به گزارش خبرگزاری تسنیم، «نخستین کنگره بینالمللی علم و قرآن» امروز، یکشنبه سی اردیبهشت، با حضور دانشمندان و محققان قرآنی و علمی در دانشگاه تهران برگزار شد.
علی اکبر صالحی، قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم، در این همایش با بیان اینکه در اینجا از منظر کسی که به قرآن باور دارد و آن را تمام و کمال میداند صحبت میکنیم، اظهار داشت: ما قصد نداریم قرآن را با محک علم بسنجیم، بلکه میخواهیم یافتههای علمی را به عرض قرآن کریم برسانیم. وقتی بخواهیم برخی یافتههای علمی را با قرآن بسنجیم ممکن است آن یافته علمی دقیق نباشد. این مسئله اشکالی ندارد چون قرآن کریم اشتباه نمیکند بلکه این ما هستیم که اشتباه میکنیم.
قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم با اشاره به اینکه در گذشته هم برداشتهای علمی اشتباهی وجود داشته اما خدشهای به قرآن کریم وارد نشده، خاطرنشان کرد: در قرآن کریم به بسیاری از پدیدههای از جمله روز و شب، آبی که نازل شده، کشتی که در دریا حرکت میکند اشاره شده و سپس گفته شده در این آیات نشانههایی از قدرت خداوند برای اهل تعقل وجود دارد.
او تصریح کرد: قرآن کریم از زمان نزول تا به امروز و تا زمان حیات بشری همواره مورد توجه متفکران و متعقلان بوده و خواهد بود. همین که امروز میخواهیم بعد از هزار و چهارصد سال درباره رابطه قرآن و علم صحبت کنیم نشانهای از این سخن است.
شرایط بهرهمندی از هدایت قرآن
صالحی با بیان اینکه قصد ما به محک کشیدن قرآن از طریق علم و دانش بشری نیست بلکه میخواهیم دستاوردهای خود را به قرآن عرضه کنیم، اظهار داشت: اعتقاد به قرآن باعث میشود اگر یافتهای در تجانس با قرآن کریم نیافتیم، باید بگوییم یا آن یافته بشری هنوز کامل نیست یا اینکه فهم و درک و استنباط ما از قرآن کریم ناقص است.
قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم با تأکید بر اینکه در قرآن هدایت اعتقادی، اخلاقی، عملی و تربیتی وجود دارد، گفت: در قرآن کریم هدایت علمی هم وجود دارد چراکه با اشاره به آیات خلقت و پدیدههای هستی انسان را به تعقل در جهان وا میدارد. پس ما باید دنبال مفاهیم علمی برویم و این نگرانی را نداشته باشیم که اگر تفسیری از مسئلهای داشتیم ممکن است در تضاد با قرآن کریم باشد.
صالحی در خصوص شرایط بهرهمندی از هدایت قرآن توضیح داد: اولین مورد ایمان و تقوا است چون قلب انسان را برای پذیرش هدایت الهی آماده میکند. دوم، علم به دستورات قرآن است که انسان را در مسیر قرآن ثابت قدم نگه میدارد. سوم تفکر و تدبر و تعقل است، چون نور هدایت را در دل انسان روشن میکند. در قرآن کریم آمده است که ما آب را به اندازه کافی بر زمین نازل کردیم اما مراد، بارانی نیست که بر زمین میبارد بلکه در زمین انواع مواد از جمله اورانیوم، آهن و سایر مواد مورد نیاز وجود دارد که همگی توسط خدای متعال برای استفاده ما خلق کرده است.
او با اعتقاد به اینکه علم در تعارض با قرآن نیست، خاطرنشان کرد: اگر به خوبی از قرآن استفاده کنیم مسیر علم را برای ما هموار میکند. قرآن کریم حد دستاوردهای انسان را نیز مشخص کرده است.
ضرورت تعقل در آموزههای علمی قرآن توسط دانشمندان
در ادامه این کنگره بینالمللی علم و قرآن، محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، با اشاره به اینکه آنچه در غرب تحت عنوان مباحث علم و دین مطرح میشود مبتنی بر تعالیم مسیحیت است، اظهار داشت: این در حالی است که قرآن کریم کتابی است که هفده سال بعد از اینکه بر پیامبر اسلام (ص) نازل شد به کتابت درآمد و امروز در اختیار ماست.
طهرانچی خصوصیت مهم قرآن را نوآوری عنوان کرد و گفت: قرآن در جوامع امروزی مهجور است و ما توجه چندانی به آن نداشتهایم، اما چنین کنگرههایی باعث میشود به رابطه قرآن و پدیدههای طبیعی بپردازیم. امروزه علوم طبیعی و اجتماعی در فضای خاص خود عمل میکنند. سؤال این است که آیا قرآن کریم نیز چنین نگاهی دارد؟
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه در قرآن نوع نگاه به خلقت تبیین شده است، تصریح کرد: تا به حال مفروض میداشتیم که علم همه چیز را برای ما تفسیر میکند اما در قرآن آمده که در همه خلقت نکاتی وجود دارد که میتواند مسیر انسان را تبیین کند. در قرآن کریم به حضرت موسی (ع) دستور داده شده که به قوم خودت بگو این موعظهها را دریابند و بهترین آنها را انتخاب کنند.
او ادامه داد: اگر فیزیکدان زمین و آسمانها را بررسی میکند باید به موعظههای آن هم برسد و ببیند که این خلقت چگونه شکل گرفته است.
طهرانچی بر لزوم تعقل در قرآن تأکید کرد و گفت: قرآن صراحتاً بیان میکند که هدهد دریافت اجتماعی دارد و میفهمد. این نگاهی در ارتباط با کلیت علوم است و پژوهشگران علوم مختلف میتوانند با توجه به آن، به دستاوردهای مهمی برسند.
انتهای پیام/