هوش مصنوعی، قانون می‌خواهد
حکمرانی هوش مصنوعی می‌تواند شامل وضع قوانین، استانداردسازی، نهادسازی، حمایت، تسهیل‌گری، بازدارندگی و جرم‌انگاری باشد که می‌تواند مسیر کاربست، تحقیقات و توسعه هوش مصنوعی را برای اطمینان از رعایت عدالت، آزادی و احترام نسبت به حقوق شهروندان هدایت کند.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، حکمرانی هوش مصنوعی به‌عنوان بستر راهبری توسعه هوش مصنوعی، یک مفهوم پویا و چندوجهی بوده و نقش مهمی در ساخت آینده جوامع مدرن ایفا خواهد کرد. حکمرانی هوش مصنوعی شامل مجموعه‌ای از فرآیندها، استانداردها، قوانین و خط‌مشی‌ها می‌شود که به‌منظور راهبری، مدیریت، کنترل بهینه، توسعه و کاربست فناوری هوش مصنوعی و پیامدهای مرتبط با آن طراحی می‌شود.
نتیجه آن اقداماتی است باهدف تضمین ایمنی، عدالت، شفافیت واخلاق در توسعه، و اجرا و استفاده از سیستم‌ها و فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی. این اقدامات شامل تعیین استانداردها و دستورالعمل‌ها، مدیریت داده‌ها، حفظ حریم خصوصی، تعیین مسئولیت‌ها و حقوق، مدیریت و نظارت بر الگوریتم‌ها و تضمین توسعه مداوم و پایداری استفاده از هوش مصنوعی برای همه سطوح فنی و دانشی جامعه است.
هوش مصنوعی؛ از تقلید تا تصمیم
مفهوم هوش مصنوعی به تلاش‌هایی در توسعه کارکردهایی رایانه‌مبنا جهت تقلید از هوش انسانی با بهره‌مندی از توانایی تفسیر و یادگیری از داده‌ها،می‌پردازد. برای نمونه، یک‌سری شبکه‌های عصبی مصنوعی برای درک وتقلید از فعالیت نورون‌ها در مغز انسان طراحی شد؛ بعدها در اواخر قرن بیستم، شبکه‌های عصبی پیچیده‌تری توسعه یافت و توانمندی‌هایی مانند تشخیص تصویر و گفتار را در این کارکردها ایجاد کرد. این تلاش‌ها منجر‌به معرفی مفهوم هوش مصنوعی به‌عنوان مجموعه‌ای ازبرنامه‌های کامپیوتری (یا ماشین‌ها) شدکه می‌توانند وظایف از‌پیش‌تعریف‌شده راباسرعت ودقت بسیار بالاتر انجام دهند.در موج اخیر پیشرفت‌های هوش مصنوعی که با پیشرفت در تجزیه‌و‌تحلیل کلان‌داده تسهیل شده است، قابلیت‌های هوش مصنوعی به برنامه‌های رایانه‌ای که می‌توانند حجم عظیمی از داده‌ها را یاد‌گرفته و بدون راهنمایی انسان تصمیم بگیرند - که معمولا الگوریتم‌های یادگیری ماشینی نامیده می‌شوند- گسترش یافته است.
چالش‌هایی برای حکمرانی
برخلاف الگوریتم‌های ابتدایی هوش مصنوعی که بر قوانین از پیش برنامه‌ریزی‌شده برای اجرای وظایف تکراری تکیه می‌کردند، الگوریتم‌های یادگیری ماشینی با محاسبات آماری و قوانینی درباره نحوه یادگیری ازداده‌ها طراحی شده‌اند که شامل «استدلال استنتاجی»، «ادراک»، «طبقه‌بندی» و«بهینه‌سازی»جهت تقلید اعمال انسانی است.این اعمال می‌تواندشامل پیش‌بینی،درک، مواجهه، توصیه و مواردی از این‌دست که متأثر ازهوش انسانی هستند، باشد. ظرفیت‌های حاصل از فناوری هوش مصنوعی در ایجاد تحول ابعاد تعامل میان حاکمیت‌ها و شهروندان قابل توجه است؛ از جمله ظرفیت پیشرفت در پزشکی و بهداشت عمومی، حمل‌و‌نقل عمومی، انرژی، آموزش، علم، امنیت، رشد اقتصادی و پایداری محیط زیست. با این‌حال، خطرات آن نیز قابل توجه هستند و چالش‌های شدیدی را برای حکمرانی ایجاد می‌کنند.
