گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم ـ شانزدهمین شماره از پادکست «در عمق» که به بررسی مهمترین روندها، تحولات و همچنین شخصیتها در غرب آسیا میپردازد، روز سه شنبه 23 بهمن ماه 1403 به میزبانی خبرگزاری تسنیم منتشر شد.
عملیات طوفانالاقصی در 7 اکتبر 2023، به عنوان یک رویداد «ضدسیستمی»، تمام معادلات را برهم زد و تلاشهای دولت بایدن برای عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل را به حاشیه راند. دلایل این تأثیر عمیق عبارتند از:
تغییر اولویتها: جنگ غزه که پس از عملیات طوفانالاقصی آغاز شد، به اولویت اصلی منطقه و جهان تبدیل شد. دولت بایدن و سایر بازیگران بینالمللی اکنون بر مدیریت بحران، جلوگیری از گسترش جنگ و تلاش برای آتشبس و کمکهای بشردوستانه متمرکز شدهاند. موضوع عادیسازی روابط در حال حاضر در درجه دوم اهمیت قرار گرفته است.
افزایش تنشها و بیاعتمادی: جنگ غزه و واکنشهای اسرائیل، منجر به افزایش تنشها و بیاعتمادی در منطقه شده است. افکار عمومی در جهان عرب به شدت علیه اسرائیل و سیاستهای آن برانگیخته شده و هرگونه اقدام برای عادیسازی روابط با اسرائیل در این شرایط، با مخالفت شدید مردمی روبرو خواهد شد.
تغییر موضع عربستان سعودی: در شرایط فعلی، عربستان سعودی به دلیل فشارهای افکار عمومی و نگرانی از واکنشهای داخلی و منطقهای، نمیتواند به روند عادیسازی روابط با اسرائیل ادامه دهد. مقامات سعودی بارها بر ضرورت توقف جنگ غزه و حل عادلانه مسئله فلسطین تأکید کردهاند و بعید به نظر میرسد که در شرایط کنونی، عادیسازی روابط با اسرائیل را در دستور کار خود قرار دهند.
پیچیدهتر شدن شرایط مذاکرات: حتی اگر جنگ غزه به پایان برسد، شرایط برای از سرگیری مذاکرات عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل بسیار پیچیدهتر از قبل خواهد بود. اعتماد میان طرفین کاهش یافته و انتظارات و مطالبات سعودیها احتمالاً افزایش خواهد یافت.
وضعیت کنونی و چشمانداز آینده:
در حال حاضر، پرونده عادیسازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل عملاً متوقف شده است. جنگ غزه و تحولات پس از آن، شرایط منطقهای را به شدت تغییر داده و چشمانداز عادیسازی روابط در آینده نزدیک بسیار نامشخص است.
عادیسازی روابط به طور کامل منتفی نشده است: با وجود شرایط کنونی، منافع بلندمدت عربستان سعودی، اسرائیل و ایالات متحده در عادیسازی روابط همچنان پابرجاست. احتمالاً پس از پایان جنگ غزه و آرام شدن اوضاع، این موضوع دوباره به دستور کار بازگردد، اما شکل و زمان آن قابل پیشبینی نیست.
تغییر احتمالی شرایط و مطالبات: شرایط و مطالبات عربستان سعودی برای عادیسازی روابط احتمالاً پس از جنگ غزه تغییر خواهد کرد. فشار افکار عمومی عربی و اسلامی بر سعودیها افزایش یافته و آنها ممکن است مطالبات جدیتری در مورد مسئله فلسطین و تضمین حقوق فلسطینیان مطرح کنند.
نقش آمریکا در آینده: دولت بایدن همچنان به عادیسازی روابط میان عربستان سعودی و اسرائیل به عنوان یک هدف استراتژیک نگاه میکند. با این حال، نقش و رویکرد آمریکا در این زمینه احتمالاً پس از جنگ غزه تغییر خواهد کرد و واشنگتن ممکن است تلاش کند تا با رویکردی متفاوت و با در نظر گرفتن شرایط جدید، این روند را به پیش ببرد.
در مجموع، میتوان گفت که عملیات طوفان الاقصی و جنگ غزه، پروژه عادیسازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل را که دولت بایدن بر آن تمرکز کرده بود، به طور جدی به چالش کشیده و آن را برای مدت نامعلومی به تعویق انداخته است. آینده این روند به تحولات منطقه، نتایج جنگ غزه، تغییر مواضع بازیگران کلیدی و تحولات سیاسی داخلی در کشورهای مربوطه بستگی خواهد داشت.
انتهای پیام/