به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، اعلام اسامی 9 کشور گروه لاهه که خواستار تحریم رژیم صهیونیستی شدهاند، توجه محافل سیاسی و رسانهای ترکیه را به سوی خود جلب کرد. چرا که در چند روز گذشته، برخی از روزنامههای چاپ آنکارا همچون ملی گازته (متعلق به شاگردان قدیمی نجم الدین اربکان)، روزنامه ینی شفق و انجمن جوانان آناتولی، برای شهدای فلسطینی نماز غیابی خواندند و علیه نتانیاهو شعار سر دادند.
پس از اعلام رسمی نام شهدای حماس از جمله محمد ضیف، حزب اسلامگرای سعادت ترکیه، در حمایت از او و دیگر شهدای فلسطینی بیانیه رسمی داد و در چند شهر ترکیه نیز، حامیان ملت مظلوم فلسطین، راهپیمایی کردند.
اما رسانههای نزدیک به حزب عدالت و توسعه و دولت اردوغان، واکنش خاصی نشان نداند. همزمانی این رویداد با اعلام موجودیت گروه لاهه و موضعتگیری قاطعانه آنها علیه رژیم صهیونیستی، باعث شد که برخی از تحلیلگران ترکیه، یک بار دیگر سوال کنند: چرا اردوغان و حزب حاکم، تلاش میکنند علیه اسراییل حرفی نزنند؟
همزمان باطرح این سوال، اعلام شده که سفر هاکان فیدان وزیر امور خارجه کابینه اردوغان به دوحه قطر نیز، ارتباط مستقیمی با مذاکرات حماس دارد.
تردیدهای آنکارا و حساب و کتاب جدید در واشنگتن
نمایندگان 9 کشور در گروه لاهه شامل بلیز، دولت چند ملیتی بولیوی، جمهوری کلمبیا، جمهوری کوبا، جمهوری هندوراس، مالزی، جمهوری نامیبیا، جمهوری سنگال و جمهوری آفریقای جنوبی، با انتشار یک بیانیه، از تشکیل این گروه برای رهبری یک اقدام بینالمللی علیه رژیم صهیونیستی به دلیل جنایات جنگی مکرر آن در غزه خبر دادند.
آنان در کنفرانس مطبوعاتی، خواستار بازداشت بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت شدند. همچنین از کشورهای جهان خواستند که از ارائه سلاح یا هرگونه مواد نظامی به اسراییل که میتواند برای ارتکاب جنایات جنگی یا نسل کشی استفاده شود، خودداری کنند و اجازه ندهند کشتیهای باری، مهمات، سلاح و مواد جنگی به سرزمین اشغالی ببرد.
بیانیه توسط زین دانگور، مدیر کل روابط بین الملل آفریقای جنوبی قرائت شد.
دانگور گفت: «ما در برابر جنایات بینالمللی اسراییل، منفعل نخواهیم بود و اقدامات احتیاطی بیشتری انجام خواهیم داد. اشغال فلسطین باید خاتمه پیدا کند. همه موانع برداشته شوند تا حق مردم فلسطین در تعیین سرنوشت و حق تشکیل کشور مستقل فلسطینی، مورد حفاظت قرار بگیرد».
روزنامه قرار چاپ آنکارا، از غیبت ترکیه در نشست گروه لاهه انتقاد کرد و در گزارش مفصلی نوشت: «پیوستن ترکیه به شکایت حقوقی آفریقای جنوبی علیه اسراییل، یک اقدام امیدوار کننده بود و انتظار میرفت که در گروه لاهه نیز حضور پیدا کند. اما متاسفانه چنین نشد».
امید یاردم که قبلاً سفیر ترکیه در تهران و مسکو بوده و حالا پست معاونت سیاست خارجی حزب داود اوغلو یعنی حزب آینده را بر عهده گرفته، درباره این اقدام گروه لاهه و تصممیات ترکیه گفت: «بر این باورم که اقدام ارزشمند 9 کشوری که در گروه لاهه گردهم آمده اند، پاسخ روشنی به درخواست و پیشنهاد غیرانسانی دونالد ترامپ بود. ترامپ گفته بود که آوارگان غزه در مصر و اردن ساکن شوند. اما گروه لاهه، عملاً به این درخواست ترامپ روی خوش نشان نداد و کنار مردم فلسطین ایستاد».
