به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، صنعت نشر در سال 2024 همچون بسیاری دیگر از حوزهها، دستخوش تحولات بنیادین در عرصههای فناوری، اندیشه و زیرساختها بود؛ بهطوری که برخی از این تحولات نویدبخش فصل جدیدی در حوزه نشر است و پوستاندازی این عرصه را نشان میدهد.
از جمله مسائل تاثیرگذار بر حوزه نشر در سال گذشته میلادی، ورود هوش مصنوعی به این وادی است. امری که میتوان آن را شمشیر دو لبه به شمار آورد؛ از یکسو استفاده از فناوری هوش مصنوعی میتواند امکان جدیدی برای عرصه نشر و فعالان این بازار باشد، اما در سوی دیگر این ماجرا، ورود بیقاعده آن در تألیف و ترجمه کتاب سبب شده تا در ماههای گذشته فعالان بازار نشر، مولفان و مترجمان نسبت به تبعات آن هشدار دهند.
مسیر صنعت نشر کتاب از چاپ به دیجیتال، گواهی بر ماهیت پویای تکامل فناوری است. عصر سنتی چاپ که با حضور فیزیکی کاغذ و جوهر مشخص میشد، با کتابفروشیها، کتابخانهها و دسترسی منطقهایتر شناخته میشد.
با این حال، با ظهور اینترنت و تحول دیجیتال، تغییر عظیمی رخ داد. معرفی کتابهای الکترونیکی و پلتفرمهای آنلاین، انقلابی را آغاز کرد که هر جنبهای از نشر را متحول ساخت و سبب شده تا دسترسی به محتوا فراتر از مرزها و محدودیتها تعریف شود.
این تحول دیجیتال، بازتاب تغییرات گستردهتر اجتماعی بود. با توجه به اینکه مردم به طور فزایندهای از دستگاههای دیجیتال برای اطلاعات و سرگرمی استفاده میکردند، نشر نیز مجبور به سازگاری شد.
اولین دستاورد بزرگ، ظهور کتابخوانهای الکترونیکی و کتابهای الکترونیکی بود که راحتی و دسترسی بیسابقهای را برای خوانندگان ارائه میداد. قابلیتهای دیجیتال، توزیع گستردهتری را امکانپذیر کرده، موانع جغرافیایی را از بین برده و هزینههای مرتبط با تولید و توزیع چاپ را به شدت کاهش داده است.
تحول دیجیتال در عرصه نشر، چالشهایی به همراه داشته است؛ به ویژه در سازگاری با سرعت تغییرات و مدیریت سیل محتوایی که در دسترس مخاطب قرار میگیرد. با این حال، میتوان گفت مسیر کلی صنعت نشر به سمت گسترش و نوآوری بوده و تحولات، بهویژه در سالهای اخیر و پس از پاندمی کرونا، زمینه را برای جهش بعدی در نشر، یعنی ادغام هوش مصنوعی، فراهم کرده است.
مجله فوربس ضمن تحلیل آینده صنعت نشر پس از ورود هوش مصنوعی به این عرصه، در هفت بخش از جمله تولید محتوا، ویرایش و دستهبندی. سرمایهگذاری، ایجاد امکانات جدید برای مخاطبان و ... این پیوند را مثبت ارزیابی و در عین حال تاکید کرده ممکن است در آینده با اتکای بیش از حد نویسندگان به این فناوری، خلاقیت و اصالت متن قربانی شود.
عصر جدید صنعت نشر، یعنی عصر پیوند این صنعت با فناوری هوش مصنوعی، نویدبخش آیندهای است که در آن مرزهای ایجاد و توزیع محتوا بهطور مداوم در حال گسترش و تغییر است. تأثیر هوش مصنوعی در تمام جنبههای نشر گسترده است؛ از تولید محتوای گرفته تا تجزیه و تحلیلهای پیچیدهای که کاربران انتظار دارند. این فناوری نه تنها فرآیندهای موجود را بهینهسازی میکند؛ بلکه به ناشران این امکان را میدهد که سرمایه خود را به صورت بهینهتر مدیریت کنند. هوش مصنوعی به ناشر امکان مطالعه و بررسی ذائقه مخاطب را میدهد تا او بتواند با علم بر نیاز مخاطب سرمایهگذاری کند.
چنانکه در ابتدا اشاره شد، هوش مصنوعی در صنعت نشر، شمشیر دو لبه است. با وجود تمام این مزیتها، ورود این فناوری در صنعت نشر نگرانیهایی را برای اهالی این حوزه به همراه داشته است. به خطر افتادن امنیت شغلی مولفان و مترجمان، تصویرگران، ویراستاران و ظهور نویسندگان جدیدی که با کمک هوش مصنوعی توانستهاند بهعنوان یک نویسنده متوسط مطرح شوند، از این جمله است.
از جمله حوزههایی که این دست نگرانیها در آن پررنگ است، حوزه نشر کودک و نوجوان است. استفاده از هوش مصنوعی در نشر کتابهای کودکان طی ماههای اخیر تأثیر قابل توجهی بر این صنعت گذاشته است. تصاویرسازیهای انجام شده توسط هوش مصنوعی شیوه خلق و نشر کتابهای کودک را وارد مرحله جدیدی کرده است. برخی ناشران از ابزارهای هوش مصنوعی برای خلق کل کتاب، از متن تا جلد استفاده میکنند، در حالی که برخی دیگر از تصاویر تولید شده با هوش مصنوعی برای تکمیل روشهای سنتی تصویرسازی استفاده میکنند.
استفاده از هوش مصنوعی در نشر کتابهای کودکان همچنین سؤالاتی را در مورد نقش هنرمندان انسانی و ارزش روشهای سنتی تصویرسازی مطرح میکند. برخی منتقدان استدلال میکنند که تصاویر تولیدشده با هوش مصنوعی جایگزین هنرمندان انسانی میشوند و معیشت تصویرگران و نویسندگان را تهدید میکند. نگرانی اصلی این است که با پیشرفتهتر شدن هوش مصنوعی، تقاضا برای آثار هنری خلق شده توسط انسان ممکن است کاهش یابد و این امر میتواند منجر به از دست رفتن مشاغل و کاهش ارزش کار هنر انسان شود.
با وجود این نگرانیها، استفاده از هوش مصنوعی در نشر کتابهای کودکان در سالهای آینده احتمالاً همچنان رو به رشد خواهد بود. با پیشرفت فناوری هوش مصنوعی و در دسترستر شدن آن، ناشران و نویسندگان بیشتری احتمالاً از تصاویر طراحی شده با هوش مصنوعی در آثار خود استفاده خواهند کرد. راندمان و صرفهجویی در هزینه ابزارهای هوش مصنوعی، آنها را به گزینهای جذاب برای تولید سریع محتوای باکیفیت تبدیل میکند.
در سوی دیگر ماجرا، مخاطبان این آثار، یعنی کودکان و نوجوانان قرار دارند. افزایش استفاده از هوش مصنوعی در میان این گروه نیز نگرانیهایی را در میان پژوهشگران به همراه داشته است.
براساس این نگرانی، طی ماههای اخیر نشستهای مختلفی در جهت چارهجویی برگزار شد. از سوی دیگر، به نظر میرسد بازار طراحی اپلیکیشنهایی که قادر باشند میان متن خلق شده توسط انسان و هوش مصنوعی را تشخیص دهند، رفتهرفته گرم میشود.
انتهای پیام/