به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه روسی اینترنتی «وزگلیاد» در تحلیلی نوشته است؛ ایجاد تغییراتی در دکترین هستهای روسیه و تولید و آزمایش موشک «اورشنیک» از جمله اقداماتی بودند که این کشور در سال 2024 انجام داد و بدین ترتیب واقعیت بازدارندگی هستهای را در اروپا و بهطور کلی در جهان تغییر دادند. مسکو پیام روشنی به واشنگتن و بروکسل ارسال کرد: نقض منافع امنیتی روسیه بدون پاسخ نخواهد ماند. نکته مهم این است که این اقدامات بدون افزایش سطح تنش انجام شدند. ولی دقیقاً صحبت بر سر چه چیزی است؟
سال گذشته با تغییرات مهمی در رویکردهای روسیه در عرصه امنیت راهبردی همراه بود. در ماه نوامبر، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، با انجام اصلاحاتی در اصول سیاست دولتی در زمینه بازدارندگی هستهای موافقت کرد که پارامترهای استفاده از سلاحهای هستهای را دقیقتر تعریف میکند. بر اساس این سند، مسکو اکنون تهاجم از سوی یک کشور غیرهستهای که با حمایت یک قدرت هستهای صورت بگیرد را بهعنوان حمله مشترک هر دو طرف در نظر خواهد گرفت.
مدتی بعد، مسکو با آزمایش موشک بالستیک میانبرد جدید «اورشنیک» تغییرات در دکترین را تقویت کرد. این سامانه موشکی در حمله به کارخانه «یوژماش» در دنپروپتروفسک اوکراین مورد استفاده قرار گرفت. این اقدام پاسخی به استفاده از تسلیحات آمریکایی و بریتانیایی برای حملات به عمق خاک روسیه بود. علاوه بر این، موشکهای «اورشنیک» قابلیت استفاده با کلاهکهای هستهای را نیز دارند. در این راستا، قابل توجه است که در آینده نزدیک این سامانهها در خاک بلاروس مستقر خواهند شد.
به عقیده تحلیلگران، این اقدام مسکو، با توجه به تغییر رخ داده در دکترین هستهای، به ایجاد تعادلی در برابر برتری عددی کشورهای عضو ناتو در اروپا کمک خواهد کرد. آلکسی آنپیلوگوف، کارشناس نظامی، در این باره توضیح داد: «بخش مربوط به تسلیحات هستهای در دکترین روسیه دچار تغییراتی ظاهراً کوچک اما بسیار مهم شده است. اصل اصلی در این سند حفظ شده که بر اساس آن، روسیه هرگز حمله پیشدستانه هستهای را انجام نمیدهد.»
وی افزود: «اما در این سند، فهرست اقدامات احتمالی دشمن که میتواند به استفاده روسیه از تسلیحات هستهای منجر شود، گسترش یافته، طبق اصلاحات در نظر گرفته شده، اقداماتی را که میتوان بهعنوان جنگ ترکیبی تفسیر کرد، در نظر گرفتهاند. بهعنوان مثال، نیروهای مسلح اوکراین از سوی چندین قدرت هستهای حمایت میشوند که از قابلیتهای تهاجمی آنها برای تحت تأثیر قرار دادن تواناییهای هستهای روسیه استفاده میکنند.»
این کارشناس یادآور شد که نیروهای مسلح اوکراین چندین بار تلاش کردهاند از پهپادها و همچنین موشکهای کروز و عملیاتی-تاکتیکی برای حمله به زیرساختهای هستهای روسیه استفاده کنند. بهروزرسانی دکترین بهطور علنی اعلام میکند که روسیه خود را محق میداند در پاسخ به چنین اقداماتی از تسلیحات هستهای استفاده کند. با این حال، وی تأکید کرد که این به معنای قطعی بودن اجرای چنین اقداماتی نیست.
آنپیلوگوف گفت: «رهبری نظامی-سیاسی روسیه با دقت پیامدهای احتمالی تشدید تنش را ارزیابی میکند. روشن است که استفاده از تسلیحات هستهای بلافاصله درگیری را به سطح خطرناکتری منتقل خواهد کرد. در اینجا نقش عامل «اورشنیک» برجسته میشود.»
این کارشناس همچنین اشاره کردهاند که سامانه موشکی «اورشنیک» این امکان را برای مسکو فراهم کرده که وظایف نظامی که پیشتر تنها با استفاده از تسلیحات هستهای قابل انجام بود، را با استفاده از تسلیحات غیرهستهای به انجام برساند. دلیل این امر سرعت کلاهکهای «اورشنیک» در هنگام برخورد به هدف است که به 3 کیلومتر بر ثانیه میرسد. انرژی جنبشی این کلاهکها توانایی وارد کردن خساراتی بسیار فراتر از یک مهمات بزرگ معمولی را به دشمن دارد. بدین ترتیب، استقرار «اورشینیک» اهرمی جدی برای بازدارندگی غیرهستهای در اختیار مسکو قرار میدهد. و البته در صورت لزوم، این مهمات میتواند به کلاهک هستهای مجهز شود و اگر این سامانه حامل تعدادی کلاهک هستهای باشد، صحبت از قدرت تخریبی آن کاملاً متفاوت خواهد بود.
وی یادآور شد که ولادیمیر پوتین با استقرار سامانه موشکی «اورشینیک» در خاک بلاروس موافقت کرده و شاید این اقدام پاسخی پیشدستانه از سوی مسکو به برنامه اعلامشده استقرار موشکهای میانبرد آمریکایی در آلمان تا سال 2026 باشد. بدین ترتیب روسیه از قبل نشان داده که هر گونه برنامه برای استقرار موشکهای میانبرد و کوتاهبرد در خاک اروپا، با اقدامات متقابل پاسخ داده خواهد شد.
وادیم کوزولین، رئیس مرکز مطالعات سیاسی و نظامی دیپلماتیک آکادمی علوم وزارت خارجه روسیه نیز دیدگاهی مشابه دارد. به عقیده وی، ظهور «اورشنیک» به مسکو این امکان را داد تا پیامی بازدارندهتر به غرب ارسال کند و بهروزرسانی دکترین هستهای روسیه، محتوای عملی بیشتری به این سند افزود.
این کارشناس توضیح داد: «همین مسئله درباره رقابت روسیه در زمینه موشکهای میانبرد و کوتاهبرد نیز صدق میکند. تصمیم ایالات متحده برای استقرار این نوع موشکها در آلمان، تهدیدهای امنیتی جدیدی برای روسیه ایجاد کرده است. بنابراین، استقرار سامانه «اورشنیک» در خاک بلاروس بهمنظور خنثی کردن این تهدید انجام شده و باید نشان دهد که مسکو قصد ندارد در شرایطی که واشنگتن منافع ما را نقض میکند، دست روی دست بگذارد.»
به گفته وی، در مجموع، هر اقدام غرب در "پلکان تشدید تنش"، پاسخی متناسبی از سوی روسیه دریافت خواهد کرد. با این حال، در ایالات متحده و اتحادیه اروپا هنوز سیاستمداران معقول و محتاطی وجود دارند که خطر روند کنونی را درک میکنند و شاید بتوانند به موقع از تشدید بیشتر اوضاع جلوگیری کنند.
انتهای پیام/