سفیر اسبق ترکیه در ایران، در ادامه گفته است: «من نیز تمایل داشتم ترکیه عضو این گروه باشد. ولی شواهد نشان میدهد که دولت اردوغان چنین تمایلی ندارد. چرا که دولت دونالد ترامپ تازه بر سر کار آمده و ظاهراً دولت ما به دنبال کسب رضایت و همراهی آمریکا است و نمیخواهد علیه اسراییل موضع بگیرد. امیدوارم اشتباه کرده باشم. ولی شواهد نشان میدهد که این تصمیم دولت اردوغان، در راستای عدم ایجاد مزاحمت برای آمریکا و اسراییل است. البته نباید تعجب کنیم. چرا که در مورد مسلمانان روهینگیا نیز، دولت اردوغان برخلاف کشورهای دیگر، علیه میانمار موضع نگرفت. میدانید چرا؟ چون از این میترسید که روابط ترکیه و چین تحت تاثیر این موضوع قرار بگیرد».
کمک استراتژیک ترکیه به اسراییل
روزنامه آیدنلک چاپ آنکارا، امروز در تیتر و عکس صفحه نخست نوشته است: «حزب حاکم ترکیه، یک پیروزی استراتژیک به اسراییل داد».
آیدلنک در توضیح تیتر خود و در یک گزارش مفصل، سراغ دو تحلیلگر مشهور آمریکایی رفته است. یکی از آنها دکتر کالینام وینستون است که مدتها از مدیران سازمان جاسوسی سیای آمریکا بوده و در ترکیه نیز ماموریتهای اطلاعاتی و امنیتی هماهنگ با سرویس اطلاعاتی میت را فرماندهی کرده است.
او درباره ترکیه گفته است: دولت اردوغان عملاً در پرونده سوریه از داعش حمایت کرد و در جریان این پرونده، صرفاً به دنبال اعمال فشار بر کردها بود. اما در مورد اسراییل، اقدام خاصی نکرد و صرفاً به حمایت رسانهای، کلامی و مالی از حماس ادامه داد».
اما پروفسور مایکل اسکات دوران محقق ارشد موسسه هادسون آمریکا، دیدگاه دیگری دارد.
او که در دوران جورج دبلیو بوش در شورای امنیت ملی و همچنین در پنتاگون خدمت کرده میگوید: «ترکیه عملاً زمینه سرنگونی دولت بشار اسد را فراهم کرد. این اقدام ترکیه، به معنی ضربه زدن به محور مقاومت و کمک مستقیم به اسراییل بود. در واقع، ترکیه کاری کرد که اسراییل یک پیروزی استراتژیک به دست بیاورد که از سال 1967 تاکنون، چنین موقعیتی به دست نیاورده بود. این نقطه شروعی برای بحث در مورد میزان حمایت ترکیه از اسراییل است. اما درباره روابط ایالات متحده و ترکیه، باید بگویم که دستاورد مهم ترکیه در دو پرونده مجزای سوریه و اوکراین، لطمه زدن به اتحاد روسیه و ایران بوده است».
این آکادمیسین آمریکایی در ادامه، درباره تفاوتهای اساسی رویکرد ترکیه و ایران نسبت به رژیم صهیونیستی گفته است: «ترکیه هیچ شباهتی به ایران ندارد. میدانیم که ترکیه هرگز اقدام نظامی علیه اسراییل یا غرب انجام نداده و همچنین نیروهای نیابتی خود را برای ضربه زدن به اسراییل، تسلیح و تجهیز نمیکند».
مباحث بالا در شرایطی مطرح شده که از دید بسیاری از مفسرین سیاسی منطقه، حضور اشغالگرانه نیروهای ارتش صهیونیستی در نقطه راهبردی و مهم کوه هرمون، موضوع ژئوپلیتیکی مهمی است که هنوز هم مورد اعتراض دولت جدید سوریه قرار نگرفته است و بیانیه وزارت امور خارجه ترکیه نیز درباره ضرورت خروج رژیم صهیونیستی از خاک سوریه، بسیار کوتاه و فرمالیته بوده است.
انتهای پیام/