چرا حکمرانی هوش مصنوعی؟
امروزه اهمیت توجه به فناوری هوش‌مصنوعی و توسعه آن در کشور،برکسی پوشیده نیست.رهبرمعظم‌انقلاب پس از تأکیدبر قرارگیری کشور درفهرست 10کشور برتر هوش مصنوعی، در اولین جلسه باهیأت دولت چهاردهم پس ازذکر مواردی از به‌کارگیری هوش مصنوعی در کشور، فرمودند که در مسأله هوش مصنوعی، بهره‌بردار‌بودن امتیاز نیست؛ این فناوری لایه‌های عمیقی دارد که باید بر آن لایه‌ها مسلط شد و این لایه‌ها دست دیگران است. توسعه پایدار هوش مصنوعی و دستیابی به لایه‌های زیرساختی مورد اشاره، جز با وجود یک نظام ارزیابی، برنامه‌ریزی، اجرا و رصد به‌همراه تدبیر سازوکارهای نهادی مورد نیاز در کشور ممکن نخواهد بود. به‌علاوه، با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های هوش مصنوعی، کاربست هوش مصنوعی بدون نظارت و راهبری صحیح، می‌تواند آسیب‌ها و خطرات متعددی ازجمله آسیب‌های اجتماعی واخلاقی قابل توجهی ایجاد کند.مجموع این تدابیر در مواجهه با هوش مصنوعی ازجمله برنامه‌ریزی، رصد و ارزیابی، اجرا و تدبیر سازوکار و فرآیند، نهاد و تقسیم وظایف، قوانین و مقررات، اصول و چارچوب‌ها و... را حکمرانی هوش مصنوعی می‌گوییم.
حکمرانی بر هوش مصنوعی
حکمرانی هوش مصنوعی به چارچوبی اشاره دارد که تضمین می‌کند ابزارها و سیستم‌های هوش مصنوعی ایمن و اخلاقی باشند و در ادامه نیز بر همین منوال باقی بمانند. حکمرانی هوش مصنوعی می‌تواند شامل وضع قوانین، استانداردسازی، تنظیم‌گری، خط‌مشی‌گذاری، نهادسازی، حمایت، تسهیل‌گری و بسترسازی، بازدارندگی و جرم‌انگاری و... باشد که می‌تواند مسیر کاربست، تحقیقات و توسعه هوش مصنوعی را برای اطمینان از رعایت عدالت، آزادی، کرامت، انصاف و احترام نسبت به حقوق شهروندان هدایت کند. همچنین حکمرانی هوش مصنوعی شامل مکانیسم‌های نظارتی‌ای می‌شود که خطراتی مانند تعصب یا جانبداری، نقض حریم خصوصی، تشدید نابرابری‌ها، نقض آزادی‌های مدنی و سوءاستفاده را مورد بررسی قرار می‌دهد و در عین‌حال، نوآوری و اعتماد را تقویت می‌کند. یک رویکرد اخلاقی برای حکمرانی هوش مصنوعی، مستلزم مشارکت طیف گسترده‌ای از ذینفعان، از جمله توسعه‌دهندگان، کاربران، خط‌مشی‌گذاران و اخلاق‌گرایان هوش مصنوعی است تا اطمینان حاصل شود که سیستم‌های مرتبط با هوش مصنوعی برای همسویی با ارزش‌های جامعه توسعه یافته و استفاده می‌شوند. همچنین حکمرانی هوش مصنوعی به نقص‌های ذاتی ناشی از عنصر انسانی در ایجاد و نگهداری هوش مصنوعی می‌پردازد. از آنجا که هوش مصنوعی یک محصول مهندسی شده و حاصل یادگیری ماشینی بوده که توسط افراد ایجاد شده، مستعد سوگیری‌ها و خطاهای انسانی نیز هست. حکمرانی هوش مصنوعی یک رویکرد ساختارمند برای کاهش این خطرات ارائه کرده و تضمین می‌کند که الگوریتم‌های یادگیری ماشین، نظارت، ارزیابی و به‌روزرسانی می‌شوند تا از تصمیم‌های ناقص یا مضر جلوگیری شود.
دیگران چه کردند؟
برخی از کشورها، اصولی را برای هوش مصنوعی تدوین کرده‌اند، در‌حالی که برخی دیگر در حال تهیه پیشنویس قوانین و مقررات هستند. اتحادیه اروپا، خود را به‌عنوان یک نهاد پیش روی جهانی در بحث حکمرانی هوش مصنوعی معرفی کرده است. مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها در سال 2018 اجرایی شد و دامنه آن به برخی از سازمان‌های خارج از اتحادیه اروپا نیز گسترش یافت. برخی از کشورهای اروپایی نیز در حال بررسی مقررات خود هستند و گام‌های اولیه را برای اعمال سیاست‌ها برداشته‌اند. استفاده از هوش مصنوعی در اتحادیه اروپا توسط قانون اقدام هوش مصنوعی، اولین قانون جامع هوش مصنوعی در جهان، ساماندهی شده است. اتحادیه اروپا به‌عنوان بخشی از استراتژی دیجیتال خود می‌خواهد هوش مصنوعی را تنظیم‌گری کند تا شرایط بهتری را برای توسعه و استفاده از این فناوری نوآورانه تضمین کند. دفتر سیاست علم‌و‌فناوری کاخ سفید در زمان رئیس‌جمهور پیشین، باراک اوباما مجموعه‌ای ازکارگاه‌های آموزشی درموردهوش‌مصنوعی برگزارکردکه منجر‌به انتشاردومقاله درسال2016 شد:«برنامه استراتژیک تحقیق و توسعه هوش مصنوعی ملی» و«آماده‌سازی برای آینده هوش مصنوعی»؛ این موارد به تنظیم چندین قانون پیرامون هوش مصنوعی ختم شده است.
منبع: جام‌جم
انتهای پیام/
