتماعی ارتباط نداشته باشد، به هنگام فشارهای اقتصادی، نظام اقتصادی مدافعین زیاد نخواهد داشت و دفاع اقتصادی باید توسط همان چند بازیگر خاص صورت پذیرد.

در حالی که اگر بدنه فعالان اقتصادی گسترده و توانمند باشد، یعنی بخش اعظمی از برنامه‌ها و سرمایه‌ها، صرفاً در بخش‌های اقتصادی خاصی یا فقط در یک محدوده جغرافیایی خاصی تمرکز پیدا نکرده باشد، آنگاه مقابله با چنین اقتصادی، بسیار دشوار خواهد بود. مشارکت مردم در اقتصاد موجب می‌شود که جبهه مقاومت اقتصادی، بسیار قوی‌تر و در پشت صحنه اقتصاد حامیان بسیار متکثری وجود داشته باشند.

نکته‌ای که مقام معظم رهبری بارها به آن توجه و تاکید کرده‌اند: « اگر ملت مقتدر باشد، توانا باشد، نیاز خود را کم کند، مشکلات خود را برطرف کند، و امروز که مسئله‌ی اقتصاد مسئله‌ی اصلی است، بتواند اقتصاد خود را روبه‌راه کند، دشمن در مقابله‌ی با ملت ایران بی‌دفاع خواهد ماند.» (حرم مطهر امام خمینی 14/3/1392)

اما در این میان چه بایسته‌هایی را باید برای محوری کردن اقتصاد مدنظر قرار داد؟

بررسی مواضع و دیدگاه‌های مقام معظم رهبری نشان می‌دهد که مقام معظم رهبری در این سالها و در فرامین مختلف به استفاده از ظرفیت‌های مردمی تاکید و توجه بسیاری داشته که نحوه استفاده از این ظرفیت ها را می توان در 4 محور کلی خلاصه کرد.

محور اول: توجه به ایجاد عرصه های مشارکت مردم در اقتصاد

همانگونه که در پیام سال 1403 مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره شده است، می‌بایست برنامه‌ریزان، برنامه‌ریزی مناسب در این بخش داشته باشند، این برنامه‌ریزی به یقین می‌بایست به تعریف عرصه‌های مختلف مشارکت اقتصادی و بازتعریف عرصه‌های موجود در حوزه‌های اقتصادی باشد.

محور دوم: رفع موانع مشارکت اقتصادی مردم

در پیام نوروزی مقام معظم رهبری همچنین بر این نکته توجه شده است. « باید موانع حضور مردم در بخش تولید برطرف شود و ظرفیت‌های بزرگ مردمی فعال شوند.»

به یقین مجلس دوازدهم در این عرصه نقش و جایگاه رفیعی دارد که نمایندگان این مجلس می‌بایست برای رفع موانع تحقق این شعار اقدام درست و به موقعی داشته باشند.

محور سوم: تقویت بایسته‌های فردی مشارکت مردم در اقتصاد

در این محور به نظر می‌رسد توجه به فرهنگ اقتصادی موضوعی است که می‌بایست در دستور کار دستگاه های فرهنگی کشور قرار گیرد تا فرهنگ کار از آنچه که امروز در جامعه وجود دارد، به جهاد اقتصادی تبدیل شود. کار کردن صرفاً در فعالیت‌های اداری و مؤسسات دولتی خلاصه نشده و تغییر الگوی مصرف فرهنگی به تولید مدنظر دستگاه‌های فرهنگی می‌بایست قرار گیرد.

محور چهارم: وظیفه دولت در قبال افزایش مشارکت مردم در اقتصاد

به نوعی مهمترین محوری که می‌تواند نقشی غیرقابل انکار در افزایش مشارکت مردم در اقتصاد داشته باشد، توجه به حضور جدی بخش خصوصی که همانا بدنه مردم در اقتصاد می‌باشد، است. تأکید مقام معظم رهبری به توجه به بخش خصوصی واقعی در این عرصه در سال گذشته نیز نشان از اهمیت وظیفه دولت در قبال افزایش مشارکت مردم در حوزه اقتصاد است که همانگونه که رئیس جمهور نیز در پیام نوروزی خود به آن تأکید داشته توجه به مردمی کردن اقتصاد در دستور کار دولت نیز قرار خواهد داشت.

به هر روی آنچه که باعث تحقق شعار جهش تولید با مشارکت مردمی خواهد شد، رفع موانع مشارکت مردمی و ایجاد زمینه‌های مشارکت مردمی در حوزه اقتصاد است که با اتحاد و همدلی بین قوای سه گانه و برقراری ارتباط موثر با مردم میسر خواهد شد.

زهرا کورانی

انتهای پیام/