به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، نرخ دلار بازار آزاد هرساله در آستانه سال جدید میلادی، بهدلیل تقاضای تسویه ارزی فعالان اقتصادی با نوسان مواجه میشود، البته در یک سال و نیم اخیر تنشهای سیاسی متعددی نیز رخ داد که بر بازار ارز اثر گذاشت و نباید از آن غافل شویم اما دلیل عمده نوسان ارزی ماههای منتهی به سال جدید میلادی، فشار تقاضای ارز فعالان اقتصادی است.
این تجربه در چندین سال گذشته بهصورت مکرر اتفاق افتاده اما در هفتههای بعد از این نوسانات نیز همواره ریزش نرخ ارز تجربه شده است.
نگاهی به روند نرخ دلار در بازار آزاد طی سالهای 1401 و 1402 تاکنون بهخوبی بیانگر این ماجراست. در زمستان سال 1401 نرخ دلار با روند افزایشی به بالای 60 هزار تومان نیز رسید اما پس از مدت کوتاهی در اسفند همان سال به کانال 45هزارتومانی ریزش کرد.
در سال 1402 نیز این اتفاق مجدداً تکرار شد و نرخ دلار در زمستان این سال روند افزایشی به خود گرفت و از محدوده 50هزارتومانی که چندین ماه در آن تثبیت شده بود، با روند افزایشی به بالای 60 هزار تومان رسید.
البته این سال یک تفاوت مهم داشت؛ تنشهای سیاسی پایان سال در منطقه و حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران در دمشق در فروردین ماه سال 1403 جلوی کاهش نرخها را گرفت و دلار به روند صعودی ادامه داد و حتی به بالای 70 هزار تومان نیز رسید اما بعد از پاسخ محکم ایران به این اقدام رژیم صهیونیستی (عملیات وعده صادق1) در 26 فروردینماه 1403، نرخ دلار روند نزولی خود را شروع کرد و تا کانال 57هزارتومانی ریزش شدیدی را ثبت کرد.
نوسانات ارزی آستانه سال نوی میلادی از سال 1401 تاکنون
نقش فشار تقاضای سال جدید میلادی و اتفاقات سیاسی در نوسانات ارزی اخیر
نرخ دلار در روزهای اخیر، در حالی که از ابتدای سال در محدوده 60 تا 64 هزار تومان تثبیت شده بود، روند افزایشی به خود گرفته است و در معاملات امروز به بالای 76 هزار تومان رسیده است. کارشناسان اقتصادی برای نوسانات اخیر سه دلیل اصلی را مطرح کردهاند؛
اولین و مهمترین دلیل نوسانات ارزی یکماهه اخیر، فشار تقاضای تسویه ارزی فعالان اقتصادی در آستانه سال نوی میلادی است که هرساله تکرار میشود.
دلیل دیگری که برای افزایش نرخ دلار مطرح میشود، تنشهای سیاسی و تحولات مهم منطقه است. تحولات سوریه و سقوط دولت بشار اسد و تنشهای سیاسی ناشی از تهدیدات آمریکا و اسرائیل و همچنین نزدیک شدن به زمان حضور ترامپ در کاخ سفید آمریکا از جمله دلایل سیاسی و روانی این افزایش قیمت است.
افزایش نرخ نیمایی هم عامل دیگری است که به بازار ارز آزاد سیگنال داده و موجب افزایش نرخ دلار شده است اما برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند این تصمیم برای شرایط فعلی اقتصاد کشور یک اقدام ضروری است و افزایش قیمتها ارتباطی با افزایش سقف نرخ نیمایی ندارد!
مجید شاکری؛ تحلیلگر مسائل اقتصادی در پاسخ به این پرسش؛ "آیا افزایش نرخ دلار در شرایط کنونی بهعلت راهاندازی بازار ارز تجاری و حذف نیماست؟" گفت: این گزاره درست نیست و افزایش نرخ دلار در بازار آزاد بهعلت نزدیکی به انتهای سال میلادی است؛ چون در پایان سال میلادی تقاضا برای تسویه افزایش پیدا میکند که این باعث رشد نرخ دلار میشود؛ در نتیجه نباید این افزایش قیمت را به حذف نیما و راهاندازی بازار ارز تجاری نسبت دهیم.
با توجه به تجارب گذشته درباره نوسانات نرخ ارز در آستانه سال نوی میلادی، و همچنین خبر تسنیم مبنی بر آغاز مداخله سنگین بازارساز با تزریق درهم، دلار و تتر از روز دوشنبه بهنظر میرسد نوسانات اخیر نیز پایدار نیست و احتمال دارد با فروکش فشار تقاضای ناشی از تسویه ارزی فعالان اقتصادی در روزهای آینده و از بین رفتن جو روانی مسائل سیاسی، شاهد ریزش مجدد نرخ دلار مانند موارد گذشته باشیم.